Uitdagingen
De watercyclus wordt voornamelijk gestuurd door de zon en de zwaartekracht van de aarde. Zij geven het water de energie die het nodig heeft om op het aardoppervlak te circuleren, via de mechanismen van de evapotranspiratie, neerslag, transpiratie, afvloeiing en infiltratie. De verstedelijking en de ontwikkeling van de industrie en het wegennet, de bevolkingsaangroei en de wijzigingen van de manier waarop men met water omgaat, verstoren de natuurlijke watercyclus.
De groeiende ondoorlatendheid en verstedelijking en de toenemende intensiteit van de onweders veroorzaken meer en meer overstromingen van de publieke en private infrastructuur. De afvloeiing, de vervuiling en het oppompen van water verstoren de natuurlijke watercyclus. De snelle afvoer van hemelwater naar de riolering verhindert zijn infiltratie en dus de aanvulling van de grondwaterlagen.
Antropogene watercyclus
Natuurlijke watercyclus
Een geïntegreerd waterbeheer is onontbeerlijk om overstromingen en de vervuiling van het oppervlaktewater en van de bodem te voorkomen en om de grondwaterlagen te voeden. Hemelwater wordt beheerd met behulp van specifieke voorzieningen, de voorzieningen voor hemelwaterbeheer (zie Kiezen > Overzicht van de voorzieningen), in het vervolg van dit dossier verkort tot "VHB".
Het beheer heeft de volgende doelstellingen:
- Het volume afvloeiingswater beperken om: de bestaande collectieve saneringsinfrastructuur (riolen, collectoren, zuiveringsstations) te ontlasten en erosie, overstroming, de uitputting van de grondwaterlagen, de verdunning van afvalwater en de toename van de hoeveelheid te behandelen afvalwater tegen te gaan...
- De watervervuiling te verminderen, om de verstikking van het oppervlaktewater, de vervuiling van de waterlopen, de zeeën en de grondwaterlagen, de bodemvervuiling en het verlies van biodiversiteit te beperken, en uiteraard om water van betere kwaliteit te verkrijgen. Om deze doelstellingen te bereiken, is het onontbeerlijk dat men de pollutie bij de bron beperkt en het hemelwater zuivert voor het in het natuurlijke milieu komt.
Aanpak
Het volume beheren
Men moet de volumes van het buiten het perceel geloosde hemelwater beheren om de impact op de lager gelegen percelen te beperken. De neerslag wordt dus bij voorkeur geabsorbeerd op het perceel en de afvoer naar de riolering komt altijd op de laatste plaats, nadat alle andere mogelijkheden uitgeput zijn.
De piekdebieten beperken
Om overstroming en bodemerosie te vermijden, moet het systeem toelaten om de piekdebieten te beperken en de debietvariaties van het hemelwater af te toppen door het na de bui met gering debiet af te voeren.
De voorkeur geven aan regenwater
Sommige toepassingen zoals wc's doorspoelen, sproeien of afwassen vereisen geen drinkwater. De installatie moet het dus mogelijk maken hiervoor bij voorkeur hemelwater te gebruiken dat op het perceel werd gerecupereerd.
De infiltratie bevorderen
Om de grondwaterlagen aan te vullen, moet het water bij voorkeur worden geïnfiltreerd, rechtstreeks of na de buffering. De infiltratie van water is echter alleen mogelijk als de bodem infiltreerbaar is, met andere woorden aan bepaalde voorwaarden voldoet, zoals voldoende doorlatend zijn, niet vervuild zijn enz. Men moet deze voorwaarden verifiëren, onder meer door middel van een doorlaatbaarheidstest.
De kwaliteit van het afvalwater verbeteren
Ongeacht of het om een lozing met geregeld debiet in het oppervlaktewater gaat die toelaat het Blauw netwerk te versterken of om een lozing in de riool, men moet altijd de vervuiling van het water tijdens zijn volledige parcours beperken en zijn kwaliteit verbeteren voor het in de natuur of in het openbare net wordt geloosd.
Het watertraject valoriseren
Het traject van het hemelwater op een zichtbare manier herstellen maakt het mogelijk visuele mechanismen die compatibel zijn met andere toepassingen in te voeren.
