Terug naar

Inrichting van een achterhuis - Huis in Anderlecht

De analyses van deze pagina (tekst, schema's) komen uit de rapporten van het Observatory for Innovative Practices dat de innovatieve praktijken inzake duurzaam bouwen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest oplijst. De auteurs zijn Chiraz Ben Dakhlia en Djenabo Fonseca Rangel, onderzoeksters aan de architectuurfaculteit van La Cambre-Horta – ULB

Verbindingsruimte tussen twee huizen op hetzelfde terrein in Anderlecht

Plan van de site : bestaande situatie

Voorbeeld_Bestaande situatie

Plan van de site : geplande situatie

Voorbeeld_Geplande situatie

Bestaande situatie

Abiotische elementen

Microklimaat

Zonlicht:

  • gedeelte vooraan: permanent in de schaduw – vochtigheid
  • gedeelte achteraan: op het westen gelegen, zonnig tot 's middags en gedeeltelijk zonnig in de namiddag

Wind:

  • westelijk gedeelte: goed beschermd, behalve in de winter
  • oostelijk gedeelte: middelmatig beschermd
Bodem

Kwaliteit:

  • gedeelte vooraan: slecht
  • gedeelte achteraan: goede grond

Reliëf:

  • regelmatige helling over de lengte

Biotische elementen

Bestaande voorzieningen

Functie : gedeelte vooraan = braakgrond / gedeelte achteraan = oude moestuin

Samenstelling : gedeelte vooraan: geroerd + bouwafval / gedeelte achteraan: verrijkt

Reliëf : hoogteverschil van 30 cm over de gehele lengte

Afwatering : middelmatig

Vochtige zone : geen

Beplanting

Grasachtige planten : weinig

Struikgewas : geen

Boomgewas : geen

Fauna

Avifauna : duiven, mussen...

Andere : huiskatten, kleine zoogdieren, insecten...

Mens

Bewoners van het perceel :

  • huis vooraan: benedenverdieping = kledingwinkel, + 3 verdiepingen = woningen
  • huis achteraan: benedenverdieping + 2 = woning van de eigenaars

Omwonenden :

  • westkant = bakkerijatelier naast de hele lengte van de tuin
  • oostkant = eengezinswoning met smalle tuin gescheiden door de omheiningsmuur

Analyse van de beperkingen en voordelen

  Functie Afmetingen Muur-openingen Materialen Status
Bebouwde volumes
Huis vooraan

Winkel

+ 3 woningen

Hoogte: 13,5 m Glazen deur Cement-bezetting Privé + erfdienst-baarheid
Bijgebouwen Winkel Hoogte: 3,5 m Halfglazen deur + 2 ramen Baksteen Privé
Huis achteraan

Eengezinswoning

Beneden-verdieping + 2

Hoogte: 11 m Deur + 2 ramen Cement-bezetting Verf Privé
Muren en wanden
West Scheidingsmuur bakkerij Hoogte: 5 m   Baksteen Gemeen
Oost Scheidingsmuur buurtuin Hoogte: 2,2 m   Baksteen Privé
Oppervlakken
Pad Toegang naar achter Breedte: 0,8 m   Vloersteen 30/30 Erfdienst-baarheid
Parkeerruimte          
Terras Rust / spel 7 m x 1,5 m   Vloersteen 30/30 Privé
Binnenplaats + luifel Doorgang 3,5 m x 2 m   Vloersteen 30/30 Erfdienst-baarheid
Aanwezigheid van verbindingszone / groene corridor
Aansluitend aan het perceel Geen        
In de wijk Nabijheid Theo Lambertlaan       Verbinding met ‘Vijverpark'
Uitrustingen
Ondergronds Riool / gas / water /elektriciteit / kabeltelevisie Diepte: 0,6 m   Gres/pvc Erfdienst-baarheid
Verlichting          
  Beperkingen Voordelen
Open / gesloten ruimten
Huizenblok Aanpalende huizen, gesloten huizenblok Elke tuin is een stepstone met potentieel voor biodiversiteit binnen het blok. Aanwezigheid van hoge bomen die vogels aantrekken, die op hun beurt externe elementen aanvoeren (zaden enz.)
Muren en wanden
  • Verharde insluiting aan 4 kanten,
  • hoofdzakelijk hoge muren
  • Bescherming tegen klimatologische invloeden aan de westkant,
  • de omheiningsmuur kan aan de oostkant worden verlaagd
Al dan niet gestructureerd Structuur opgelegd door de gebouwen en de omheiningsmuren Vrijheid qua binnenhuisinrichting
Bouwwerken
Ligging / werking
  • Hoogte van de gebouwen en de muren,
  • toegankelijkheid tot de verschillende deuren,
  • aanwezigheid van ramen (zicht, licht)
  • geschilderde gevel huis achteraan
Privacy verzekerd in het gedeelte achteraan
Uitrustingen
Ligging / werking

Ondergrondse leidingen kruisen

de ruimte (onder het pad)

Gegroepeerde netwerken, beschermd tegen vorst en stoten
Microklimaat
Schaduw / zonlicht / T°/ invloed van de wind Permanente schaduw en vocht in het gedeelte vooraan

Voldoende zonlicht en warmte in het gedeelte achteraan,

goed beschermd tegen de wind

Biodiversiteit
Ligging / Ecologische impact / aanwezigheid van fauna op het perceel Beperkte grondoppervlakte, beperkt ecologisch potentieel en beperkte biodiversiteit

Veel muuroppervlakte en aanwezigheid van platte daken die zich voor groenvoorzieningen lenen

Aanwezigheid van mussen (typische stadsvogel)

Water
Waterbeheer / ecologische impact Enkel binnen het perceel Mogelijke opvang van het water (groendaken, groene gevels, vochtige zones...)
Sociaal-cultureel
Sociale / esthetische / educatieve impact
  • Enkel toegankelijk voor de eigenaars,
  • weinig intimiteit, recht van overpad,
  • sterk gesloten aan de bakkerijkant,
  • hoge onesthetische muren
  • Uitzicht vanaf de diverse woningen,
  • mogelijke opening met de buur aan de oostkant,
  • groot potentieel voor groendaken en groene gevels

Opstelling van het duurzame project (geplande situatie)

Keuze van geschikte voorzieningen en technieken

Kiezen voor maximalisatie van de ecosysteemfuncties (impact op de watercyclus, lucht- en bodemkwaliteit, sociale aspect, levenskwaliteit) in plaats van voor diversiteit qua soorten, aangezien de beperkingen zwaar wegen: dichtbebouwde stad (impact volksgezondheid), beperkte grondoppervlakte en isolatie. Er dient bijzondere aandacht te worden besteed aan een diersoort die van belang is voor het natuurlijk erfgoed in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: de huismus.

Uitwerking van het project

Tuin in volle grond Gemengde beplanting (3 strata) Opmerking: in ruimten met zeer beperkte breedte blijft het moeilijk om bomen, struiken en planten met elkaar te combineren; de eerste laag moet beperkt blijven. Een boom met beperkte groei en een lichte kroon, zoals een berk, geniet de voorkeur.
Vochtige zones Aanleg van een eerste waterpartij op de binnenplaats en een tweede dicht bij het terras
Doorlatende verharde zones Vervanging van de oude ondoorlatende oppervlakken door doorlatende zones (paden) of semidoorlatende zones (binnenplaats en terras)
Groene omheinings- en steunmuren Bedekking van 70 % van de gemene muren en omheiningsmuren (onesthetische gedeelten)
Groene gevels Bedekking met klimplanten (klimop, bosrank en hop) van 50 % van de gevels van het huis vooraan (noord) en van het huis achteraan (zuid), alsook van het commerciële bijgebouw
Groendaken Aanleg van semi-intensieve groendaken op de platte daken van het bijgebouw, van de luifel op de binnenplaats en van de badkamer op de 2e verdieping van het huis vooraan
Habitat voor fauna Beschermende maatregelen in verband met de aanwezigheid van huismussen op het perceel: behoud van holten in de gebouwen, eventuele aanleg van een moestuin (op basis van bodemanalyse), voorziening van een "braakliggend" hoekje, geen dichte sluiting van de plantaardige afdekking. Begroeide muren (met klimop bijvoorbeeld) bieden uitstekende schuilplaatsen voor mussen. Ze kunnen hier zo nodig meteen een veilig heenkomen zoeken en ze kunnen er buiten de nestelperiode overnachten.

Doelstellingen van het project

Omheiningsmuur aan de oostkant Ruimtelijke opening, met instemming van de buren, door de muur tot een hoogte van 80 cm te verlagen, en recuperatie van de bakstenen.
Binnenplaats (toegang en doorgang)  Verbetering van de vloerbedekking (keramische klinkers met open voegen) en aanleg, met de gerecupereerde bakstenen, van een waterpartij met waterplanten (diepte 40 cm).
Paden Van gerecupereerde kasseien met grasvoegen.
Op het zuiden gelegen terras  Vergroot terras, uitvoering met keramische klinkers met open voeg en aanleg, met gerecupereerde bakstenen, van een waterpartij met waterplanten (diepte 80 cm).
Beplante zones  Beplanting met grasachtige planten, struik- en boomgewassen (van matige hoogte), met verbetering van de bodem (teelaarde en drainerende grond). Eventueel aanleg van een moestuin (op basis van bodemanalyse), voorziening van een "braakliggend" hoekje (schuilplaats voor fauna – inheemse soorten).
Groene gevels

Diverse klimplanten: wortelklimmers en slingerplanten tegen de gevels van het huis vooraan en van het commercieel bijgebouw, en slingerplanten tegen de gevel van het huis achteraan. (Klimop, bosrank en hop).

Diverse klimplanten: wortelklimmers en slingerplanten tegen de

omheiningsmuur (oost) en de gemene muur (west).

g(Klimop, bosrank en hop).

Groendaken Verhoging van de muren (45 cm) met gerecupereerde bakstenen, aanleg van drainerende en filtrerende lagen + los grondsubstraat + grasachtige planten
Compost Aanleg van een composteerplaats achteraan het perceel of onder de boom, gecamoufleerd door een lage heg.

Een + voor de biodiversiteit

We wijzen erop dat kunstlicht 's nachts nefast is voor de biodiversiteit. Er moeten niet-verlichte zones worden voorzien en er moet beperkte verlichting zijn (met aanwezigheidsdetectie bijvoorbeeld) voor de zones die verlichting behoeven, zoals de toegangsdeur. Daarnaast moet een verlichtingstype worden gekozen met een minimale impact op de fauna en de flora.

Zie het infodocument over lichtverontreiniging

➩ Biodiversiteit bevorderen > Ontwerpen > Voorschriften

Laatste herziening op 15/06/2017