Idealiter ondergaat het bestaande gebouw slechts weinig aanpassingen wat de componenten betreft en zijn er geen structurele werken nodig. In andere gevallen gaat het om de mate van renovatie: niet elk project waarbij een bestaand gebouw wordt hergebruikt, is automatisch interessant wat duurzaamheid betreft. Bij een gezonde structuur is façadisme (renovatie waarbij alleen de voorgevel wordt behouden) bijvoorbeeld geen duurzame benadering wat de materiaalstroom aangaat.
Gedetailleerde evaluatie: aan de hand van gespecialiseerde studies
Het is allereerst aan de bouwheer om te beoordelen welke impact het beoogde renovatieproject op het bestaande gebouw zal hebben. De ontwerper moet eveneens de voor- en nadelen van elk scenario afwegen. In dit verband bestaan twee goede evaluatietools: LCA (levenscyclusanalyse) en LCC (Life Cycle Costing). De LCC-analyse beoordeelt de totale kosten van de ontwerpoplossingen over de gehele levenscyclus van het gebouw, maar kan ook worden gebruikt om te beoordelen of een bepaald renovatieproject interessant is.
De afstemming van de bestaande structuren en het project:
Renovatie heeft voordelen wat de materiaalcyclus betreft doordat structuur- en gevelelementen en -materialen ter plaatse worden behouden, maar het is wel essentieel dat het bestaande gebouw compatibel is met de beoogde nieuwe bestemming.
Het renovatieproject moet dus zodanig worden ontworpen dat het volgende mogelijk wordt gemaakt:
- behoud van de bestaande structuren zonder ingrijpende wijziging of afbraak
- realisatie van eventueel noodzakelijke structurele wijzigingen of reparaties zonder grote impact op de bestaande funderingen
- realisatie van een hoog energieprestatieniveau met rationeel materiaalgebruik
- een hoge mate van gebruikscomfort (thermisch, akoestisch, migratie van waterdamp) dankzij een samenstelling van de gebouwschil die het mogelijk maakt nieuwe bouwmaterialen met een beperkte milieu-impact te gebruiken
In het geval van grote technische defecten kan versterking (bijvoorbeeld met een bijkomend steunelement of een lokale reparatie) of vervanging nodig zijn. Bij renovatieprojecten kunnen bepaalde structuurelementen worden gewijzigd of zelfs gedemonteerd en vervangen door andere, afhankelijk van de impact van het transformatieproject op de structuur van het bestaande gebouw.
Het is dus raadzaam om:
- De impact inzake de aanvoer van nieuwe materialen voor de eventuele versterking van de bestaande structuur te onderzoeken
- De eventuele impact van de aanbrenging van bijkomende nieuwe structuurelementen op de bestaande funderingen te onderzoeken
Deze analyse wordt meestal uitgevoerd in samenspraak met een stabiliteitsingenieur.
Analyse van de demonteerbaarheid van structuurelementen die zullen worden weggenomen:
Voor elk bestaand structuurelement dat in het kader van het renovatieproject niet meer nodig is, moet de haalbaarheid van de demontage of ontmanteling worden onderzocht. Indien dit niet haalbaar is, kan de afvoer van de materialen een aanzienlijke stroom sloopafval veroorzaken als gevolg van de beschadiging van aangrenzende elementen die niet voor demontage waren bedoeld. Er zullen ook onvermijdelijk kosten zijn verbonden aan de sloop, de afvoer of de verwijdering van het afval. Die kosten kunnen hoog oplopen.
