
Inhoudstafel
- Hoe kunnen de verschillende soorten financiering worden gedefinieerd?
- Welke verschillende soorten alternatieve financiering bestaan er voor de bouwsector?
- Welke spelers investeren in alternatieve financiering?
- Bestaat er in het Brussels Gewest overheidssteun voor de financiering van duurzame bouw- en renovatieprojecten?
- Hoe herkent u duurzame financiële producten?
- Hoe kunt u ethische en duurzame financiële instellingen en/of banken in België herkennen?
- Meer weten
Hoe kunnen de verschillende soorten financiering worden gedefinieerd?
Traditionele financiering
Traditionele financiering wordt gekenmerkt door:
- privéprojecten: hypothecaire lening en/of persoonlijke inbreng, uitgifte van schuldbewijzen (obligaties) of kapitaal (aandelen, vastgoedcertificaten enz.);
- publieke projecten: budget van een overheidsinstantie, aandelen, obligaties, contant geld.
Alternatieve financiering
Alternatieve financiering omvat alle andere vormen van financiering (andere constructies of andere investeerders), inclusief duurzame financiering.
Duurzame financiering
Duurzame financiering behoort tot de alternatieve financiering maar omvat ook een ethische visie. Dit kan op milieu-, maatschappelijk en/of cultureel vlak (ESG-criteria).
Welke verschillende soorten alternatieve financiering bestaan er voor de bouwsector?
De volgende (onvolledige) tabel geeft een overzicht van verschillende soorten alternatieve financiering voor de bouwsector. De duurzame financiële producten en de daarbij horende labels worden verderop in detail toegelicht.
Financieringswijze | Type project | Financierder | Begunstigde | Financieringsvorm | Voordelen |
---|---|---|---|---|---|
Participatieve budgetten | Nieuwbouw, renovatie | Publiek | Publiek of privé | Publieke financiering waarbij in het proces voor de toewijzing van het budget rekening wordt gehouden met de keuze van de burgers | Burgerparticipatie waarbij projecten op ESG-criteria kunnen worden gericht |
Peer-to-peer lending | Nieuwbouw, renovatie | Privé | Privé | Krediet van de ene persoon aan een andere, doorgaans via een platform | Terugbetaling van kapitaal, verhoogd met een interestpercentage |
Crowdlending | Nieuwbouw, renovatie, hernieuwbare energie | Privé | Publiek of privé | Participatieve financiering via de aankoop van schulden van een bestaand bedrijf/bedrijf in oprichting door particulieren. Dit type investering is minder risicovol dan crowdfunding equity omdat de schuldeisers bij crowdlending vóór de aandeelhouders worden vergoed | Terugbetaling van kapitaal, verhoogd met een interestpercentage |
Crowdfunding equity | Nieuwbouw, renovatie, hernieuwbare energie | Privé | Publiek of privé | Participatieve financiering via aandelen waarbij particulieren investeren in het kapitaal van een bestaand bedrijf/bedrijf in oprichting. Dit type investering is risicovoller dan crowdlending omdat de aandeelhouders na alle schuldeisers worden vergoed | Dividenden (meestal in geld, soms in natura) en eventuele meerwaarde bij wederverkoop |
Coöperatieve vennootschap | Nieuwbouw, renovatie, hernieuwbare energie | Privé | Publiek of privé | Vennootschap opgericht door investeerders (coöperatieleden) die een aandeel van deze vennootschap kopen en waarbij de vennootschap voornamelijk bestaat uit een of meerdere onroerende goederen/hernieuwbare energie-installaties | Vast of huurrendement en/of besparing op de energiefactuur (als het coöperatielid rechtstreeks kan profiteren van de duurzame energie-installatie) en/of belastingvermindering – beheerskosten of termijnrendement (als de investeerder de vennootschap verlaat of als het goed wordt verkocht) |
Medium Term Notes | Infrastructuur | Privé | Publiek | Aankoop van obligaties uitgegeven door de overheden in de vorm van commercial papers op lange termijn (1 tot 5 jaar) | Coupons |
Publiek-Private Samenwerking (PPS) | Verschillende sectoren: infrastructuur, dienstverlening enz. | Privé | Publiek en privé | Investering in het bouwwerk en/of de dienst door de privépartner |
De privépartner ontvangt in ruil een betaling van de publieke partner en/of de gebruikers van de dienst die hij beheert. Beheer van het bouwwerk gedurende een bepaalde periode |
Vrijmaken van het spaargeld van gezinnen |
Nieuwbouw/renovatie Infrastructuur |
Privé | Publiek of privé | Duurzame spaarrekening, volkslening | Belastingvoordelen – interesten |
Splitsing van de eigendom: recht van opstal | Nieuwbouw | Privé | Publiek of privé | Recht om een gebouw te bouwen op een terrein dat aan iemand anders toebehoort | De investeerder beschikt voor een bepaalde tijd over het gebouw (bv. voor 50 jaar en hernieuwbaar), mits een jaarlijkse vergoeding. Bij het verstrijken van het contract krijgt de eigenaar van het terrein de eigendom, mits een financiële compensatie (huidige waarde van het gebouw) |
Splitsing van de eigendom: recht van erfpacht | Residentiële nieuwbouw | Privé | Publiek of privé | Recht om een woning te bouwen op een terrein dat aan iemand anders toebehoort (meestal overheden) | De investeerder beschikt voor een bepaalde tijd over het gebouw (max. 99 jaar), mits een jaarlijkse vergoeding. Bij het verstrijken van het contract krijgt de eigenaar van het terrein de eigendom zonder financiële compensatie |
Ondersteuning bij de aankoop van een eigendom | Residentiële gebouwen | Publiek | Privé | De overheid voert een verzekering in die een gedeelte van de lening dekt | Biedt bepaalde gezinnen meer mogelijkheden om een hypothecaire lening af te sluiten (bv. eerste woning of mensen met een laag inkomen) |
Groene obligaties | Nieuwbouw, renovatie, hernieuwbare energie | Privé | Publiek of privé | Obligaties die zijn uitgegeven door overheden of privéspelers en die voldoen aan een aantal criteria waarbij het duurzame gebruik van de opbrengsten wordt gewaarborgd | Terugbetaling van kapitaal, verhoogd met een interestpercentage |
Groene leningen | Nieuwbouw, renovatie, hernieuwbare energie | Publiek of privé | Publiek of privé | Lening met gunstige voorwaarden voor werkzaamheden om de energieprestaties te verbeteren | De gunstige voorwaarden van de lening bevorderen werken om de energieprestaties te verbeteren of solidaire projecten |
Derde investeerder | Nieuwbouw, renovatie, hernieuwbare energie | Privé | Publiek of privé | Een externe partner investeert in energiebesparende projecten en financiert zichzelf via de winst die het project oplevert | Een win-winsysteem voor beide partijen met een positieve impact op het vlak van energiebesparing |
Investering die wordt geleid door een gemeenschap | Residentiële gebouwen | Publiek of privé | Publiek of privé | Fondsen die worden geleid door gemeenschappen (geografische ligging of zelfde behoefte) | Versterking van het vertrouwen en de capaciteiten van de gemeenschappen. Renovatie van bestaande gebouwen en toegang tot duurzame gebouwen voor de leden van de gemeenschap |
Welke spelers investeren in alternatieve financiering?
-
privé-investeerders
- privébanken;
- verzekeringsmaatschappijen;
- pensioenfondsen;
- burgers/bedrijven;
- derde investeerders (ESCO);
-
publieke investeerders
- ontwikkelingsbanken (bv. Europese Investeringsbank);
- openbare instellingen (op nationaal, regionaal, gemeentelijk enz. niveau);
-
Europese structuurfondsen:
- Europees Sociaal Fonds (ESF);
- Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO);
- Interreg;
- Solidariteitsfonds.
Bestaat er in het Brussels Gewest overheidssteun voor de financiering van duurzame bouw- en renovatieprojecten?
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest biedt verschillende vormen van financiële steun voor de bevordering van projecten met een duurzaam karakter:
Steun | Profiel |
---|---|
Energiepremies | Privé of professioneel |
Groene lening | Privé |
EnergiePack | Bedrijven |
Subsidies voor behoudswerken aan een beschermd goed | Eigenaren of gelijkgestelden |
Bovenop de financiële premies en stimuli, lanceerde de Brusselse regering een aantal projectoproepen waarmee werkzaamheden met een duurzaam karakter aan gebouwen deels kunnen worden gefinancierd:
Projectoproepen | Profiel |
---|---|
Be.Exemplary | Publieke of privébouwheer |
Be Circular | Publieke of privébouwheer |
Duurzame wijken | Groep burgers en publieke en privéspelers van een wijk |
Projectoproep voor Brusselse gemeenten en OCMW's | Gemeenten en OCMW's |
Tot slot zijn er ook op federaal en Europees niveau subsidies om duurzame investeringen te bevorderen.
Hoe herkent u duurzame financiële producten?
Geen bij wet vastgelegde definitie
De termen 'ethische', 'sociale', 'groene', 'duurzame' en 'maatschappelijk verantwoorde' financiering zijn niet bij wet gereglementeerd. Vermijd dus greenwashing en lees aandachtig de criteria (vereisten en uitsluitingen) die bij deze definities en labels worden vermeld.
De Europese Unie werkt bovendien aan een manier om duurzame financiële activa te identificeren op basis van de gefinancierde sectoren en activiteiten. Meer informatie vindt u op europa.eu .
Labels
Onderstaande tabel biedt een overzicht van de voornaamste Europese labels op het vlak van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen. Deze labels vormen een garantie vergeleken met traditionele beleggingen. Toch gaan ook deze laatste meer of minder ver in de analyse van de duurzame aanpak. Alle labels zijn gebaseerd op de ESG-criteria, maar sommige gaan nog een stap verder met bijkomende criteria:
uitsluiting : financiële beleggingen in specifieke sectoren uitsluiten (bv. fossiele brandstoffen, wapens, tabak)
impact : financiële beleggingen in specifieke sectoren verkiezen (bv. hernieuwbare energie)
Houd er tot slot rekening mee dat bepaalde labels afkomstig zijn uit de privésector en dus hun eigen producten zullen promoten.
Towards Sustainability |
|
|
---|---|---|
Label ISR |
|
|
Label de finance solidaire |
|
|
LuxFLAG |
|
|
Label Greenfin |
|
|
FNG-Siegel |
|
|
Nordic Swan Ecolabel |
|
Hoe kunt u ethische en duurzame financiële instellingen en/of banken in België herkennen?
Om te weten te komen of een instelling duurzame financieringsproducten biedt, kunt u:
- nagaan of de instelling beschikt over een intentieverklaring of een omschrijving van de selectiemethode van haar duurzame investeringen;
-
nagaan of haar intenties ook concreet worden toegepast:
- door de aangeboden financiële producten te analyseren: ontvingen ze een label voor duurzame financiering (zie hoger) en voldoet dat label aan uw verwachtingen?
- door de jaarverslagen door te nemen;
- door informatie op te zoeken op vergelijkingswebsites voor banken.
Lijst met duurzame banken: BankWijzer van FairFin vzw
Meer weten
In de Gids
Voorziening | Energieprestatiecontract
Andere publicaties van Leefmilieu Brussel
-
Seminaries en opleidingen Duurzame Gebouwen (NL en FR):
- Triodos Bank (2016), Financiering van duurzame projecten – Motivering en criteria om de duurzaamheid te beoordelen, Leefmilieu Brussel
- Gemeente Sint-Pieters-Woluwe & Energiris (2017), Financiering van Fotovoltaïsche Systemen in Brussel , Leefmilieu Brussel
- Stadswinkel, Herregods, P. (2015), Het systeem van de premies in het BHG en andere klassieke financieringsmechanismen , Leefmilieu Brussel
- GO4GREEN nv, Leemans, P. (2015), Stimuli en hinderpalen voor doeltreffende renovaties – Aangepast mechanisme van de derde-investeerder bij de renovatie van collectieve woningen, Leefmilieu Brussel
Websites
- Gids voor duurzame aankopen: gids voor aankopers uit overheidsdiensten
- Bankwijzer : Scan van duurzame banken
- Financité : vzw ter bevordering van verantwoorde en solidaire financiering
- Fairfin : vzw ter bevordering van verantwoorde en solidaire financiering
- FSMA : Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten
- Febelfin : vereniging die de banksector in België vertegenwoordigt
- Eurosif : Europese organisatie die duurzaam beleggen promoot
-
European Commission sustainable finance:
- European Commission Action Plan
- Forum Ethibel
- Coöperaties à la Carte (offline) : Website met een overzicht van Belgische burgercoöperaties op het vlak van energietransitie
- Citizee : Crowdfunding waarbij privéspelers kunnen investeren in Europese ontwikkelingen voor energiebesparingen in de bouwsector (Engels)
-
Leefmilieu Brussel en zijn duurzame projectoproepen:
Bibliografie
- EUROSIF aisbl (2018), European SRI Study , EUROSIF aisbl, Brussel (Engels)
- Peter Graller, Alternatieve financiering. Hefboom voor de bouw – Jaarverslag 2014-2015, CBBH, Brussel
- (2019), Panorama des labels européens de finance durable , Novethic en Caisse des Dépôts (Frans)
- Persartikelen:
-
- "Une finance éthique, solidaire, alternative, c'est possible" door Ecoconso, 2013 (Frans)
- "Comment reconnaître une banque véritablement alternative, éthique et d'utilité publique" door Basta, 2016 (Frans)
- "Nouvelle plateforme d'investissement durable et solidaire" door Renouvelle, 2020 (Frans)