Doelstelling
Taken beschrijven die hergebruik en recycling in situ of elders maximaliseren en, daartoe ; voorrang geven aan specialiseerde ondernemingen, meer bepaald ondernemingen uit de sociale economie.
Het uitvoeringsdossier speelt een belangrijke rol omdat het alle intenties tot hergebruik en recycling zowel in de plannen als in de bestekken, de meetstaten . . . omzet in daden.
Hierbij dienen zich twee grote opties aan. Ze kunnen eveneens de kosten voor het beheer van de afvalstoffen van de overige posten van de bouwplaats verminderen. Ofwel zijn er meerdere afbraakposten, ofwel is er 1 enkel lot “afbraak”.
Een of meerdere afbraakposten?
Ongeacht of het meerdere posten dan wel een enkel lot afbraak betreft, moeten de beschreven taken aangeven of de betreffende elementen moeten worden :
- behouden en/of gevrijwaard ;
- gedemonteerd en omzichtig worden opgeslagen om ter plaatse te worden hergebruikt of gerecycleerd ;
- afgevoerd voor hergebruik of recycling elders door circuits van hergebruik in te schakelen.
Dit alles moet volgens reglementaire procedures verlopen.
Meerdere afbraakposten
Alle handelingen met betrekking tot hergebruik worden courant in de verschillende posten van de bestekken opgenomen. Die keuze is het gemakkelijkst om te beheren en bovendien ook het meest relevant als die werkzaamheden minder belangrijk zijn. De aanpassingen aan de inhoud van de artikelen blijven immers beperkt.
Een afbraak
Wanneer hergebruik centraal staat in het project en veel belang wordt gehecht aan kwaliteit en/ of aan kwantiteit, kan het verstandig zijn om een specifiek lot afbraak met eigen uitvoeringsdocumenten (bestek, plannen, meetstaten...) aan te maken.
Beroep doen op gespecialiseerde ondernemingen
Dit zijn ondernemingen uit de bouwsector die kozen voor de nichemarkt van de selectieve afbraak ; sommige daarvan zijn zelfs onderlegd in circuits van hergebruik van bouwmateriaal.
Andere blijken ook sociale-economieonderneming te zijn.
Zij bieden een dubbele meerwaarde :
- voor het milieu door het behoud van de grondstoffen ;
- sociaal via steun aan de (soms plaatselijke) tewerkstelling.
Opstellen van varianten
Bij de kwaliteit en/of de kwantiteit van materiaal voor hergebruik of recyclage zoals beschreven in de uitvoeringsdocumenten van de te renoveren of te bouwen delen moet er altijd rekening worden gehouden met een onzekerheidsfactor. Bij twijfel over het werkelijke potentieel van bepaald materiaal is het, om verrassingen te vermijden aangewezen varianten met nieuw materiaal voor te stellen.
Gunningscriteria
Om de voorschriften inzake hergebruik en recycling te doen naleven, kan de onderaanneming aan gespecialiseerde ondernemingen als gunningscriterium van de opdracht voor werkzaamheden worden gebruikt. Op dezelfde manier kan een afvalbeheerplan ook als gunningscriterium worden gebruikt.
Een afvalbeheerplan voorschrijven
Uitgaande van de richtinggevende inventaris van het materiaal of van een gewone afvalinventaris opgesteld door de projectontwerper, dient de aannemer te worden gelast een afvalbeheerplan op te stellen. Dat kan het te recupereren of te recycleren materiaal kwantificeren en de bestemming volgens de specifieke artikelen van de bestekken toelichten. Zo formaliseert het de doelstellingen van hergebruik en recycling, op het terrein en elders.
Aandachtspunten
Een intentienota opnemen
Dit is een tekst die de bijzonderheden van het project op het vlak van hergebruik en recycling aangeeft.
Om de aandacht van de verschillende tussenkomende partijen op dit aspect te vestigen wordt voorgesteld om de intentienota aan het begin van het uitvoeringsdossier te plaatsen.
Een stap verder
Houd er rekening mee dat het gebouw dat nu wordt opgetrokken of gerenoveerd in de toekomst moet worden afgebroken. Die strategie is erop gericht dat de keuze van materiaal en uitvoeringstechnieken vandaag, de afbraak of ontmanteling in de toekomst in aanmerking neemt.
Nuttige Documenten
De onderstaande tabel geeft toegang tot documenten die afkomstig zijn van bouwplaatsen die de methodologie hebben toegepast die in dit deel wordt beschreven.
Documenten (in het frans) | Aandachtstrekker | Inleiding |
|---|---|---|
| Brouwerij Belle-Vue – Bestek | Technische bepalingen "hergebruik" opgenomen in het bestek van het renovatieproject van de Brouwerij Belle-Vue, Molenbeek Identificatie van de elementen bestemd voor hergebruik en beschrijving van de producten en methoden voor hergebruik, aan te wenden op de bouwplaats. | Dit renovatieproject van een oude brouwerij omvat een groot aantal posten inzake hergebruik. Ze werden in het bestek van de opdracht voor aanneming van werken omgezet met behulp van vele artikelen die de te recupereren elementen nader beschrijven (baksteen, drempels in blauwe steen, deuren, radiatoren ...) alsook de kenmerken van de voor het opknappen te gebruiken bakstenen, het type te gebruiken mortel ... |
| Nodebais – Bestek | Administratieve en technische bepalingen "hergebruik" opgenomen in het bestek van het renovatieproject van het Maison de Village van Nodebais Integratie van de specifieke kenmerken van de bouwplaats in de administratieve bepalingen. | In dit project voor de renovatie van een dorpshuis heeft de projectontwerper aan de administratieve bepalingen van het bestek van de opdracht voor aanneming van werken artikelen toegevoegd inzake ecorenovatie en afvalvermindering. In de technische bepalingen hebben artikelen betrekking op het hergebruik van de bakstenen om het bestaande metselwerk op te knappen alsook op de te gebruiken mortel. |
| Riva Bella – Bestek | Administratieve en technische bepalingen "hergebruik" opgenomen in het bestek van het renovatieproject van een gebouw van het Atheneum Riva Bella in Eigenbrakel Definitie van de toe te passen methoden met het oog op een hergebruik in situ. | De projectontwerper heeft het hergebruik al zeer snel opgenomen in dit project van restauratie (meer bepaald voor een inconformiteitstelling met de brandbestendigheidsnormen) en herinrichting van een gebouw van het Koninklijk Atheneum Riva Bella te Eigenbrakel. De twee meest emblematische posten van deze aanpak zijn het wegnemen en terugplaatsen van binnenwanden en de recuperatie van stalen beschermingskappen die aanvankelijk werden gebruikt als bescherming voor de kolommen van de structuur, voor een buitenbekleding. Het bestek van de opdracht voor aanneming van werken vestigt eerst de aandacht van de opdrachtnemer op de specifieke kenmerken van het project en beschrijft vervolgens de toe te passen methodologie om het hergebruik in goede banen te leiden. |
| DWC Scheut – Bestek leegmaken en afbraak | Bestek opgemaakt in het kader van de renovatie van appartementsgebouwen in de Léon Debattystraat en de Léopold Deswaefstraat en betreffende het leegmaken en de afbraak van het gebouw. Definitie van de omvang van een opdracht voor afbraak en meer bepaald van de verplichtingen op het vlak van sorteren, hergebruik en recyclage | Hier heeft de opdrachtgever ervoor gekozen uitsluitend te werken met bedrijven in de sociale inschakelingseconomie. De beschrijving van het voorwerp van de opdracht vestigt de aandacht van de bedrijven die een offerte zullen indienen op de specifieke kenmerken van het project inzake hergebruik en recyclage. |
| Veeartsenijschool Anderlecht – Bestek leegmaken en afbraak | Bestek opgemaakt in het kader van de renovatie van de oude Veeartsenijschool van Anderlecht met betrekking tot het leegmaken en de afbraak van het gebouw. Definitie van de omvang van een opdracht voor afbraak en meer bepaald van de verplichtingen op het vlak van sorteren, hergebruik en recyclage | Hier heeft de opdrachtgever ervoor gekozen uitsluitend te werken met bedrijven in de sociale inschakelingseconomie. De beschrijving van het voorwerp van de opdracht vestigt de aandacht van de bedrijven die een offerte zullen indienen op de specifieke kenmerken van het project inzake hergebruik en recyclage. |
| Boomkwekerijstraat – Bestek voor hergebruik en afbraak | Bestek opgemaakt in het kader van de renovatie van een gebouw dat eigendom is van de Koning Boudewijnstichting en betreffende de afbraak voorafgaand aan de renovatiewerken Definitie van de omvang van een opdracht voor afbraak met identificatie van de recuperatiematerialen | In dit project heeft de architect een offerteaanvraag gelanceerd waarbij de inschrijvende bedrijven, belast met de selectieve afbraak, hun prijs dienden te verlagen met de wederverkoop van de herbruikbare materialen. Het bestek omvat een inventaris van de potentieel interessante materialen. Uiteindelijk werd de opdracht opgesplitst. Een eerste fase werd uitgevoerd door een bedrijf dat gespecialiseerd is in de recuperatie van materialen, terwijl een tweede fase betrekking had op de selectieve afbraak van de niet-gerecupereerde elementen. |
