Terug naar

Elementen voor een duurzame keuze

Overzicht van de elementen voor een duurzame keuze

De elementen voor een duurzame keuze vormen argumenten aan de hand waarvan de gebruiker van de gids de beste oplossing voor elke specifieke situatie kan kiezen en uitwerken. Dit deel van het dossier specificeert de problemen, voordelen, nadelen en eventuele afremmende en stuwende krachten met betrekking tot elke voorziening, zonder oplossingen naar voren te brengen.

De elementen die noodzakelijk zijn om met deze aspecten rekening te houden bij de keuze van de bouwtechnieken van de binnenwanden, worden op tal van punten aangevuld door de dossiers Duurzame keuze van bouwtechnieken en structuurmaterialen en -elementen en Duurzame keuze van bekledingsmaterialen voor binnenmuren en plafonds die respectievelijk handelen over de keuzes die verband houden met de bouwtechnieken en de structuurelementen, en met de bekledingsmaterialen voor binnenmuren en plafonds.

Bovendien bevinden de meer specifieke aanbevelingen voor de uitwerking van een volledige strategie op het gebied van de akoestiek voor de binnenmuren zich in het Dossier | Het akoestisch comfort van gebouwen verzekeren.

De onderstaande tabel biedt een overzicht van de diverse elementen voor een duurzame keuze met betrekking tot de voorzieningen. Voor elk ervan geeft een symbool aan in hoeverre de verschillende argumenten van toepassing zijn. Hoewel de elementen voor een duurzame keuze een aanzet geven om over de duurzaamheid van het project na te denken, gaat het louter om aanwijzingen. Elke specifieke situatie vereist bovendien een aangepaste interpretatie ervan.

Aandachtspunten bij een duurzame keuze

Brandbeveiliging

Akoestische isolatie

Inertie

Milieubalans

Hygrometrische regeling

Kostprijs

Aanpasbaarheid en flexibiliteit

Zware betonblokken

✓️ ✓️✓️ ✓️✓️ ✓️

x

✓️

x

Gipsblokken

✓️✓️ ✓️✓️ ✓️✓️

x

✓️

x

Tegels in gebakken aarde

✓️ ✓️ ✓️

x

✓️

x

Holle of volle bakstenen

✓️ ✓️✓️ ✓️ ✓️

x

✓️

x

Cellenbetonblokken

✓️ ✓️

x

x

Kalkzandsteenblokken

✓️ ✓️✓️ ✓️

x

x

Blokken van geëxpandeerde kleikorrels

✓️ ✓️ ✓️ ✓️✓️ ✓️

x

Ongebakken geperste leemstenen

✓️✓️ ✓️ ✓️✓️ ✓️✓️ ✓️✓️ ❌❌

x

✓️✓️

Impact positif important

❌❌

Impact négatif important

✓️

Impact positif moyen

Impact négatif moyen

x

Aucun impact

Aandachtspunten bij een duurzame keuze

Brandbeveiliging

Akoestische isolatie

Inertie

Milieubalans

Hygrometrische regeling

Kostprijs

Aanpasbaarheid en flexibiliteit

Gipskartonplaten

✓️ ✓️

x

x

Gipsvezelplaten

✓️ ✓️

x

✓️ ✓️

Spaanplaat (hdf)

✓️ ✓️✓️ ✓️ ✓️✓️ ✓️✓️ ✓️✓️ ✓️✓️

Kleiplaat

✓️ ✓️✓️ ✓️ ✓️✓️ ✓️✓️ ✓️ ✓️

✓️✓️

Grote positieve impact

❌❌

Grote negatieve impact

✓️

Middelgrote positieve impact

Middelgrote negatieve impact

x

Geen impact

Op het gebied van de akoestische isolatie zullen de prestaties van een lichte scheidingswand vooral afhangen van de keuze van een houten of metalen structuur, maar ook van de complexiteit van de montage van de wand.

Omdat elk project anders is, is het interessant om de materiaalkeuzes met een evaluatie via TOTEM te verfijnen. Voor meer informatie, zie de Voorziening | TOTEM - Een Belgische tool voor het optimaliseren van de milieuprestaties van gebouwen.

Technische aspecten

Compartimenteringseisen in het kader van de brandveiligheid:

Op het gebied van de brandveiligheid zullen de tussenwanden naargelang de configuratie van de ruimten of doorgangszones gedurende een bepaalde tijd brandwerend moeten zijn. Naargelang van de aard van de verwerkte voorziening garanderen de fabrikanten dat de tussenwanden in geval van brand die brand kunnen weerstaan, waardoor de bewoners tijdelijk kunnen worden geëvacueerd.

Deze eisen zijn terug te vinden in de Belgische en de Europese wetgeving, die een hele reeks prestaties voorschrijven al naargelang de omstandigheden waarin de wand zich bevindt. Deze voorschriften hangen ook af van de hoogte van het gebouw (laag / middelhoog / hoog) en van de al dan niet industriële bestemming ervan.

Akoestisch comfort:

Uit het oogpunt van de akoestiek garanderen aanbevelingen een behoorlijke mate van comfort, of men zich nu op een werkplaats dan wel in een woning bevindt. Naargelang de aard van de tussenwand, zwaar of licht, zal deze een verende of absorberende werking hebben, waardoor het geluid voorbij de ruimte waarin het wordt voortgebracht, wordt gedempt. Net zoals voor brandwerend materiaal garanderen de fabrikanten, naargelang de verwerkte voorziening, het aantal decibel dat wordt gedempt.

Op het gebied van de akoestiek kunnen we ook spreken van akoestische correctie, als de verwachte werking betrekking heeft op de lengte van het geluid dat in de ruimte wordt voortgebracht. Dit punt zal meer afhangen van de aard van de afwerkingsbekleding van de tussenwanden dan van de samenstelling ervan. In bepaalde situaties is het echter wel zo dat deze punten maar op één manier worden beheerd. Zie Dossier | Het akoestisch comfort van gebouwen verzekeren.

Integratie van de technieken:

In de binnenwanden worden heel wat technische voorzieningen of uitrustingen geïntegreerd, of het nu gaat om verdeelleidingen voor sanitair warm water of verwarmingsbuizen, dan wel om elektrische verdeelleidingen of computernetwerkleidingen. Bij die integratie moet rekening worden gehouden met de eigenschappen en de technische eisen van de wand.

Voldoen aan de technische eisen:

Binnenwanden in gebouwen kunnen door hun eigen gewicht, naargelang de verwerkte voorziening, een overbelasting betekenen die problematisch is voor de stabiliteit van het gebouw. Daarom zal er, naargelang de configuratie en de eigenschappen van de structuur ervan, voor worden gezorgd dat de belasting van de binnenwanden erop wordt overgedragen.

Milieuaspecten

Milieubalans van de verschillende materialen

Om een coherente milieuaanpak van de materialen te garanderen, is het van belang om rekening te houden met de keuze van de andere elementen in de samenstelling van de wand, zoals de gebruikte mortel of lijmmortel, de aangebrachte pleisterlaag, de draagstructuur, de thermische of akoestische isolatie... of de afwerkingsbekleding. Lees voor oplossingen daaromtrent de praktische aanbevelingen van de gids waarin meer specifieke informatie terug te vinden is over onderwerpen als de isolatiematerialen, de binnenbekledingen enz. (Zie hoofdstuk Links naar andere aanbevelingen.)

Economische aspecten

Hergebruik van of besparing op materialen bevorderen:

Vooruitlopen op het uiteenhalen van de wanden aan de hand van droge montagetechnieken of technieken die het mogelijk maken om een materiaalkwaliteit te behouden die toereikend is om het hergebruik van het materiaal te overwegen. Deze aanpak hanteren kan een grondstofbesparing met zich meebrengen, maar kan het noodzakelijk maken om voor betere en zelfs sterkere materialen te kiezen.

Snelle verwerking

De tijd van de montage of demontage door een bekwame arbeider heeft een kostprijs die moet worden opgeteld bij de kostprijs van de gekochte of bespaarde materialen. Dit aspect zal in de eerste plaats afhangen van het type gerealiseerde tussenwand.

Kostprijs van de verwerkte materialen

Deze kostprijs wordt uitgedrukt per m² en zal afhangen van de samenstelling of de aard van het materiaal van de gekozen voorziening.

Socio-cultureel aspecten

Principes van aanpasbaarheid of flexibiliteit

Het is nuttig om te anticiperen op de mogelijke veranderingen, naargelang de aannemelijke scenario's, die worden bepaald of geëist door het bezettingsplan van de ruimten van het gebouw. Voor de voorziening zal de keuze op een eenvoudig montageprincipe of -procedé vallen of op een principe of procedé dat een vlotte demontage mogelijk maakt.

Naargelang de frequentie waarmee de configuratie van de ruimten wordt veranderd, kan het principe van de verwijderbare tussenwanden in meerdere opzichten (materiaalbesparing, verwerkingstijd...) een interessant procedé worden om op bijzonder korte tijd de ruimten vlot naar wens aan te passen.

De initiële investering voor dit type wand is wel groter en er moeten opslagplaatsen worden voorzien voor de verwijderbare elementen. Bovendien zijn de prestaties van dit type wand soms beperkt in vergelijking met conventionelere wanden.

Arbitrage

Binnencomfort >< lichte scheidingswanden

Aangezien het hygrometrische en thermische binnencomfort onder andere afhangen van de aard van de wanden van het gebouw, zal dit comfort in bepaalde "lichte" constructies (houten of metalen geraamte) pas kunnen worden verkregen door voor de juiste inertie te zorgen. Aangezien de massa van lichte scheidingswanden niet aan deze eis voldoet, zal de keuze eerder vallen op gemetselde elementen die zwaarder zijn of beter in staat zijn om het hygrometrische niveau in het gebouw te regelen.

Aanpasbaarheid >< weerstand en overdimensionering van de materialen

Door de gebruikte materialen herhaalde malen te demonteren of aan te passen, worden ze sterk belast. Hoewel montagesystemen die dit gemakkelijker maken worden aanbevolen, kunnen de kwaliteit en de sterkte van de gebruikte materialen een besparing blijken te zijn, zowel op financieel als op milieugebied, met het oog op hergebruik en herhaald revisiewerk.

Aanpasbaarheid >< akoestisch comfort

De lichte of verwijderbare wanden bieden een toereikend antwoord op de eis met betrekking tot de aanpasbaarheid. Maar dit voordeel in vergelijking met de zware wanden mag wel geen problemen op het gebied van het akoestische comfort opleveren. Daarom moet er in het bijzonder op worden gelet dat deze wanden goed worden uitgevoerd of geassembleerd, zowel wat de plaatsing als wat de samenstelling ervan betreft.

Flexibiliteit >< kostprijs

Om een bepaalde flexibiliteit en een uitvoering of comfort van hoge kwaliteit te garanderen, zal er meer geld aan de te verwerken voorziening moeten worden besteed. Systemen met verwijderbare tussenwanden zijn wel duurder, maar hebben het voordeel dat ze kunnen worden hergebruikt en aan verschillende inrichtingsconfiguraties kunnen worden aangepast.