De informatie op deze pagina is afkomstig van de brochure « Inondations – Réduire la vulnérabilité des constructions existantes » gepubliceerd door de Service Public de Wallonie / DGO 4, 2014.
Schotbalken installeren
Bedoelde gebouwelementen : openingen ter hoogte van overstromingsgevoelige oppervlakken
Relevantie
Schotbalken vertragen de indringing van het overstromingswater in de gelijkvloerse verdiepingen van gebouwen. Zonder perfect waterdicht te zijn, kunnen zij het water afremmen. De schotten zorgen tevens voor een filtering van het water dat niettemin binnendringt. Het bevat veel minder slijk en vereist een pak minder poetswerk achteraf.
Deze schotten kunnen in deuraanslagen en allerlei openingen worden aangebracht. Beperk de schotbalken evenwel tot een hoogte waar bewoners en hulpverleners makkelijk overheen kunnen stappen.
Beschrijving van de werken
De plaatsing van schotten moet worden overwogen samen met het afdichten van alle niet-waterdichte openingen die zich onder het overstromingsniveau bevinden: deuren, ventilatieluiken, kolenhokken, buitenluiken die toegang geven tot de kelders, keldergaten enz.
Er bestaan geprefabriceerde systemen, maar men kan net zo goed zelf eenvoudige en budgetvriendelijke schotten installeren door aan beide kanten van de opening rails te voorzien waarin de planken op elkaar worden geschoven. Men kan de zijkanten (lateraal, op de dorpel) en de spleten tussen de planken waterdicht maken door deze aan de kant van het water af te dichten met een siliconenkit. Vermijd daarbij het gebruik van vezelplaten en geef de voorkeur aan massief hout of zeewaterbestendige triplex.
De schotten mogen maximaal 70 cm hoog zijn omdat de bewoners en hulpverleners er vlot overheen moeten kunnen stappen. Bij een hoger waterniveau laat men het water beter het gebouw binnendringen.
Uitvoering en aanbevelingen
Deze ingreep kan op een zeer budgetvriendelijke en onopvallende manier plaatsvinden. Men dient enkel voldoende planken en siliconenkits te voorzien voor het geval de omstandigheden de plaatsing van de schotten vereisen.
Het plaatsen van schotten in brede openingen kan problemen opleveren of inefficiënt uitpakken. Op dergelijke plaatsen voorziet men beter zandzakjes om het water tegen te houden, zoals beschreven in maatregel 6.
Kostprijs van de uitvoering relatief laag
Zandzakken aanbrengen
Bedoelde gebouwelementen : afdichting van de benedenverdiepingen
Relevantie
Opeengestapelde zandzakjes vormen een doeltreffend en courant toegepast middel om water buiten de woning te houden. Hoewel deze maatregel niet zozeer de kracht van het water inperkt, kunnen zandzakjes toch bijzonder praktisch zijn in noodgevallen.
Het is evenwel belangrijk rekening te houden met het feit dat zandzakken moeilijk hanteerbaar zijn (zompig en zwaar), veel plaats innemen en na enkele overstromingen onbruikbaar worden. Door het water te absorberen kunnen zij bovendien vervuilde producten opnemen en geurhinder en/of bacteriële besmettingen veroorzaken.
Beschrijving van de werken
De zakken moeten vervaardigd zijn uit stevig materiaal zodat ze niet scheuren en voldoende duurzaam zijn om de hele overstromingsperiode te doorstaan. Daarom raden we aan om zakken in jute of nylon te gebruiken die speciaal zijn ontworpen voor de combinatie met zand en die het binnendringend water verhinderen.
De zakken moeten verspringend worden gestapeld (waarbij ze telkens half om half over elkaar worden gelegd). De omslag van de zak moet bij voorkeur onderaan worden geplooid in de stroomrichting van het water. De zandzakdam mag maximaal drie lagen hoog zijn. De zakken mogen niet boordevol zijn zodat ze zich kunnen aanpassen aan de vorm van de omliggende zakken en mooi op hun plaats blijven.
Uitvoering en aanbevelingen
Zandzakken kunnen vooraf worden aangevraagd bij de brandweerdienst waarbij de gemeente is aangesloten of bij handelszaken gespecialiseerd in bouwmaterialen.
Buurtbewoners kunnen onderling afspreken om de zakken en het zand op voor iedereen toegankelijke plaatsen te stockeren zodat inwoners die thuis onvoldoende plaats hebben, ook beschermd zijn tegen wateroverlast. Men raadt aan de zakken net voor de overstroming af te vullen in plaats van gevulde zakken te stapelen omdat deze doorheen de tijd vocht kunnen opnemen, beschimmelen of hard worden.
Na afloop van een overstroming zorgen heel wat gemeenten voor de ophaling van de overtollige zandzakken. De bewoners kunnen ze ook (vol of leeg) inleveren in het containerpark van de gemeente of nog beter, ze zelf leegmaken en bijhouden voor een volgende gelegenheid.
Kostprijs van de uitvoering relatief laag
De maatregel bestaat erin de zandzakken plat en in de lengte te stapelen rekening houdend met de verwachte stroomrichting.
Ventilatieopeningen gelegen onder het overstromingsniveau afdichten
Bedoelde gebouwelementen : ventilatieopeningen in de overstromingsgevoelige niveaus
Relevantie
Openingen zoals ventilatieopeningen, keldergaten, ventilatiekokers enz. moeten tijdelijk worden afgedicht om de snelheid van het binnendringende water af te remmen.
Beschrijving van de werken
Bij de installatie van nieuwe ventilatiesystemen worden de openingen bij voorkeur boven het overstromingsgevoelige niveau geplaatst.
Voor bestaande openingen onder het overstromingsgevoelige niveau bestaan er diverse afdichtingssystemen zoals afneembare deksels of planken.
Wat het tweede systeem betreft, kan men gewoon een houten plank voor de opening plaatsen en de vier hoeken vastvijzen of -nagelen. De randen moeten worden afgedicht met silicone. Vermijd daartoe het gebruik van vezelplaten en geef de voorkeur aan massief hout of zeewaterbestendige triplex.
De openingen tot een hoogte van 70 cm moeten worden afgedicht. Bij een hoger waterniveau laat men het water beter het gebouw binnendringen.
Uitvoering en aanbeveling
Deze maatregel kan op een zeer budgetvriendelijke en onopvallende manier worden uitgevoerd. Men dient enkel deksels, planken en een voorraadje siliconenkit te voorzien voor het geval deze openingen moeten worden opgevuld.
Deze handeling moet bij elke nieuwe periode van wateroverlast worden overgedaan omdat de ventilatieopeningen niet permanent mogen afgedicht blijven. Na afloop van de overstromingsperiode moet het systeem inderdaad worden verwijderd zodat de hygiënische ventilatie en het droogproces via de ventilatie kan plaatsvinden.
Kostprijs van de uitvoering relatief laag
