- De koelbalk wordt daarbij tegen het plafond gemonteerd, hetzij zichtbaar, hetzij ingewerkt in een vals plafond.
- Voorts dient opgemerkt dat koelbalken alleen voor de tertiaire sector gebruikt worden.
Welk type koelbalk kiezen?
Er bestaan twee types koelbalken:
- de statische koelbalken (ook wel passieve koelbalken genoemd) die louter via natuurlijke convectie werken. Deze koelbalken worden uitsluitend in koelmodus gebruikt: de stijgende warme lucht van het vertrek komt in contact met de koudebatterij van de koelbalk, koelt hierdoor af en zakt vervolgens terug naar beneden. Zo ontstaat er een natuurlijke convectie in de ruimte;
-
de dynamische koelbalken (ook wel actieve koelbalken of koelbalken met inductie genoemd) die uitgerust zijn met een ventilatiekoker in het midden van het toestel dat langs de zijkanten hygiënisch lucht door verschillende buizen heen blaast, waardoor er een gedwongen convectie in het vertrek ontstaat (als gevolg van het coanda-effect). Net zoals bij de ventilerende convectoren bestaan er koelbalken met 2 buizen (alleen bestemd voor koeling) of met 4 buizen (voor verwarming en koeling), ook wel klimaatbalken genoemd.
Welke zijn de voor- en nadelen van koelbalken?
Het voordeel van de plafondinstallatie is dat er geen nuttige vloeroppervlakte gebruikt hoeft te worden. Een dergelijke installatie is echter niet altijd mogelijk bij renovatieprojecten. Verder is een vals plafond niet altijd afgestemd op een adequate toegang tot de inertie van de vloerplaat en de invoering van een systeem voor nachtelijke ventilatie. Een in het vals plafond ingewerkte koelbalk zal dan weer des te meer gebruik kunnen maken van het coanda-effect dan een zichtbaar gemonteerde koelbalk.
De nadelen van de koelbalken luiden als volgt:
- ze hebben een beperkt vermogen : voor dynamische koelbalken hangt het vermogen af van de geringe hygiënische ventilatiedebieten;
- ze zorgen voor een zeker tochtgevoel : in verwarmingsmodus bestaat het risico dat de emissie van convectie- en stralingswarmte door het plafond voor bepaalde ongemakken zorgt.
Welke zijn de vermogens en temperatuurregimes?
Onderstaande tabel vermeldt voor een aantal statische en dynamische koelbalken de overeenkomstige vermogens bij lage-temperatuurregimes in verwarmingsmodus en bij hoge-temperatuurregimes in koelmodus.
Technische eigenschappen van koelbalken
| Statische (passieve) koelbalken | Dynamische (actieve) koelbalken | |
|---|---|---|
| Verwarmingsvermogen | Niet van toepassing | 90 W/m² |
| Koelvermogen | 55 W/m² | 70 W/m² |
| Temperatuurregime – verwarmingsmodus | Niet van toepassing | 45/40 °C |
| Temperatuurregime – koelmodus | 14/18°C | 14/18°C |
Hoe condensatierisico's vermijden?
Klimaatregelingssystemen zorgen voor een risico op condensatie ter hoogte van de elementen voor de verdeling en emissie van de koude. Om de risico's op condensatie te beperken, kunnen de volgende maatregelen getroffen worden:
- verhogen van het temperatuurregime;
- ontvochtigen van de lucht;
- verhogen van de ventilatiedebieten;
- isoleren van de leidingen en hulpstukken;
- doeltreffend reguleren.
Hoe energievernietiging vermijden?
Voor de koelbalken met 4 buizen (verwarming en koeling) moet er een neutraal bereik van 2 à 3 °C voorzien worden tussen de ingestelde verwarmings- en koeltemperatuur om het risico op energievernietiging te voorkomen.
Voorbeeld
Laat ons het voorbeeld nemen van een kantoor uit de tertiaire sector van 10 m² zonder inrichtingen om de zonnewinsten te beperken, noch om de warmtewinsten afkomstig van bureaumatica of efficiënte verlichting tegen te gaan. De koelbehoeften zouden er oplopen tot ca. 650 W of 65 W/m².
Een koeling door aangeblazen lucht van 18 °C zou maar in +/-10% van deze behoeften kunnen voorzien, want: P air = 0,34 x 30 m³/h x (25°C – 18°C) = 71 W ofwel 7,1 W/m².
Door het installeren van actieve koelbalken (met een vermogen van 70 W/m²) zou dat echter wel lukken. Niettemin wordt aangeraden om vooraleer het gebruik van dit type van systeem te overwegen, werk te maken van het het beperken van de thermische lasten en zonnewinsten en de invoering van een strategie voor passieve-koeling.
Meer weten
In de Gids
Voor meer informatie over alternatieve lichamen verwijzen we naar de volgende voorzieningen:
- Voorziening | Convector, ventilerende convector, inductieconvector
- Voorziening | Activering van de betonkern
- Voorziening | Koelbalken
- Voorziening | Systeem met variabel koelmiddeldebiet
*** Lien à ajouter: Verwarming/koeling door ingeblazen lucht ***
Voor een onderlinge vergelijking van de lichamen, zie de menu's:
Voor de verschillende stappen in het ontwerp van een koelinstallatie zie het dossier:
Andere publicaties van Leefmilieu Brussel
- EPB-reglementering voor verwarming : Regeling van de lichamen
- EPB-reglementering voor klimaatregeling : voor de instandhouding en de onderhoudsregelmaat van de lichamen (in functie van het vermogen van de verwarmingsketel)
- Leefmilieu Brussel (2013), Efficiënt verwarmen? – voor particulieren bestemd document waarin de EPB-reglementering besproken wordt
- Standaardlastenboek air-conditioning, Leefmilieu Brussel, juni 2005
- De mogelijke verbeteringen in het geval van bestaande gebouwen : koudestrategie voor tertiaire gebouwen en Brusselse kantoren , Presentatie 26 april 2013, Seminarie Duurzame Gebouwen
Websites
- Carrier (2007), Guide de conception d'un projet - Les poutres froides , fabrikant Carrier, Zweden
- Eurovent dat de warmtecapaciteit van de passieve en actieve koelbalken certificeert
