Elementen voor een duurzame keuze

Overzicht van de elementen voor een duurzame keuze

De onderstaande tabel geeft een samenvatting van de verschillende aspecten die in het gedeelte ‘Aandachtspunten bij een duurzame keuze' voor elke voorziening zijn uitgewerkt. Het doel is de ontwerper te helpen bij diens keuze.

De gegevens moeten wel worden genuanceerd, want ze zijn licht variabel naargelang de realiteit.

Milieuaspecten

Milieu-impact van de warmtetransporterende vloeistof

In het kader van dit dossier zal hoofdzakelijk worden ingegaan op de milieu-impact van de warmtetransporterende vloeistof. Voor wat de energiedragers betreft (gas, biomassa, HFK's…) verwijzen we naar de dossiers De optimale productie- en opslagwijze voor verwarming en sanitair warm water kiezen en De beste productiewijzen voor hernieuwbare koeling kiezen , waarin wordt ingegaan op de installaties voor de productie van warmte en koeling.

In de context van energiezuinige gebouwen zijn de te dekken behoeften aan thermisch comfort soms zo laag dat men in de verleiding kan komen om afgifte-elementen op elektriciteit te kiezen (elektrische verwarmingsbatterijen, elektrische radiatoren…). Het voornaamste voordeel van deze oplossing is dat de installatie van hydraulische of luchtbehandelingsnetwerken kan worden vermeden; die systemen zijn vaak complex van aard. Bovendien is de inertie van de elektrische systemen vaak zeer laag. Het technische voordeel kan evident lijken, maar we moeten er hier op wijzen dat de milieu-impact van de keuze belangrijk is. Rekening houdend met de conversiefactor in primaire energie van elektriciteit (2,5) is de overeenstemmende CO2-uitstoot meestal hoger dan die van een klassiek systeem met water, ondanks het feit dat dit type installatie een lager distributierendement heeft.

Economische aspecten

Gecombineerde verwarmings- en koelsystemen

Een van de voordelen van systemen die zowel warmte als koeling kunnen afgeven, is dat de installatiekost afneemt (een enkel afgifte-element kan zowel het zomer- als het wintercomfort garanderen). Er moet echter worden onderzocht of een dergelijke oplossing technisch haalbaar is, met name uitgaande van de behoeften waaraan moet worden beantwoord (kan het systeem aan zowel de warmte- als de koelingsbehoeften beantwoorden in het vertrek waarin het zich bevindt? Kan een dubbel distributienetwerk in het gebouw worden geïntegreerd?) en de regelmogelijkheden (welke maatregelen moeten worden toegepast om de vernietiging van energie te voorkomen, wat zijn de implicaties op het vlak van de regeling (accessoires, software…), welk werkingsregime moet in de tussenseizoenen worden toegepast?). Deze aspecten worden gedetailleerd behandeld in het gedeelte Ontwerp van deze aanbeveling.

Rentabiliteit van de regeling

In vergelijking met de gegenereerde energiebesparing is de installatie van regelapparatuur altijd rendabel. Het is moeilijk om te voorspellen wat de investeringen zullen zijn, aangezien de technische oplossingen zo divers zijn. Het is echter zeker dat de investering voor een kwalitatieve regeling in slechts enkele jaren kan worden terugverdiend.

Nemen we bijvoorbeeld een gebouw van 1.000 m² dat zonder specifieke regeling 24.000 m³ gs per jaar verbruikt. Een volledige regeling van goede kwaliteit zou een besparing van ca. 25 % mogelijk maken, dat is dus 6.000 m³ gas per jaar of €€ 4.800. De investeringskosten voor een volledige beheersoplossing van zeer goede kwaliteit zou maximaal € 12.000 bedragen. Daarvan dient slechts € 6.000 à € 7.000 te worden beschouwd als meerkost in verband met de kwaliteit van de installatie vergeleken met een "minimalistische" oplossing. Het is dus duidelijk interessant om reeds in de ontwerpfase een hoogkwalitatief regelsysteem te voorzien.

Socio-cultureel aspecten

Geluidscomfort

Het akoestisch comfort heeft vooral te maken met de keuze van de afgifte-elementen: in de vertrekken staan de gebruikers van het gebouw in nauw contact met die elementen; het is dus aanbevolen zo stil mogelijke elementen te kiezen. Dit criterium is essentieel voor afgiftesystemen met gemotoriseerde elementen (ventilators, compressoren…). Het wordt meestal in de technische fiches van de fabrikant vermeld.

De systemen die toegankelijkheid van de thermische massa vereisen, zoals de activering van de betonnen kern, kunnen eveneens problemen opleveren wat het akoestisch comfort betreft, want verlaagde plafonds (vaak met een akoestische functie) zijn dan verboden.

Het Dossier | Het akoestisch comfort van gebouwen verzekeren gaat in op de aandachtspunten in verband met het geluidscomfort ; het dossier Een energie-efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen gaat in op de akoestische criteria voor ventilatie-installaties.

Arbitrage

Voor wat de technische installaties betreft moeten de systemen niet alleen worden gekozen in functie van hun energie-efficiëntie (afstemming van de eindunits op het productiesysteem, beperking van het ladingsverlies via het distributienetwerk, een regeling die is aangepast aan de gebruikte technieken), maar ook met het thermisch comfort in gedachten. Het comfort van de gebruikers heeft prioriteit binnen een duurzaam gebouw.

Beide aspecten zijn perfect met elkaar verenigbaar door

• de uitrustingen te installeren die nodig zijn om het comfort te garanderen in extreme gebruiksomstandigheden (hoge / lage buitentemperatuur, hoge / lage bezettingsgraad)
• aangevuld met een efficiënte regeling die het mogelijk maakt de werking van het gebouw aan te passen aan de omstandigheden buiten en de gebruiksomstandigheden.

Het akoestisch comfort is ook een belangrijke factor bij de keuze van de systemen. Een systeem dat goed presteert op energievlak en/of op het vlak van het thermisch comfort, moet ook kunnen beantwoorden aan de criteria voor geluidscomfort in het betreffende vertrek.