De Gids Duurzame Gebouwen stelt het volgende stappenplan voor om elektromagnetische verontreiniging te beperken:
- Passieve maatregelen invoeren om elektromagnetische verontreiniging te voorkomen aan de hand van de inplanting van het gebouw en van de zware structuren
- De elektrische uitrusting en de uitrusting voor het beheer van de stroomuitschakeling kiezen en ontwerpen, om elektromagnetische verontreiniging te beperken.
- Een geschikte locatie kiezen voor de apparaten en ervoor zorgen dat ze uitgeschakeld en losgekoppeld zijn.
Uitdagingen
We werken dagelijks in een omgeving die vol zit met elektromagnetische velden. Ze kunnen van natuurlijke oorsprong zijn (licht, warmte, aardmagnetisme, enz.) of verband houden met menselijke activiteiten (elektrische apparaten, telecommunicatie, enz.). Hoewel de effecten van dit soort vervuiling op het welzijn en de gezondheid nog weinig bekend zijn, stelt het voorzorgsbeginsel dat bij het ontwerp van duurzame gebouwen rekening moet worden gehouden met deze kwestie.
"Elektromagnetische verontreiniging" wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van elektromagnetische velden in de omgeving als gevolg van menselijke activiteiten. We spreken van verontreiniging omdat er een sterk vermoeden bestaat dat deze velden een invloed kunnen hebben op levende wezens, waaronder uiteraard ook de mens zelf.
We maken meestal onderscheid tussen twee hoofdcategorieën elektromagnetische velden:
- "laagfrequente velden ", voornamelijk veroorzaakt door het gebruik van elektriciteit;
- "hoogfrequente velden", veroorzaakt door de ontwikkeling van mobiele communicatievormen.
De perceptie door het publiek, de wijze waarop ze levende wezens beïnvloeden en de te nemen maatregelen om de hinder te beperken, verschillen sterk tussen beide categorieën.
Elektromagnetische verontreiniging kan zowel van de binnenkant als de buitenkant van een gebouw afkomstig zijn.
- De verontreiniging buiten is vooral afkomstig van bijvoorbeeld hoogspanningslijnen, transformators, telecommunicatieantennes, radars enz. ;
- Binnen is de verontreiniging hoofdzakelijk afkomstig van elektrische apparaten (tv, computer, microgolf, inductiekookplaten, elektrische verwarming, ect.), van circuits en stopcontacten en van draadloze communicatie (wifi, gsm).
Onderstaande tabel bevat een lijst met voorbeelden van bronnen van elektromagnetische verontreiniging binnen en buiten gebouwen, in dit geval dus binnen en buiten het huis of appartement (laag- en hoogfrequente velden).
Voorbeelden van bronnen van elektromagnetische verontreiniging
Bronnen | Huis | Appartement |
---|---|---|
Extern LF |
|
|
Extern HF |
|
|
Intern verborgen LF |
|
|
Intern LF |
|
|
Intern HF |
|
|
Bron: Electromagnetique
De kwestie van de elektromagnetische velden betreft dus een erg groot aantal technologieën. Het effect van deze verontreiniging op ons welzijn of onze gezondheid is vandaag nog niet bekend, maar uit voorzorg kunnen we beter al met deze problematiek rekening houden bij het ontwerp van duurzame gebouwen.
Om de burgers van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te beschermen tegen bronnen van elektromagnetische velden buiten, hebben de instanties een strikte blootstellingslimiet opgelegd: maximaal 6 V/m in alle zones die publiek toegankelijk zijn. De toekomstige bewoners of gebruikers van nieuwe gebouwen staan dus meestal minder bloot aan bronnen van hoogfrequente elektromagnetische velden buiten het gebouw dan aan bronnen binnen het gebouw.
Aanpak
Er moet een evenwicht worden gevonden tussen modern comfort en evenredige preventieve maatregelen, waarbij het 'ALARA'-principe (As Low As Reasonably Achievable) wordt gehanteerd en passieve of actieve beschermingsmaatregelen worden toegepast.
Beschermingsprincipes
Principe | Elektrische velden | Magnetische velden | Elektro-magnetische velden | |
---|---|---|---|---|
(ELF – Extremely Low Frequencies) | (HF - High Frequencies) | |||
Afstand | Afstand houden, want de intensiteit van de velden neemt snel af, ten minste bij lage frequenties. Voor hyperfrequenties geldt dit minder, want die worden gebruikt om lange afstanden te overbruggen. | ⚫⚫ | ⚫⚫ | ⚫ |
De bron uitschakelen | Preventie stroomopwaarts: bronnen van hinder onderbreken (automatisch of handmatig) wanneer ze niet worden gebruikt. Bv. geen spanning, geen stroom, etc. | ⚫⚫ | ⚫⚫ | ⚫⚫ |
Aarding | Neutralisering van elektrische velden en afzwakking van het antenne-effect. Door elektrische ladingen naar de aarde af te leiden, vermijden we dat de opeenhoping ervan een groot elektrisch veld genereert. Deze maatregel heeft geen enkele impact op magnetische velden, die verband houden met de stroom en per definitie niet "draineerbaar" zijn. | ⚫⚫ | ⚊ | ⚫ |
Scherm | Plaatsing van aangepaste bescherming. Vooral effectief in combinatie met een juiste aarding. Er bestaat echter geen veelgebruikt materiaal dat magnetische velden op effectieve wijze tegengaat. Dit kan alleen met enkele specifieke, dure materialen worden gerealiseerd. | ⚫⚫ | ⚊ | ⚫⚫ |
Uitsluiting van toestellen | Gebruik van alternatieven of optimalisatie. Bepaalde toestellen uitsluiten omdat ze hinder veroorzaken. | ⚫⚫ | ⚫⚫ | ⚫⚫ |
⚫⚫ Bepalende factor | ⚫ Invloedrijke factor | ⚊ N.v.t |
---|