Milieuaspecten
Beperking van de hinder voor de buren
Algemeen bekeken draagt elke maatregel om de elektromagnetische verontreiniging in het gebouw te beperken, bij aan de vermindering van de waarde van de elektrische en magnetische velden in onze leefomgeving (elektrosmog). Vooral in de stad hebben door de bevolkingsdichtheid en de nabijheid tot andere woningen ook de rechtstreekse buren baat bij beperkende maatregelen in de woning.
Dit geldt vooral in appartementen boven elkaar in oude gebouwen. Daar hebben bijvoorbeeld de plafondlampen op de ene verdieping invloed op de verdieping erboven.
Rationeel verbruik
Wie stilstaat bij elektromagnetische hinder, staat ook stil bij de relevantie van onze consumptiewijzen:
- beperking van het aantal toestellen en gadgets in onze woningen betekent een verkleining van onze milieuvoetafdruk;
- het uitschakelen van verontreinigingsbronnen door toestellen minder lang aan te laten staan en de waakstand te vermijden, zorgt voor een lager globaal energieverbruik.
Impact op materialen
Andersom kan het gebruik van bepaalde componenten van een gezonde installatie uiteindelijk tot extra afval leiden:
- denk na over de lengte van de kabeltrajecten;
- afscherming : meer metaal in de installatie (gelukkig recycleerbaar aan het einde van de levenscyclus);
- netvrijschakelaars en domotica : elektronische componenten.
Economische aspecten
Een gezonde installatie levert niet noodzakelijk een grote meerkost op in vergelijking met een klassieke installatie. Alles hangt af van de gekozen technologieën om aan de doelstellingen te beantwoorden.
De algemene aanpak is moeilijk te kwantificeren. Deze bestaat uit een zorgvuldige studie en optimalisatie van de lay-out vanaf de ontwerpfase. Er moet dus rekening worden gehouden met enkele meters kabels, een of andere verdeelkast of extra mankracht.
Indien daarentegen enkele kringen moeten worden afgeschermd, moet rekening worden gehouden met een meerkost van 50 tot 100 % voor de betrokken elementen: kabelkosten (afhankelijk van de koperprijs), kosten van de kasten, etc.
Bij uitrustingen van het type netvrijschakelaar moet rekening worden gehouden met een meerkost van 150 tot 200 euro (arbeidstijd niet meegerekend) voor elke beschermde kring. Als niet doelgericht te werk wordt gegaan, kan dus al snel een meerkost van enkele duizenden euro's ontstaan.
Het is daarom van fundamenteel belang om na te denken over het gewenste beschermingsniveau en de behoeften goed in kaart te brengen.
Gezondheidsaspecten
De bepaling van de impact van elektromagnetische velden op de gezondheid is een bijzonder complexe zaak. Op dit moment lopen de meningen uiteen over de aard en de reikwijdte van de gevolgen. Hoe het ook zij, er zijn steeds meer experts die het publiek op deze thematiek wijzen en meer omzichtigheid aanbevelen. Er verschijnen constant nieuwe wetenschappelijke rapporten waarin de potentiële hinder als gevolg van intensief gebruik van telecommunicatietechnologieën of elektrische uitrustingen naar voren wordt gebracht. Deze studies doen het vermoeden van risico groeien en roepen op tot de grootst mogelijke omzichtigheid.
De experts spreken van rechtstreekse biofysieke gevolgen en van onrechtstreekse gevolgen.
De rechtstreekse gevolgen zijn directe uitwerkingen van de aanwezigheid van een elektromagnetisch veld op het menselijk organisme. Concreet hebben we het dan over:
"thermische gevolgen" zoals opwarming van weefsels als gevolg van de absorptie door die weefsels van een deel van de energie afkomstig van elektromagnetische velden ;
"niet-thermische" gevolgen zoals stimulatie van de spieren, de zenuwen of de zintuigen bij blootstelling aan de hoogste waarden, maar ook potentiële gevolgen die nog worden onderzocht bij blootstelling aan lagere waarden (enzymactiviteit, celmetabolisme, immuunfuncties, genetische beschadigingen enz.) ;
opwekking van stroom in de ledematen.
De onrechtstreekse gevolgen worden veroorzaakt door een object dat zich in het elektromagnetisch veld bevindt en een veiligheids- of gezondheidsrisico kan opleveren, zoals:
interferentie met elektronische medische uitrustingen en hulpmiddelen, zoals pacemakers en andere implantaten of medische hulpmiddelen die op het lichaam worden gedragen ;
In de huidige staat van het onderzoek zijn magnetische velden met extreem lage frequentie door het IARC (Internationaal Centrum voor Kankeronderzoek) geklasseerd in categorie 2B "mogelijk kankerverwekkend bij de mens". Statische magnetische velden zijn in de categorie "niet te classificeren" ondergebracht (categorie 3). Verder zijn elektromagnetische radiofrequentievelden sinds 2011 door het IARC ook in categorie 2B ondergebracht. Dit betreft echter alleen radiofrequentiegolven die door draadloze telefoons worden afgegeven.
Tot slot voegen we nog toe dat het gezondheidsaspect per individu anders kan worden opgevat. Een aantal individuen zegt "elektrogevoelig" te zijn of te lijden te hebben van "elektrogevoeligheid". Deze individuen ervaren fysiologische gevolgen die ze toewijzen aan elektromagnetische fenomenen en die veel sterker zijn dan bij de rest van de bevolking. Het onderzoek loopt om meer inzicht te verwerven in deze nieuwe aandoening en haar beter te karakteriseren.
Gedragsaspecten
Onze moderne samenleving biedt heel wat comfort. De keerzijde hiervan is dat dat comfort ook hinder oplevert. Denk maar aan vervoermiddelen, mechanisering, de overvloed aan voedsel, etc. Ook elektriciteit en telecommunicatie ontsnappen niet aan deze tweeledigheid. Ze zijn er integendeel een sterk voorbeeld van.
