Inhoudstafel
Uitdagingen
Een antwoord op de evolutie van de bouwkunst
De bouwmantel moet eerst en vooral de binnenruimtes beschermen tegen weersomstandigheden en (thermisch, akoestisch enz.) om het comfort in het gebouw te verzekeren. Gevels weerspiegelen vaak het contextuele antwoord (materialen, type, technologie enz.) op een welbekende vraag: hoe beschermen we ons tegen de buitenomgeving?
Onze kennis over bouwtechnologie is sterk geëvolueerd tijdens de 20ste eeuw en de oplossingen die we tegenwoordig toepassen op de elementen van de bouwmantel hagen samen met de geldende gezondheids-, economische, energie- en milieuvereisten.
Een element dat de prestaties van het gebouw verzekert
De gevelbekleding is het zichtbare gedeelte van een gevelmuur. De samenstelling van die muur is de laatste decennia heel wat ingewikkelder geworden door de toegenomen diversiteit aan lagen. De gevelbekleding speelt daarbij de hoofdrol: ze beschermt de binnenlagen van de muur tegen de buitenomgeving en verbetert of garandeert zo onder meer de prestaties van de muur. Dit is vergelijkbaar met de dakbekleding, die de duurzaamheid van haar componenten moet verzekeren.
De gevelbekleding kan, afhankelijk van de situatie, het isolatieniveau van de gevel verbeteren door de binnenlagen tegen vocht te beschermen. De gevelbekleding speelt een des te belangrijkere rol als het gaat om de energie-efficiëntie van de bouwmantel. Ze moet bovendien een antwoord bieden op de culturele en sociale context door esthetische oplossingen voor te stellen die aan onze smaak of eisen beantwoorden.
Dialoog met de buitenomgeving
Zowel voor openbare als particuliere ruimtes is het eerste wat bijblijft het beeld dat een gebouw naar de buitenwereld uitstraalt. De gevelbekleding geeft het prestige van het gebouw weer.
De gevelbekleding moet niet alleen aan esthetische eisen beantwoorden, maar ook aan technische eisen op het vlak van bijvoorbeeld de weersbestendigheid.
Aanpak
In het algemeen wordt gekozen voor een globale aanpak van het grondstofbeheer (deze aspecten staan uitgebreider beschreven in de dossier - Duurzaam materiaalgebruik en De levenscyclus van materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen). In het geval van gevelbekledingsmaterialen probeert men vooral om:
Bij renovatie het behoud van de bestaande gevelbekledingsmaterialen te overwegen.
De mogelijkheid om de bestaande gevelbekleding te behouden, hangt af van de staat van de bekleding en van de geschiktheid voor de toekomstige bestemming van het gebouw.
Een rationeel gebruik van materialen en elementen te verzekeren.
Voor u nieuwe materialen gaat bepalen, is het verstandig om stil te staan bij de vraag welke nieuwe elementen echt nodig zijn. Met name bij gemetselde buitenmuren moet bijvoorbeeld worden nagegaan of een bekleding echt nodig is.
Een bekledingsmateriaal te kiezen dat aangepast is aan het gebruik / de behoeften.
De beperkingen van de beoogde situatie moeten worden nagegaan en er moet worden bepaald aan welke behoeften de geplande oplossingen moeten voldoen: dichting, bestendigheid tegen weersomstandigheden, onderhoudstype en -frequentie, visueel aspect, kenmerken van het draagelement, de samenstelling van de hele "wand" enz.
Een materiaal te kiezen in functie van zijn milieueigenschappen (op basis van een analyse van de levenscyclus):
De milieueigenschappen zijn terug te vinden in gegevensbanken die de informatie centraliseren en de analyseresultaten van verschillende milieueffecten voorstellen. Deze kwestie en de verschillende "hulpmiddelen" die op de markt te vinden zijn, staan beschreven in de dossier - De levenscyclus van de materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen.
Vooruit te blikken op het einde van de levensduur van een materiaal.
De keuze van het materiaal op basis van zijn levensduur houdt rechtstreeks verband met de vervangingsfrequentie en de gevolgen van die vervangingen voor het milieu. Gezien de lange levensduur van gevelbekledingsmaterialen zal de aanpak gevoelig verschillen voor een particulier of tertiair gebouw. Dat heeft te maken met het feit dat een tertiair gebouw economisch snel veroudert.
Het is altijd belangrijk dat de materialen geen (of weinig) aanpassingen of interventies nodig hebben tijdens de levensduur van het gebouw. De te vervangen elementen moeten echter een zo goed mogelijke milieubalans hebben. Dat houdt in dat de uitvoering gemakkelijk omkeerbaar moet zijn zonder dat de gebruikte materialen te veel worden aangetast. Zo kunnen ze na demontage opnieuw worden gebruikt. Het materiaal moet dus zowel worden gekozen in functie van zijn geschiktheid voor de toepassing (technische en gezondheidscriteria) als voor de gevolgen ervan voor het milieu: m.a.w. het juiste materiaal op de juiste plaats.
