Basisprincipes
- Controleer de samenstelling van de vloerbekledingsmaterialen en geef de voorkeur aan recycleerbare materialen.
- Verkies een vloerbekleding waarvan de grondstof hernieuwbaar is of waarvan het materiaal gerecycleerd is.
- Vermijd composietmaterialen.
- Verwerp vloerbekledingsmaterialen en lijmen waarvan de grondstof schadelijke stoffen of partikels kan uitstoten.
- Let op de geografische oorsprong van de grondstof: komt deze uit de streek, uit België, uit Europa of uit de rest van de wereld?
- Beperk het energieverbruik, verbonden aan het vervoer van de materialen.
- Houd bij de materiaalkeuze rekening met de recyclagemogelijkheden. Informeer u over de afval- en recyclagemarkt om te leren welke materialen recycleerbaar zijn en hoe u ze kunt kiezen en combineren, overeenkomstig hun recyclageklasse.
- Vermijd bij de plaatsing het gebruik van lijm; geef de voorkeur aan mechanische bevestigingsmethodes.
- Houd bij de materiaalkeuze rekening met de herstellingsmogelijkheden.
Zie dossier - De levenscyclus van materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen.
Hoe evalueert u de milieuwaarde van de vloerbekleding van houtderivaten?
- Alleen al het feit dat ze in de natuur wordt geproduceerd, geeft vloerbekleding van hout en houtderivaten een ecologisch voordeel.
- Houtparket heeft een lange levensduur en kan worden hersteld. Laminaatparket is minder duurzaam, want het is gevoelig voor water en kan niet worden hersteld.
Bijvoorbeeld: hout, linoleum, kurk
Gebruikte vernissen of bescherming: Een van de voornaamste ecologische voordelen van organische materialen, is dat ze biologisch afbreekbaar zijn. Hun biologische compatibiliteit kan echter in het gedrang komen als ze met chemische vernissen en verglazers worden behandeld. Bovendien stoten ze formaldehyde uit, wat schadelijk is voor de kwaliteit van de binnenlucht. Het is echter ook mogelijk om organische bekleding, zoals parket en kurk, met natuurlijke vernissen, was of harde oliën te behandelen. "
Kurkplaat en kurktegels zijn vervaardigd op basis van met kurkhars gebonden kurkkorrels. Merk wel op dat sommige stoffen zoals vinyl en polyurethaanvernis, die als slijtlaag worden uitgevoerd, een efficiënt afvalbeheer van kurkbekledingen aan het einde van hun levensduur beperken en in het gedrang brengen. Kies dus voor een bescherming met natuurlijke wassen en vernissen, die bovendien de akoestische eigenschappen van het kurk behouden.
Herkomst: Hout dat het PEFC- of het FSC-label draagt, biedt de consument de garantie dat het uit duurzaam beheerde bossen werd gewonnen. Uit milieuoverwegingen moet de voorkeur worden gegeven aan inheems hout (Belgisch of Europees), eerder dan aan exotisch hout dat uit overzeese streken wordt ingevoerd.
Hoe evalueert u de milieuwaarde van de vloerbekleding van minerale oorsprong?
Bijvoorbeeld: steen, keramiek
Herkomst: Het vervoer van steen en keramiek over lange afstanden is heel energieverslindend. Geef dus de voorkeur aan steen of keramiek van lokale, geologische oorsprong.
Zuiverheid: Voor vloerbekleding van kunststeen kiest u best een kunststeen waarvan de stukjes steen en het bindmiddel uitsluitend van minerale oorsprong zijn. De productie van synthetische bindmiddelen geeft veel verontreinigende stoffen af, die vaak van de petrochemische industrie afkomstig zijn. Kunststeen op basis van synthetische bindmiddelen mag niet op een stortplaats voor inerte afvalstoffen worden gestort. De afvoer moet gecontroleerd worden.
Hoe evalueert u de milieuwaarde van vast tapijt met natuurlijke vezels?
Ophoping van stof en schimmel:
Vast tapijt, ook vast tapijt van natuurlijke vezels, hoopt stof op en schept een voedingsbodem voor schimmels wanneer het aan vocht wordt blootgesteld. Een korte pool zal dit effect verminderen.
Gehalte aan organische materialen:
Voor vast tapijt met natuurlijke vezels moet u erop letten dat ook de rug van organische oorsprong is (jute, natuurlijk rubber). Om biologisch afbreekbaar en recycleerbaar te zijn, mogen de natuurlijke vezels niet met synthetische vezels worden vermengd. Kies zo mogelijk materialen die, van de productie tot de winkel, zo weinig mogelijk werden verwerkt.
Kleurstoffen:
Kleurstoffen verbruiken en verontreinigen grote hoeveelheden water. Tenzij u zeker bent dat de kleurstoffen biocompatibel zijn, kiest u best producten met natuurlijke kleuren.
Vermijd toeslagstoffen:
De meeste natuurlijke vezels, behalve wol, zijn heel slecht bestand tegen vlekken. De chemische toeslagstoffen die worden gebruikt om dit effect tegen te gaan, zijn schadelijk voor de gezondheid en het milieu. We kunnen het heel goed zonder deze toeslagstoffen stellen. Koop vast tapijt zonder toeslagstoffen en leg het alleen op plaatsen die weinig aan vuil worden blootgesteld.
Hoe evalueert u de milieuwaarde van vloerbekleding en vast tapijt van synthetische oorsprong?
In een duurzaam gebouw is pool met synthetische vezels te vermijden. Ze zijn schadelijk voor de kwaliteit van de binnenlucht, weinig recycleerbaar, zelden gerecycleerd en heel moeilijk afbreekbaar in het milieu.
Bijvoorbeeld: vinyl en synthetisch rubber
Impact op de hele levenscyclus van het product: Synthetische vloerbekleding brengt veel productieafval en –bijproducten voort, die moeilijk te recycleren zijn. Hun fabricage is energievretend en hun verwerking na gebruik geeft schadelijke stoffen (chloor) af. Sommige, meer milieubewuste fabrikanten staan voor het product in tijdens zijn hele nuttige levensduur. U moet dan wel effectieve garanties eisen. Het volstaat bv. niet dat een vast tapijt recycleerbaar is: het moet ook effectief door de fabrikant worden gerecycleerd of teruggenomen.
De uitstoot van vervuilende stoffen in de lucht: Synthetische vloerbekleding geeft giftige, vluchtige organische stoffen af, die de gezondheid van de bewoners schaden. Bovendien wordt bij het leggen van deze types bekleding vaak lijm gebruikt, die ook giftig is en door de vloerbekleding heen giftige dampen blijft afgeven. In het geval van vast tapijt hangt de afgifte van vervuilende stoffen af van hun rugzijde. Vermijd vast tapijt met een rug van styreen/butadeenrubber.
Het GuT-label biedt de garantie dat bij de productie van het textiel bepaalde vervuilende stoffen niet werden gebruikt of dat hun gehalte lager ligt dan de detectiedrempel (zie punt Labels voor materialen / producten).
Allergenen: Allergische reactie op synthetische vloerbekleding is vaak het gevolg van de irriterende stoffen die deze bekleding afgeeft. Schimmelvorming en de ophoping van stof zijn allergene factoren, die vooral in tapijten aanwezig zijn. Deze keuze kan rampzalig zijn als er geen zorgvuldig onderhoud kan worden verzekerd (verhuurde ruimtes, kelders). Geef in elk geval de voorkeur aan vochtwerend tapijt dat het vocht niet vasthoudt.
Behandelingsproducten: Veel tapijten worden behandeld met chemische producten tegen vlekken, schimmel, reuk enz. Deze producten veroorzaken vaak irritatie en kunnen gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Ze zijn te vermijden.
Overweeg de mogelijkheid om tweedehands materiaal te gebruiken
Bij de keuze van het materiaal voor uw vloerbekleding kunt u ook beslissen om gebruikte elementen een tweede leven te geven: houten vloeren, tegels van terracotta, steen of beton,...
Er bestaat een website met een lijst van professionele verkopers van tweedehands materiaal en advies over herbruikbaar materiaal en de toepassing ervan: www.opalis.be
Tweedehands tegels, vloeren enz., opalis
Hoe kunnen de milieueffecten van vloerbedekkingen worden beoordeeld?
TOTEM is een instrument dat de milieueffecten van elementen en gebouwen gedurende hun hele levenscyclus beoordeelt. Door verschillende varianten te vergelijken kan de ontwerper zijn project optimaliseren door te kiezen voor de oplossing met de laagste milieubelasting.
De varianten zullen hun samenstelling (type materiaal, of hetzelfde materiaal maar hergebruikt) of hun energieprestatie laten variëren.
Uitgaande van een basiscompositie kan TOTEM de relatieve impact van elk materiaal belichten, zodat de ontwerper de kritische punten kan identificeren waar hij op moet letten.
Maar ook andere precieze gegevens die u toelaten uw gebouw in detail te analyseren en het ontwerp ervan te verbeteren door verschillende oplossingen te testen.
Meer info over totembuilding.be en over het voorziening | TOTEM.
