Terug naar

Begrippen en indicatoren

Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende soorten afvalwater:

  • Huishoudelijk afvalwater

    Afkomstig van sanitaire installaties, keukenwater, water afkomstig van het reinigen van gebouwen zoals woningen, kantoren enz. ; of vergelijkbaar (wasserettes, bepaalde ateliers, magazijnen enz.). Het gaat hier dus om afvalwater dat geen bijzondere behandeling nodig heeft voor het getransporteerd kan worden naar een 'klassiek' zuiveringsstation dat bestemd is voor het behandelen van afvalwater dat hoofdzakelijk organische stoffen bevat.
  • Industrieel afvalwater

    Ander afvalwater dan huishoudelijk afvalwater en koelingsafvalwater, en is mogelijk schadelijk voor de riolering en/of het normaal functioneren van een waterzuiveringsstation en/of het ontvangende milieu: afvalwater afkomstig van bepaalde fabrieken of bedrijven, ateliers, magazijnen enz.

De vervuiling van het water wordt gekenmerkt door verschillende vervuilingssoorten :

  • Primaire vervuiling = fysische vervuiling

    Definitie : troebelheid van het water door de aanwezigheid van vaste organische stoffen in het water.

    Impact : beïnvloedt de waterkwaliteit door het vormen van een fysieke barrière waar licht niet doorheen kan dringen. De primaire vervuiling beïnvloedt de biologische activiteit in natuurlijke aquatische milieus door een achteruitgang van de fotosynthese te veroorzaken, wat een gevoelige afname van de hoeveelheid flora met zich meebrengt. Een gevolg hiervan is een vermindering van het aanwezige zuurstof in het water, en dus van het waterleven dat ervan afhankelijk is.

    Meetbare parameters :

    ZS : zwevende stoffen [mg/l]

    BS : bezinkbare stoffen [mg/l]

  • Secundaire vervuiling = organische vervuiling

    Definitie : vervuiling van het water door de aanwezigheid van opgeloste organische stoffen in het water

    Impact : De organische stoffen, afgebroken door bacteriën, verbruiken de opgeloste zuurstof die aanwezig is in het water, waardoor er onvoldoende overblijft voor de waterfauna. Dit heeft een impact op het aquatische ecosysteem (progressieve verstikking van het aquatische milieu).

    Meetbare parameters :

    BVO5 : Biologische of biochemische vraag naar O2 [mg/l in 5 dagen]

    CVO : Chemische vraag naar O2 [mg/l] = totaal

  • Tertiaire vervuiling = minerale vervuiling

    Definitie : vervuiling van het water door een overmatige aanwezigheid van voedingsstoffen (stikstof, fosfor), wat zorgt voor een onevenwicht in de verhouding koolstof/stikstof/fosfor (C/N/P). Deze voedingsstoffen zijn vooral afkomstig van nitraten en fosfaten die aanwezig zijn in fecaliën, keukenafval, detergenten, meststoffen enz.

    Impact : het onevenwicht ligt aan de basis van de eutrofiëring van de aquatische milieus: de wildgroei van algen. Deze wildgroei leidt tot anoxie in het milieu (afwezigheid van zuurstof) door overconsumptie, en bijgevolg ook tot het afsterven van de aanwezige fauna en flora.

    Meetbare parameters :

    N : stikstof [mg/l]

    P : fosfor [mg/l]

  • Quaternaire vervuiling = microbiologische vervuiling

    Definitie : vervuiling van het water door de aanwezigheid van bacteriën en virussen (voornamelijk), vooral van fecale oorsprong ; verschillende microverontreinigende stoffen waaronder zware metalen, koolwaterstoffen, nanodeeltjes of andere, complexere stoffen (hormonen, geneesmiddelen, radioactieve stoffen afkomstig van ziekenhuizen enz.)

    Impact : brengen in geval van contact gezondheidsrisico's voor de mens met zich mee (pathogenen: salmonella: tyfuskoorts / maag-darmvirussen / enterovirussen: poliomyelitis, hepatitis A / conjunctivitis / shigella: dysenterie / enz.) ; houden risico's in voor de mens en voor de ecosystemen (fauna en flora), maar ook voor de kwaliteit van de ondergrondse waterreserves (verontreiniging van de bodem en grondwaterlagen).

    Meetbare parameters :

    de indicatoren identificeren (coliformen en streptokokken, fecaal en totaal): vermindering van de bacteriologische lading [UL] = unit log10 4UL =η > 99,99 % verm.

    concentratie van de verschillende verontreinigende stoffen opgelost in het water [mg/l]

Het afvalwater dat op een site geproduceerd wordt, bestaat uit verschillende soorten water die een mengeling kunnen bevatten van verschillende soorten verontreinigende stoffen, wat betekent dat het afvalwater een aangepaste behandeling vereist :

  • Regenwater ;

    Regenwater bevat meestal een combinatie van fysische, organische, bacteriologische en chemische vervuiling;
  • Grijs water ;

    Grijs water bevat een combinatie van een lichte fysische en organische vervuiling, een meer uitgesproken tertiaire vervuiling (zeep en detergenten) en bacteriologische vervuiling.
  • Zwart water

    Zwart water (het meest vervuild) bevat een combinatie van een aanzienlijke hoeveelheid fysische, organische, tertiaire en bacteriologische vervuiling. Zwart water kan nog worden gesplitst in urine en fecaliën, die uitermate specifieke vervuilingssoorten met zich kunnen meebrengen.

Afvoernet

De term afvoernet omvat het type / de aard van het water (afvalwater, zwart water, grijs water, regenwater enz.) en wordt gebruikt voor het beschrijven van alle leidingen, veelal ingegraven, waarin er vloeistoffen circuleren op een site.

Rioolstelsel

De term rioolstelsel wordt gebruikt om te verwijzen naar de openbare, collectieve netten voor het opvangen en transporteren van afvalwater (gemengd water = unitair afvoernet) naar een behandelingsplaats (zuiveringsstation). Het rioolstelsel bestaat uit rioleringen die het afvalwater naar een collector brengen. De collectors brengen het afvalwater vervolgens naar het zuiveringsstation. Het doel van een zuiveringsstation is het behandelen van het afvalwater vooraleer het terug in het natuurlijke milieu te introduceren.

Alternatief beheer van afvalwater

Onder alternatief beheer van afvalwater verstaat men een alternatieve manier om ervoor te zorgen dat het afvalwater op een bepaalde site gezuiverd raakt. Deze aanpak omvat de toepassing van 'extensieve' technieken waarbij gebruikgemaakt wordt van een natuurlijke behandeling zonder mechanische, chemische of energetische tussenkomst of met een beperkte tussenkomst (bijvoorbeeld een opvoerpomp). De extensieve zuiveringstechnieken zijn gebaseerd op de transformatie en assimilatie van huishoudelijke verontreinigende stoffen via de aquatische voedingsketens in beplante waterbekkens. Naar deze technieken wordt vaak verwezen met de algemene term 'lagunage', die zowel de verschillende technieken als het specifieke zuiveringsproces omvat.

De kwaliteit en de kwantiteit van het geproduceerde afvalwater

Kwantitatieve aspecten

  • Volume van het afvalwater dat afgevoerd wordt via het collectieve rioolstelsel [m³]: door dit te vergelijken met een referentiewaarde kunnen de prestaties van de getroffen maatregelen geëvalueerd worden om de hoeveelheid afvalwater die afgevoerd wordt te drukken.

Kwalitatieve aspecten

De waterkwaliteit kan gemeten worden aan de hand van verschillende fysico-chemische parameters die de zuiverende prestaties van het procédé aantonen (verhouding tussen de kwaliteit aan de invoer en uitvoer van het systeem) :

  • De troebelheid van het water[mg/l] : hoeveelheid zwevende stoffen (ZS).
  • De biochemische vraag naar zuurstof (BVZ) en de chemische vraag naar zuurstof (CVZ) [mg/l] wijzen beide de graad van vervuiling van het water door organische stoffen aan.
  • De tertiaire vervuiling [mg/l] kan gekwantificeerd worden door de hoeveelheid stikstof (N) en fosfor (P) in het water te meten.
  • De vervuiling die quaternair wordt genoemd, de microbiële vervuiling, wordt gemeten aan de hand van de vermindering van de bacteriologische lading: er wordt gerekend in vermogens van 10 [unit log10= UL]. Een vermindering van minstens 4 UL stemt overeen met een vermindering van de bacteriologische lading met 99,99%.
  • Biochemische vervuiling [mg/l]: hoeveelheid verontreinigende stoffen gegenereerd op het perceel (zware metalen, koolwaterstoffen enz.).

Een inwonersequivalent of [IE] : hoeveelheid vervuiling veroorzaakt per persoon en per dag.

Informatie over de recyclagepertinentiegraad in situ

Kwantitatieve aspecten

  • Volume van het afvalwater dat afgevoerd wordt via het collectieve rioolstelsel [m³]: door dit te vergelijken met een referentiewaarde kunnen de prestaties van de getroffen maatregelen geëvalueerd worden om de hoeveelheid afvalwater die afgevoerd wordt te drukken.
  • Waterbehoeften [liter/persoon/dag] : om na te gaan of de gerecycleerde hoeveelheden afvalwater overeenkomen met de waterbehoeften.

    • Recuperatiecoëfficiënt [%] : gerecycleerd water in verhouding tot het geproduceerde grijze water
    • Dekking van de behoeften betreffende niet-drinkbaar water [%]
    • Efficiënte reductie van het stadswaterverbruik [m³/jaar].

Kwalitatieve aspecten

  • Waterkleuringsindicator, bijvoorbeeld in het kader van een recyclage voor het spoelen van de toiletten. Men spreekt van een kleuringsindicator in eenheden van werkelijke kleur [ewk] of in eenheden van schijnbare kleur [esk].