Milieuaspecten
Het geluid bij de bron
Door in te grijpen op het niveau van de bron kan men een probleem van akoestische hinder meestal oplossen zonder complexe voorzieningen die meer materiaal vereisen (bv. geluidswerend scherm). De ecologische balans zal zo veel beter zijn!
Bepaalde voorzieningen voor geluidsverzachting hebben ook een impact op het energieverbruik: de geluiddempers bijvoorbeeld, zorgen voor een aanzienlijke drukval bij installatie op ventilatiesystemen, wat het energieverbruik verhoogt.
Ook het rendement van koelinstallaties (koeltorens) vermindert soms aanzienlijk wanneer een technisch lokaal geïnstalleerd moet worden om akoestische redenen. De lucht die voor de koeling wordt gebruikt, circuleert dan namelijk moeilijker.
Zie dossier Een energie-efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen.
Planten geluidswerend scherm
De verleiding kan groot zijn om te kiezen voor geluidswerende schermen in de vorm van heggen om de ontwikkeling van lokale ecosystemen te bevorderen.
Een heg of bomengordel is echter niet efficiënt als obstakel voor geluid. Alleen een beboste strook met een breedte van 100 meter kan een extra geluidsdemping van 3 tot 5 dB(A) opleveren (bovenop de impliciete demping van een strook van 100 meter breed)! Er bestaan echter alternatieven, zoals beplante muurtjes die bestaan uit schanskorven of substraten in aarde, die met hun massa een geluidsbarrière kunnen vormen.
Complementair hiermee kan het geruis van de bladeren ook een maskerend effect (windeffect) opleveren, net zoals een fontein (waterstraal).
Wat weerkaatsing aangaat biedt een beplante gevel echter een betere absorptiecoëfficiënt dan een vlakke glasgevel. Bovendien levert dit een natuurlijke habitat op die gunstig is voor de fauna, namelijk vogels en insecten.
Watercyclus
De keuze van het type bodembedekking die de ondoordringbaarheid tegengaat (doorlaatbare materialen die dus poreuzer zijn), is meestal gunstig voor de akoestiek (akoestische absorptie verbonden met de porositeit) én voor het duurzaam waterbeheer op het perceel (infiltratie).
Materiaalkeuze
Men kan materialen kiezen met een beperkte impact op het leefmilieu om de akoestische isolatie te realiseren.
Lees de Dossier | Het akoestisch comfort van gebouwen verzekeren, en Dossier | Duurzame keuze van materialen voor gevelbekleding.
Zonneschijn versus akoestische bescherming
Een optimale oriëntering van het gebouw en een optimale ordening van de ruimtes om de akoestische hinder te beperken kunnen onder meer tot gevolg hebben dat die ruimtes niet meer optimaal georiënteerd zijn om maximaal te profiteren van de zonneschijn door de vensters (kosteloze warmtetoevoer).
Economische aspecten
Geluid en ontwikkeling van economische activiteit
De stad is een plaats waar vele stedelijke functies naast elkaar bestaan. Wonen en werken mogen geen concurrerende maar moeten complementaire activiteiten zijn. Alles moet in het werk worden gesteld om te streven naar een aanvaardbare geluidscontext, die rekening houdt met alle stedelijke aspecten.
-
Van de kant van de exploitant van een activiteit die geluidshinder kan opleveren (bijvoorbeeld: timmerbedrijf, carrosserie, horeca), met naleving van de technische voorwaarden en de bijzondere preventiemaatregelen die met name worden opgelegd in de geldende reglementering en in de milieuvergunning.
-
Van de kant van de projectontwikkelaar, door de bestaande en potentiële geluidsbronnen te identificeren en er vanaf de projectconceptie rekening mee te houden (bijvoorbeeld: aanwezigheid van een werkplaats in de buurt en ordening van het gebouw om deze potentiële geluidsbron zo goed mogelijk in te dijken).
Anticiperen versus corrigeren
Om de akoestische hinder van een gebouw voor zijn omgeving te beperken, moeten zo vroeg mogelijk in het project voorzorgsmaatregelen getroffen worden. Elke achteraf aangebrachte correctie is meestal immers complexer in uitvoering. Dit betekent vaak een hogere kostprijs van de oplossing.
Socio-cultureel aspecten
Effecten van geluid op de gezondheid
Op langere termijn kan geluid negatieve effecten genereren voor de gezondheid (stress, vermoeidheid enz.). Door voor akoestisch comfort te zorgen kan men echter de levenskwaliteit voor de bewoners van een wijk verbeteren.
Sociale mix
Meestal worden rustige stadsbuurten hoger gewaardeerd. Het is daardoor echter ook veel moeilijker om daar eigenaar te worden. Luidruchtigere buurten liggen dan weer minder goed in de markt. Inspanningen voor de omgeving en het akoestisch comfort van luidruchtige wijken zouden deze plaatsen aantrekkelijker maken om er te wonen, zodat er een bredere sociale mix zou ontstaan.
In Frankrijk heeft het ZUS-observatorium ('zone urbaines sensibles' – gevoelige stadswijken) op basis van het INSEEE-onderzoek van april-juni 2001 aangetoond dat de meest verarmde gezinnen ook het meest blootgesteld zijn aan geluid, enerzijds door de minder goede kwaliteit van de woningen en het gedrag in de omgeving, en anderzijds door de inplanting van hun wijk vlakbij de bronnen van hinder.
Arbitrage
Positionering van de technische installaties
Bij de locatiekeuze van technische installaties die geluid genereren moet rekening worden gehouden met:
-
de akoestische aspecten: zo ver mogelijk verwijderd van gevoelige zones
-
de stabiliteit van het gebouw: de belasting en windgevoeligheid van de installaties of van de technische ruimte zullen een impact hebben op de structuur van het project.
-
de prestaties van de installaties: sommige installaties zijn performanter indien de lucht vrij rond of door het systeem kan circuleren. De prestaties nemen echter duidelijk af als ze opgesloten zijn in een technisch lokaal (bijvoorbeeld: installatie voor koeling)
Het weghalen nastreven van de geluidsbron van de naburige constructies.
Door de geluidsbron verder weg te brengen van de receptor vermindert men het geluidsniveau op de gevel en vermijdt men de toepassing van zware en dure akoestische maatregelen. Dit principe is in een stedelijke omgeving echter niet overal toepasbaar en veroorzaakt een groter verbruik van ruimte. Deze aanpak vergt ook de aanleg van toevoerleidingen en de behandeling van de uitwijkruimte. Deze oplossing kan ook haaks staan op de strijd tegen de stedelijke voetafdruk, de bezorgdheid voor de naleving van typologieën en de landschappelijke aanpak van de wegen.
Geluiddempers, technische lokalen en energieprestaties
Curatieve oplossingen zijn niet altijd mogelijk (technische moeilijkheden, gebrek aan plaats ...) of hebben een weerslag op andere domeinen. Dat geldt meer bepaald voor geluiddempers die – als ze worden geïnstalleerd op ventilatiesystemen – een belangrijk lastenverlies meebrengen en dus het energieverbruik doen stijgen.
De hercirculatie van lucht rond de koeltoren vermijden
