Inhoudstafel
Uitdagingen
De keuze van een binnenafwerkingsbekleding hangt natuurlijk af van de bestemming. Deze bekleding wordt gekozen al naargelang de behoeften waaraan zal moeten worden voldaan (waterafstotend in de ruimten waar water wordt gebruikt, duurzaam en onderhoudsvriendelijk in de doorgangsplaatsen enz.) en naargelang het voorkomen dat op esthetisch vlak een meerwaarde biedt voor de gebruikers van de ruimten waarin de bekleding wordt aangebracht. Als er duurzaam moet worden gebouwd, is het echter raadzaam om met nog andere aspecten rekening te houden.
Deze materialen hebben immers rechtstreeks of onrechtstreeks contact met de binnenomgeving en kunnen derhalve gevolgen hebben voor de gezondheid van de gebruikers (VOS-emissies, formaldehyde, oplosmiddelen). Ze spelen ook een rol op het vlak van het binnencomfort en de regeling van het binnenklimaat (regeling van de vochtigheidsgraad, thermisch comfort, akoestisch comfort).
Wat de impact op het milieu betreft, afgezien van de problematiek van het materiaal en de levenscyclus ervan (zie aanbevelingen Dossier | Duurzaam materiaalgebruik en Dossier | De levenscyclus van materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen), beïnvloeden de keuze van een materiaal en de verwerking ervan in hoge mate de productie van afval tijdens het gebruik van het gebouw. Aangezien de afwerkingsmaterialen een "reële" levensduur hebben die sterk verschilt van de "theoretische" levensduur (mode-effect, verandering van eigenaar, verbouwing van het gebouw, opzettelijke beschadiging enz.), is het belangrijk om te anticiperen op "te verwachten" wijzigingen om deze werkzaamheden tijdens de verschillende levens van het gebouw te vergemakkelijken.
De bedoeling van dit dossier bestaat erin te helpen bij het kiezen van een muur- en plafondbekleding, op basis van de milieu-, technische en financiële eigenschappen ervan, en dit zo "duurzaam" en geïntegreerd mogelijk (zie ook Dossier | Vermijden van polluenten in het gebouw).
Testen van afwerkingsbepleisteringen
Aanpak
Over het algemeen zal worden geprobeerd om het materiaalbeheer globaal te benaderen (deze aspecten worden uitvoeriger behandeld in dossiers Duurzaam materiaalgebruik en De levenscyclus van materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen). Wat de muur- en plafondbekledingen betreft, zal meer bepaald het volgende worden geprobeerd:
Bij renovatie het behoud van bestaande bekledingen overwegen.
De mogelijkheid om de bestaande bekleding te behouden, hangt af van de staat van de bestaande bekleding en van de vraag of deze geschikt is voor de toekomstige bestemming van de ruimte.
De materialen en elementen rationeel gebruiken
Voordat u nieuwe materialen gaat bepalen, is het verstandig om stil te staan bij de vraag welke nieuwe elementen echt nodig zijn. In dit specifieke geval is de afwezigheid van bekleding, met name op het binnenmetselwerk, zowel financieel als ecologisch de beste keuze. Deze wanden hebben over het algemeen echter niet de gewenste comfort- en esthetische kwaliteiten.
Een bekledingsmateriaal kiezen dat aangepast is aan het gebruik / de behoeften.
Het gaat erom de eisen te identificeren die eigen zijn aan de overwogen situatie, en vast te stellen waaraan de denkbare alternatieven moeten beantwoorden: vochtbestendigheid, frequentie en type onderhoud, akoestisch comfort, kenmerken van de ondergrond, thermische inertie, licht enz.
Een materiaal kiezen al naargelang de milieueigenschappen ervan (op basis van een levenscyclusanalyse):
Deze levenscyclusanalyses worden uitgevoerd op een "wand"-complex (verschillende materialen) of op een specifiek materiaal. De verkregen resultaten zijn terug te vinden in databases die de informatie centraliseren en de uiteenlopende impact op het milieu voorstellen.
Deze kwestie en de verschillende "hulpmiddelen" die op de markt te vinden zijn, staan beschreven in het dossier De levenscyclus van materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen.
De negatieve impact op de gezondheid van de gebruikers beperken
Gebruikmaken van materialen die in overeenstemming zijn met de verschillende richtlijnen en normen, is een goede basis om de impact van de materialen op de gezondheid van de gebruikers te beperken. Wat de binnenafwerkingsmaterialen betreft, moet men meer bepaald aandacht hebben voor de emissies van VOS'en, formaldehyde en oplosmiddelen. Over het algemeen moet er worden gekozen voor materialen met een lage emissie van deze bestanddelen (voorzien van een lage-emissielabel).
Anticiperen op de te verwachten levensduur van een materiaal
De keuze van een materiaal hangt af van de levensduur en de impact op het milieu, maar ook van de vervangingsfrequentie en het hergebruikspotentieel.
Een lange levensduur is van fundamenteel belang voor een materiaal dat tijdens het gebruik geen (of weinig) wijzigingen vereist. Bij een duurzame keuze wordt er naast de milieubalans rekening gehouden met deze parameter, maar er moet ook rekening worden gehouden met de aanpasbaarheid of het hergebruik, voor de bekledingen die voortijdig moeten worden vervangen of aangepast. Een bekleding moet zowel worden gekozen al naargelang de mate waarin ze afgestemd is op de toepassing (technische en gezondheidscriteria), als al naargelang de milieu-impact, met inbegrip van het hergebruik, de nuttige toepassing enz.
Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan het verschil dat kan bestaan tussen de "theoretische" levensduur en de "te verwachten levensduur", die duidelijk korter kan zijn om redenen die geen verband houden met de kwaliteit van het verwerkte materiaal, met name in de handelssector.
