De toegankelijkheid (in de ruime zin van het woord) van private of openbare gebouwen en hun aanpasbaarheid volgens de behoeften van de personen die ze gebruiken, moeten worden voorzien vanaf de start van het ontwerp van een nieuwbouw- of renovatieproject.
Invoering van een participatieve aanpak
De problemen met toegang, circulatie en gebruik van gebouwen zijn extreem specifiek volgens het type handicap, van fysieke, zintuiglijke of mentale aard. Elke ontwerper moet dus absoluut op de hoogte zijn van de problemen die de verschillende gebruikers ervaren en van de vereisten aangaande dimensionering van toegangen en circulatie, de installatie van technische uitrustingen etc. Samenwerking vanaf de studiefase van het project met de gespecialiseerde organismen en/of de mensen die direct betrokken zijn door hun handicap, bevordert een goede inschatting van het project wat betreft de criteria voor toegankelijkheid en aanpasbaarheid van de gebouwen (zie dossiers Beheersprocedure van het project, de werf en het gebouw en De wisselwerking tussen een gebouw en zijn context bevorderen).
Begrijpelijke en leesbare ruimtes creëren
Autonomie in het betreden, circuleren en gebruiken van een ruimte zijn beslissende factoren voor sociale en professionele integratie van PBM's. Ruimtes moeten daarom gemakkelijk te begrijpen en te lezen zijn met het oog op zelfstandig circuleren en gebruiken: de mentale eigenmaking van de plaatsen door een goede zichtbaarheid, coherente doorstromingstrajecten en heldere schikking speelt een belangrijke rol in dit concept. De technische uitrustingen op het vlak van bewegwijzering of verspreiding van informatie (op verschillende vlakken: visueel, auditief, tactiel etc.) zullen dienen als ondersteuning voor een goed begrip van de ruimte. Vanaf de eerste schetsen moeten de hindernissen voor het betreden van, circuleren in en gebruiken van de lokalen worden geanalyseerd binnen de context van het programma van het gebouw om te voldoen aan de vastgelegde of reglementaire doelstellingen.
Bij het ontwerpen anticiperen op toekomstige behoeften
De aanpasbaarheid van een gebouw is een aspect dat vanaf de start van een project geïntegreerd moet worden. Het ontwerp van een gebouw vereist dat rekening wordt gehouden met het dynamische karakter van de behoeften van de gebruikers en dat er wordt geanticipeerd op transformaties doorheen de tijd.
Het aanpasbare gebouw moet dus het potentieel bieden om aangepast te kunnen worden; het moet kunnen inspelen op de huidige en de komende behoeften van de gebruikers zonder daarom andere, valide of mindervalide gebruikers te straffen.