Terug naar

Begrippen en indicatoren

Begrippen

Elektrisch veld (E)

Magnetisch veld (B)

Elektromagnetisch veld

Het elektrisch veld en het magnetisch veld zijn onderling afhankelijk van radiofrequenties en hyperfrequenties (microgolven). Ze vormen de twee loodrechte componenten van een elektromagnetisch veld dat zich verbreidt in de vorm van een elektromagnetische "golf".

De intensiteit van dit veld wordt gemeten aan de hand van de vermogensdichtheid , die wordt uitgedrukt in watt per vierkante meter (W/m 2 ).

image7_nl Illustratie van de componenten van een elektromagnetisch veld (Bron: tpe1s )

Frequentie

De frequentie, weergegeven als ν, van een fysisch fenomeen is het aantal keren dat dit fenomeen zich per tijdseenheid herhaalt.

De frequentie wordt uitgedrukt in "hertz" of "Hz". Een frequentie van 1 Hz betekent dat het fenomeen zich eenmaal per seconde herhaalt.

Voorbeelden:

- De in België verdeelde wisselstroom heeft een frequentie van 50 Hz

- Gsm's hebben een frequentie van ca. 900 of 1800 MHz (1 MHz = een miljoen Hz)

image8_nl Illustratie van de notie frequentie (Bron: Afblum )

Elektromagnetisch spectrum

Het spectrum is het gamma dat de frequenties omvat waarbij zich elektromagnetische fenomenen voordoen.

We onderscheiden twee categorieën straling:

- niet-ioniserende straling , die de chemische aard van moleculen niet wijzigt,

- ioniserende straling , die elektronen aan atomen kan onttrekken (uv, röntgenstralen, gammastralen ...).

Alleen de eerste variant is hier van belang.

In de categorie niet-ioniserende straling worden gewoonlijk de volgende varianten onderscheiden:

- extreem lage frequenties (ELF, Extremely Low Frequencies in het Engels), waaronder de frequentie van 50 Hz van onze elektrische installaties valt;

- tussenfrequenties;

- radiogolven, waaronder microgolven die voor radio, televisie en mobiele telefonie worden gebruikt;

- zichtbaar licht.

image9_nl Spectrum (Bron: Elia )

Binnen de telecommunicatie worden de frequentiebanden door de operatoren gedeeld in functie van de toepassingen. Onderstaande tabel vat de meest gebruikte banden samen.

Frequentieband (MHz) Toepassingsdomein
48 - 100 Tv
90 - 110 FM-radio
100 - 850 Tv
380 - 395 Astrid (TETRA)
890 – 960 Gsm (ö890-915; ø935-960) (2G)
930 en 960 CT1+ en CT1 (Cordless Telephone Generation 1: analoge draadloze telefoon thuis)
1710 – 1880 DCS (ö1710-1785; ø1805 – 1880), DECT (Digital Enhanced Cordless Telephone: de huidige, digitale draadloze telefoon thuis)
1900 - 2170 UMTS (3G)
2400 - 2480 Wlan, bluetooth
800 / 1800 / 2600 4G of "LTE"-netwerken (Long Term Evolution)
3500 Wimax

Frequentiebanden en toepassingsdomeinen

Vermogensdichtheid

De vermogensdichtheid (S) van een hyperfrequentiebron is het uitgestraald vermogen dat loodrecht op een oppervlakte valt, gedeeld door het oppervlak ervan. Ze wordt uitgedrukt in watt per vierkante meter (W/m²).

Specifiek absorptiedebiet

Het specifiek absorptiedebiet (SAD, of SAR in het Engels) is het debiet waarmee de energie van een hyperfrequentiebron wordt geabsorbeerd per massa-eenheid lichaamsweefsel. Dit wordt uitgedrukt in watt per kilogram (W/kg).

image10_nlSAD voor bepaalde toestellen (Bron: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu)

Contactstroom

Contactstroom (Ic) is de stroom die ontstaat wanneer een persoon in contact komt met een object dat zich in een elektromagnetisch veld bevindt. Dit wordt uitgedrukt in ampère (A).

Indicatoren

Bepaalde grootheden kunnen worden gemeten om de kwaliteit van de locatie en de prestaties van de voorzieningen te beoordelen.

  • Weerstand (Ω) : In de praktijk zijn we vooral geïnteresseerd in de aardweerstand: die moet minder dan 30 ohm zijn en liefst zo laag mogelijk.
  • Frequentie [Hz]: elke bron van elektromagnetische verontreiniging heeft een eigen specifieke frequentie. Voor de elektrische installatie is dit 50 Hz, voor telecommunicatie varieert ze naargelang de herkomst van het signaal (bijv.: 900 MHz en 1800 MHz voor de twee meest gebruikte gsm-standaarden)
  • Intensiteit van het elektrisch veld (E) [V/m]: het elektrisch veld is rechtstreeks meetbaar als het om een lage frequentie gaat.
  • Intensiteit van het magnetisch veld (H) [T]: de meting van de magnetische inductie (B) heeft de voorkeur voor het bepalen van het niveau van dit veld.
  • Vermogensdichtheid : voor signalen met hoge frequentie (HF) kunnen het elektrisch veld en het magnetisch veld niet van elkaar worden onderscheiden, maar op een bepaalde afstand van de bron zijn ze proportioneel tot elkaar en geeft het product van de twee de vermogensdichtheid (in W/m²) van het signaal. We meten dus de vermogensdichtheid om tot de componenten elektrisch veld en magnetisch veld te komen.