Prioriteitsbepaling: De logica van de Trias Energetica
Om de door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bepaalde doelstellingen voor de uitstoot en het energieverbruik te kunnen bereiken, is het dus essentieel om renovatie- en nieuwbouwprojecten vanuit het oogpunt van duurzaamheid aan te pakken, met name wat de energieprestaties betreft.
Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de logica van de Trias Energetica :
- De energievraag minimaliseren
- De beschikbare hernieuwbare energiebronnen optimaal gebruiken
- Gebruik maken van systemen met hoge energieprestaties
Door een combinatie van deze maatregelen met een aangepast gebruik van het gebouw door de gebruikers of beheerders kan het uiteindelijke energieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen worden verminderd.
De energievraag minimaliseren
In dit verband moet bij het ontwerp van het gebouw worden gezorgd voor een gebouwschil die het volgende mogelijk maakt:
- Beperking van de warmtevraag in de winter (hoog thermisch isolatieniveau, goede luchtdichtheid, optimalisering van de zonnewarmte, compactheid…)
- Beperking van de behoefte aan koeling in de zomer (ontwerp van de glazen oppervlakken, efficiënte zonwering, natuurlijke ventilatiemogelijkheden…)
- Beperking van de behoefte aan verlichting door optimalisering van de lichtinval en de kunstmatige verlichting.
Collectieve woning die het passiefniveau bereikt
Passief kantoorgebouw
De minimalisering van de vraag heeft een zeer grote impact op de architectuur van het gebouw, zowel voor renovatie als voor nieuwbouw. Deze benadering levert vaak zeer rijke, robuuste projecten op: reeds in de allereerste fasen van het project worden een groot aantal kwesties aangekaart, waardoor de energiebehoeften van het gebouw effectief beperkt kunnen worden. Het architecturale project profiteert hiervan en ook andersom levert het architecturale project zelf nieuwe vragen op over de energieprestaties van het geplande gebouw. Er is kortom sprake van een wisselwerking die zeer verrijkend kan zijn, zowel voor het project als voor de personen die betrokken zijn bij het ontwerp ervan.
De beschikbare hernieuwbare energiebronnen optimaal gebruiken
In deze fase wordt getracht om zoveel mogelijk gebruik te maken van lokaal beschikbare hernieuwbare energiebronnen, zoals de zon (thermische zonnepanelen, fotovoltaïsche panelen), de lucht of water (warmtepompen) om een zo groot mogelijk deel van de behoefte aan warmte en/of koeling te dekken. Het gebruik van fossiele energie wordt zo beperkt, net als de uitstoot van broeikasgassen. Deze technieken worden niet alleen op basis van de lokaal beschikbare bronnen gekozen, zijn ook afgestemd op de behoeften van het gebouw en zijn gebruikers (stap 1 van de Trias Energetica).
Fotovoltaïsche installatie op het gebouw Marly
Gebruik maken van systemen met hoge energieprestaties
De resterende behoefte wordt gedekt met performante technieken die zodanig worden gekozen dat ze zijn afgestemd op de gebruikte technologieën die werken op basis van hernieuwbare energie.
De keuzes die in eerdere fasen zijn gemaakt, helpen bij de te maken keuzes in deze twee laatste fasen. Parameters zoals de (grote of juist beperkte) behoefte aan verwarming en koeling, de thermische inertie van het gebouw en dergelijke zijn bepalend voor de geschiktheid van bepaalde technische opties. Het ontwerpteam heeft als taak uit de beschikbare opties de oplossing te kiezen die het best aan de behoeften beantwoordt.
Illustratie van de technische installaties (verwarming en ventilatie)
Er moet hier worden benadrukt dat de Trias Energetica uiteindelijk een theoretische notie is; ze is dus niet altijd even gemakkelijk toe te passen in de praktijk.
In het geval dat de projectontwerper volledige "carte blanche" krijgt, kan de Trias meestal volledig in het project worden verwerkt.
