2. Homogene zones ontwerpen

Bepaling van de zones

De bepaling van de zones in een gebouw wordt onder andere gedefinieerd door het Besluit van 3 juni 2010 – Bijlage 4 :

1. Een zone is een geheel aan aangrenzende vertrekken met dezelfde bestemming en vergelijkbare thermische behoeften, comforteisen, tijdroosters en werkingsregimes.
2. Elke zone heeft een verwarmde of geventileerde vloeroppervlakte van maximaal 1.250 m².
3. Deze oppervlakte kan in afwijking van punt 2 echter ook oplopen tot maximaal 1.875 m² op voorwaarde dat het om een aangrenzende zone gaat op dezelfde verdieping, met een oppervlakte van maximaal 625 m², indien deze indeling in zones beter voldoet aan deze onder punt 1 uiteengezette gelijkaardigheidscriteria.
4. Elke individuele woning vormt een zone
5. Wanneer aangrenzende kantoor- en dienstvertrekken met gelijkaardige thermische behoeften, comforteisen, tijdroosters en werkingsregimes zich op verschillende verdiepingen bevinden, worden minstens evenveel zones gecreëerd als er verdiepingen zijn. Elke zone omvat dan de vertrekken op dezelfde verdieping.

Voor wat woningen betreft zegt het besluit dat elke individuele woning een zone vormt, maar toch is het ook interessant om aan een meer gedetailleerde zonering van de vertrekken in de woning te denken, afgestemd op hun gebruik (bijvoorbeeld met verschillende streeftemperaturen in de leefgedeelten, de slaapkamers, de badkamers...). Een regeling per vertrek zou dus idealiter moeten kunnen worden gerealiseerd.

• Om aan deze vereiste te kunnen voldoen, moet het programma van het gebouw worden geanalyseerd en moet worden getracht de vertrekken met gelijkaardige behoeften fysiek te groeperen.
• Als we de regelgeving buiten beschouwing laten en enkel de technische installaties op zich bekijken, kan deze fysieke groepering gebeuren op horizontaal vlak (kantoorzone op het zuiden of kantoorzone op het noorden) of op verticaal vlak (vergaderzalen boven elkaar aan dezelfde gevel), of volgens het bezettingsrooster of type gebruiker (twee ondernemingen die een kantooroppervlakte delen, bijvoorbeeld). Deze groepering maakt een rationalisering van de toegepaste technieken mogelijk (lengte van de leidingen, optimalisatie van het aantal en het type afgifte-elementen...). Elke zo gevormde zone heeft een eigen verwarmings- of koelcircuit en een eigen regeling.

Voor het sanitair warm water wordt geprobeerd de afnamepunten te groeperen.

Voorbeeld van zonering : schoolgebouw

• Onderstaande afbeelding geeft een voorbeeld van zonering binnen een schoolgebouw:

Leefmilieu Brussel 2004

Voorbeeld van zonering : project Aeropolis

In het project [040_Aeropolis II] is elke verdieping in een tiental zones verdeeld. Die zones worden bepaald in functie van

• Het verwachte gebruik van de zone (kantoren, vergaderzalen). De behoefte aan koeling (en aan hygiënische ventilatie) van een vergaderzaal is meestal groter dan die van een kantoorvertrek. Door de zones die voor vergaderzalen worden gebruikt te groeperen zijn de technische installaties gerationaliseerd en voldoen ze aan de behoeften.
• De ligging van de zone (noord-, zuid-, oost-, westgevel). Dit onderscheid in functie van de oriëntatie van het vertrek maakt een beter beheer van de warmtetoevoer en/of de koeling van de verschillende zones mogelijk. Een gevel op het zuiden vangt meer zonnewarmte op dan een op het noorden. Bij hetzelfde gebruik en hetzelfde comfort moet er in de winter dus minder warmte worden geleverd wanneer het vertrek zich op het zuiden bevindt. Door verschillende zones en dus ook verschillende distributie- en afgiftecircuits te definiëren, is de werking van de installatie geoptimaliseerd.

Onderstaand schema toont de verschillende zones die zijn gedefinieerd voor het gebouw Aeropolis II. De groen gemarkeerde zones zijn voor kantoren bedoeld. Die in blauw zijn voor vergaderzalen. Die worden minder gebruikt en zijn daarom aan de zuidgevel ondergebracht. Elke zone heeft een omgevingsthermostaat waarmee het thermisch comfort aan de behoeften van de gebruikers kan worden aangepast.

Zonering van het project [040_Aeropolis II] en integratie in het GTB

Zones 1 tot 3 en 8 tot 10 (groen): kantoren – Zones 4 tot 7 (blauw): vergaderzalen - Bron: Cenergie