Inhoudstafel
Voorschriften
De vervanging van de ramen is onderhevig aan gemeentelijke en gewestelijke reglementen (en soms ook nationale reglementen, in het geval van geklasseerde gebouwen). Vooraleer tot de werken over te gaan, is het absoluut noodzakelijk bij de gemeente waar het gebouw zich bevindt, te informeren naar de geldende stedenbouwkundige reglementen. De gemeente zal helpen om de verschillende reglementen die van toepassing zijn, geval per geval te interpreteren.
BWRO
Artikel 98, lid 2 van het BWRO (Brussels Wetboek voor Ruimtelijke Ordening) bepaalt dat alle verbouwingswerken aan een bestaand bouwwerk, uitgezonderd instandhoudings- en onderhoudswerken, onderworpen zijn aan een voorafgaand verstrekte bouwvergunning. Onder “verbouwing” wordt verstaan, de wijziging, binnen of buiten, van een gebouw, bouwwerk of inrichting, de wijziging van het uitzicht van het bouwwerk of het gebruik van andere materialen, zelfs als deze werken de omvang van het bestaande gebouw niet wijzigen.
Voor goederen die beschermd zijn en met name die ingeschreven zijn op de bewaarlijst of geklasseerd zijn of waarvoor de inschrijvings- of beschermingsprocedure gestart is, bepaalt artikel 98, lid 11 bovendien dat alle handelingen en werken die de restauratie of de wijziging van het uitzicht van delen of van het geheel van de ruimte als voorwerp hebben, aan een stedenbouwkundige vergunning onderhevig zijn.
Als het architectonische uitzicht van het gebouw niet gewijzigd wordt, is de vervanging van de vensterramen echter niet onderworpen aan de verplichting om een aanvraag voor een stedenbouwkundige vergunning in te dienen. Dit houdt in dat de oorspronkelijke vormen, welvingen, verdelingen enz. worden behouden. Het is uiteraard wenselijk hetzelfde materiaal te gebruiken. Als het gebouw beschermd is, is het altijd verplicht een vergunning aan te vragen.
Als er wordt beschouwd dat het bestaande buitenschrijnwerk van historisch belang is, brengt dit een aantal verplichtingen met zich. Informatie hierover moet bij de bevoegde instanties worden verkregen.
Inventaris
De stedenbouwkundige procedures verschillen voor geklasseerde goederen (of goederen die op de bewaarlijst staan of die op weg zijn om daarop te komen) en voor niet-geklasseerde goederen. In het geval van beschermde gebouwen (een heel klein percentage van de gebouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest) moet de Directie Monumenten en Landschappen (DML) van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vóór elke tussenkomst worden geraadpleegd. De DML zal er, indien nodig, op toezien dat een aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning wordt ingediend bij de afgevaardigd ambtenaar en zal de voorwaarden voor de restauratie bezorgen. In sommige gevallen is het advies van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen niet vereist, zoals de vervanging op identieke wijze van een vensterraam of van een vervanging van glas door gelaagd glas (BBHR-13/11/08).
GSV, titel II
Toepassingsgebied: Titel II is van toepassing op woningen bestemd voor een verblijf van langere duur, met uitzondering van rusthuizen en collectieve woonvormen (zoals kostscholen en studentenkamers die eigendom zijn van een universiteit). Het is niet van toepassing op hotelinrichtingen. De normen van Titel II gelden in het geval van nieuwbouw (nieuwe woning in een nieuw gebouw)). Voor bestaande bouwwerken is Titel II van toepassing op de handelingen en werken voor de bouw van een uitbreiding of een bijkomende verdieping, de wijziging van het aantal woningen, de wijziging van de bestemmingen of van hun verdeling of de wijziging van de bewoonbaarheid van de woning, ongeacht of deze handelingen en werken onderworpen zijn aan een stedenbouwkundige vergunning. Onder “wijziging van de bewoonbaarheid” verstaat men de wijziging van een kenmerk van de woning dat wordt gereglementeerd door onderhavige titel. Verbouwingen die een impact hebben op de bewoonbaarheid van de woning moeten bijdragen tot een verbetering van de conformiteit ervan. Bij de creatie van een nieuwe woning in een bestaand gebouw moet daarbij zoveel mogelijk de norm worden gerespecteerd.
GemSV/ZGSV
Sommige gemeentes hebben aanbevelingen en reglementen opgesteld onder de vorm van GemSV (Gemeentelijke Stedenbouwkundige Verordeningen) en ZGSV (Zonale Gemeentelijke Stedenbouwkundige Verordeningen die betrekking hebben op een bepaalde zone) die bepalen welke aanpak moet worden gevolgd bij bepaalde ingrepen aan niet-beschermde gebouwen (en hun ramen) op basis van erfgoed-, esthetische of ecologische argumenten.
EPB
Naleving van de EPB-reglementering (Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen, van kracht sinds 2 juli 2008) is vereist als de werken onderhevig zijn aan een aanvraag tot stedenbouwkundige en/of milieuvergunning. (zie G_ENE00 – Het energieverbruik van gebouwen beperken)
In de praktijk stellen we vast dat de EPB-verordening verkeerd wordt geïnterpreteerd. Vaak wordt gedacht dat ze in strijd is met het behoud van het erfgoed. Er wordt ten onrechte gedacht dat de EPB-regelgeving, in het kader van de EPB-eisen, niet toelaat een bestaand raam te behouden of te verbeteren. Er wordt automatisch aangestuurd op de vervanging van het raam, terwijl er andere oplossingen mogelijk zijn om het vereiste prestatieniveau te verkrijgen. De EPB-regelgeving is echter alleen van toepassing wanneer de werken een aanvraag tot bouwvergunning vereisen krachtens het BWRO.
In geval alleen de beglazing wordt vervangen, is de na te leven transmissiecoëfficiënt uiteraard Ug ≤ 1,6 W/m²K (≤ 1,1 vanaf 1/1/2014) en is Uw niet van toepassing. Als we de bestudeerde verbeteringen beschouwen, beantwoordt de helft aan de EPB-eisen: de nieuwe ramen en de gevallen waarbij dubbelglas of dun dubbelglas wordt ingezet. In het geval van de verbeteringen met een dubbel raam langs de binnenzijde zou de na te leven U uiteraard alleen de Ug van het nieuwe venster zijn.
Ug in W/m²K | |
---|---|
Voorziening 2 – Dubbelglas | 1,6 |
Voorziening 3 – Gelaagd enkel glas | 3,2 |
Voorziening 3 - Dun dubbelglas | 1,3 |
Voorziening 4 - dubbelglas | 5,8 |
Voorziening 5 - Dubbel binnenraam enkel glas | 5,8 |
. | 2,9 |
Nieuw raam dubbelglas | 1,1 |
Nieuw raam driedubbelglas | 0,5 |
In geval van verbetering met de plaatsing van nieuwe ramen ter vervanging of ter verdubbeling is de transmissiecoëfficiënt van het hele venster van toepassing, i.e. Uw ≤ 2,5 W/m²K (≤1,8 W/m²K vanaf 1/1/2014). We kunnen zien dat deze waarde in de meeste gevallen wordt bereikt, zelfs bij inzetten van dubbelglas in een bestaand raam. Alleen het inzetten van gelaagd glas en het dubbel binnenraam van metaal beantwoorden niet aan de EPB-eisen. In geval van plaatsing van een dubbel binnenraam moet alleen de Uw- waarde van het nieuwe venster worden toegepast.
Uw in W/m²K | Dubbele vleugel | Enkele vleugel | Guillotine | Kleinhout | Metaal | Bow-window |
---|---|---|---|---|---|---|
Voorziening 2 Dubbelglas | 1,78 | 1,84 | / | / | / | 1,99 |
Voorziening 3 Enkel gelaagd glas | 2,90 | 2,90 | 3,05 | 2,71 | 3,70 | 2,61 |
Voorziening 3 Dun dubbelglas | / | / | 1,73 | 1,72 | 2,14 | / |
Voorziening 5 Dubbel binnenraam enkel glas | 2,36 | 2,40 | 2,44 | 2,17 | 2,77 | 2,02 |
Voorziening 5 Dubbel binnenraam dubbelglas | 1,71 | 1,72 | 1,74 | 1,63 | 1,93 | 1,52 |
Nieuw raam dubbelglas | 1,48 | 1,45 | / | 1,61 | 1,57 | 1,91 |
Nieuw raam driedubbelglas | 0,76 | 0,72 | / | / | 1,12 | / |
Merk op dat, om te beantwoorden aan de waarden van de EPB-eisen, Umax en Rmin, het raam tegelijk de waarden Ug ≤ 1,6 W/m²K en Uw ≤ 2,5 W/m²K moet naleven. Deze dubbele voorwaarde beperkt de verbeteringsmogelijkheden overeenkomstig de EPB-eisen aanzienlijk.
Normen
Normen inzake de luchtdichtheid van het schrijnwerk
- NBN EN 12207 - Ramen en deuren - Luchtdoorlatendheid - Classificatie (zie dossier | Een passieve koelstrategie toepassen)
- NBN EN 1026 Ramen en deuren - Luchtdoorlatendheid - Testmethode (zie dossier | Een passieve koelstrategie toepassen)
Thermische prestaties van een venster:
- NBN B 62-002
Technische voorlichtingen TV
- TV 133 – Onderhoud van houten buitenschrijnwerk
- TV 188 – Plaatsing van buitenschrijnwerk
- TV 206 – Mechanische inbraakbeveiliging van schrijnwerk en beglazing
- TV 214 – Glas en glasproducten
- TV 221 - Plaatsing van glas in sponningen
- TV 222 – Dimensioneren van schrijnwerk onder windbelasting
Technische specificaties STS
- STS 52.0 – Buitenschrijnwerk – Algemeen
- STS 52.1 – Houten buitenschrijnwerk
Hygiënische ventilatie
- norm NBN D50-001 voor residentiële gebouwen
- norm NBN EN 13779: 2004 voor niet-residentiële gebouwen
Veiligheidsnorm
- NBN S23-002 – Veiligheidsnorm die de toepassingsvoorwaarden voor veiligheidsglas bepaalt om de bescherming van personen te verzekeren en die soms een invloed kan hebben op sommige verbeteringen die aan het bestaande raam aan te brengen zijn.
Norm betreffende de akoestische prestatie van gevels
- De norm NBN S01–400–1, die de akoestische criteria voor woongebouwen bepaalt, definieert in het bijzonder de criteria betreffende de gevels. Het zijn over het algemeen de vensters - en meer bepaald het glas – die, indien ze niet over specifieke akoestische eigenschappen beschikken, de isolatie tegen geluiden van buitenaf zullen bepalen.