Terug naar
Thema:
Water

Stormtanks en stormbekkens

Voorziening
Regenwater
Hemelwateropslag
© Bruxelles Environnement
Het stormbekken (of opvangbekken) heeft een tijdelijke opslagfunctie voor regenwater om de hoeveelheid water van de stormpiek te verminderen. Dit speelt onder andere een gunstige rol bij de bestrijding van overstromingen en biedt bovendien andere milieuvoordelen, met name in verband met de waterzuivering (bezinking van eventuele zwevende stoffen, retentie van koolwaterstoffen en andere vervuilende stoffen, ...) en het verlichten van het afwateringsnet bij zware regenval door de neerslag te vertragen.

Inhoudstafel

Een van de bekendste opvangvoorzieningen is ongetwijfeld de betonnen tank, maar er bestaan nog verschillende andere types zoals: wadi, groendak, retentiedak, greppel/geul, droog bekken of waterbekken, regenboom, regentuin, tankstructuur. Deze verschillende voorzieningen bieden meerdere milieuvoordelen die in andere hoofdstukken van de Gids Duurzame Gebouwen aan bod komen. Op deze pagina wordt meer bepaald uitgeweid over de gemeenschappelijke elementen van deze verschillende voorzieningen waarbij de nadruk gelegd wordt op de stormtank die op schaal van de eengezinswoning kan worden uitgevoerd in geval van plaatsgebrek.

De term stormbekken wordt gedefinieerd door de reglementering en voor de grootste bekkens gelden er reglementaire voorschriften. De hier geformuleerde aanbevelingen kunnen ook worden toegepast op stormbekkens, maar deze fiche gaat in het bijzonder in op kleinere constructies die niet noodzakelijk door de reglementering worden gedekt.

Men moet overigens de twee types opvangvoorzieningen die gekend zijn onder de naam tank goed onderscheiden : de recuperatietank (bestemd voor de opvang, het behoud en het gebruik van regenwater die strikt genomen geen functie heeft in het bestrijden van overstromingen) en de stormtank waarvan sprake is in deze fiche. Er zijn ook tanks die een recuperatie- en opvangfunctie combineren.  

Deze fiche heeft geen betrekking op stormbekkens die beheerd worden door de openbare exploitanten ("bufferopslag van het stedelijke restwater") die naast regenwater ook afvalwater opslaan en bufferen om bij zware regenval het waterpeil in de openbare riolering te regelen.  

Waarvoor dient een stormbekken?

De functie van een stormbekken is het tijdelijk opslaan van de regen tijdens zware regenval, om die dan langzaam en met een gereguleerd debiet af te voeren naar een afvoer (grond, oppervlaktewater of rioleringsnet als er geen andere keuze is). Het doel is een overbelasting te vermijden van het stroomafwaartse net op het moment dat de piek het hoogste is. Het regenwater dat in het stormbekken wordt opgeslagen, komt meestal van de daken (via een aansluiting op de goot).

Welke zijn de verschillende vormen van stormbekkens?

Een stormbekken maakt het mogelijk het regenwater te vertragen. Deze bufferfunctie kan ook worden vervuld door andere constructies :

 

Regenwater bufferen – traditionele methode vs gecombineerde methode© Leefmilieu Brussel

Om te zorgen voor een afvloeiing van het water door de zwaartekracht vanaf het opvangpunt naar de afvoer, is het noodzakelijk om de verschillende volumes te verdelen, zodat het water niet gepompt hoeft te worden. Bovendien voorziet men de lekdebietregelaar van een stormbekken hoger dan de uiteindelijke afvoer (riolering, waterloop, enz.) om een afvloeiing door de zwaartekracht mogelijk te maken en het gebruik van een pompinstallatie te vermijden.

Waar moet het water van de stormbekkens geloosd worden?

Indien mogelijk wordt geprobeerd het water te evacueren via:

Welke verschillende types stormbekken kunnen er worden geplaatst in een eengezinswoning?

Wanneer er gebrek aan ruimte is en een gevegetaliseerde en/of open voorziening niet kan worden uitgevoerd, blijft er echter de mogelijkheid om een stormtank te installeren.

Er bestaan verschillende types stormtank:

  • Bovengronds (in een technische ruimte, onder het dak, enz.)

  • Ondergronds:

    • geprefabriceerd;
    • ter plaatse gebouwd;
    • bestaande tank.

Naast deze verschillende types zijn er andere parameters, zoals:

  • opstelling (meerdere tanks in serie);
  • materiaal (beton, metselwerk, kunststof);
  • vorm (cilinder, parallellepipedum).

Welke verschillen zijn er tussen stormtanks en recuperatietanks?

De doelstellingen en dus de kenmerken van de storm- en de recuperatietanks (met name de plaats van de afvoerpunten) verschillen:

Recuperatietank

Doel: zo vaak mogelijk voldoende gevuld zijn om het gebruik van regenwater mogelijk te maken.

Plaats van de afvoerpunten : De noodoverloop bevindt zich in het bovenste gedeelte van de tank.

 

RecuperatietankBron: © Architecture & Climat - LOCI - UCL © Leefmilieu Brussel

Stormtank

Doel: zo vaak mogelijk leeg zijn om zijn hydraulische functie te kunnen vervullen bij de volgende regenbui.

Plaats van de afvoerpunten : De debietregelaar bevindt zich in het onderste gedeelte van de tank. Er wordt echter altijd een noodoverloop in het bovenste gedeelte van de tank voorzien om extreme regenval te evacueren die het volume niet zou aankunnen.

 

StormtankBron: © Architecture & Climat - LOCI - UCL © Leefmilieu Brussel

Is het mogelijk om een stormtank en een recuperatietank te koppelen?

Zoals dit het geval is met elke opvangvoorziening, is het ook mogelijk om een stormtank en een recuperatietank te combineren. In het geval van een stormtank kan dit gebeuren in verschillende configuraties:

stormtank aangesloten op de noodoverloop van een recuperatietank, in welk geval de recuperatietank altijd achter de stormtank moet worden geplaatst ;

gemengde tank  bestaande uit één enkele tank, waarvan het bovenste gedeelte overeenkomt met de stormtank en het onderste gedeelte met de recuperatietank, waarbij de grens tussen het bovenste en het onderste gedeelte wordt gevormd door de afvoer met gereguleerd debiet.

 

Recuperatietank (volume 1) in combinatie met een stormtank (volume 2)Bron: © Architecture & Climat - LOCI - UCL © Leefmilieu Brussel

 

Recuperatietank (volume 1) in combinatie met een stormtank (volume 2)Bron: © Architecture & Climat - LOCI - UCL © Leefmilieu Brussel

Gemengde tank met een recuperatiegedeelte (volume 1) en een stormgedeelte (volume 2) (© Architecture & Climat – LOCi – UCL)

XX In het geval van een koppeling van de tanks moeten maatregelen worden voorzien om het water stroomopwaarts en stroomafwaarts te filteren en moeten ook de verschillende vereiste pompinrichtingen voor de recuperatietank worden voorzien.

Overzicht van de voorzieningen van het dossier | Hergebruik van hemelwater

Welke uitrusting moet worden voorzien in de stormtanks?

De volgende elementen moeten voorzien worden:

  • een toegangsopening en een gemakkelijke toegang (ladder, enz.) tot de voorziening voor gereguleerd debiet (debietregeling, onderhoud);
  • een pompput , met elektrische aansluiting, op het laagste punt om de eventuele reiniging te vergemakkelijken;
  • een debietregelaar ter hoogte van de afvoer;
  • een peilstok of niveaumeter , of elke andere voorziening om het uitgaande debiet te meten (optioneel);
  • een specifiek inspectieluik aan de uitgang van de tank om het uitgaande debiet te controleren;
  • een noodoverloop ;
  • een bezinktank stroomopwaarts van de tank (aanbevolen maar facultatief);
  • een rustige toevoer om te voorkomen dat restslib in beweging komt en de afvoer met gereguleerd debiet verstopt;
  • een ventilatieopening ;
  • Indien er water moet worden opgepompt om de afvoer te bereiken, is pompen ook noodzakelijk evenals een alarmsysteem dat de exploitant informeert over een eventueel probleem.

Naargelang de grootte van de voorziening worden sommige van deze elementen verplicht gemaakt terwijl ook andere strengere specificaties in aanmerking moeten worden genomen voor voorzieningen met een groter volume. Voor meer informatie, zie het besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 23 mei 2019.

Wat is het beste materiaal voor een stormbekken?

  • Het materiaal van de voorziening moet waterdicht zijn en moet de waterkwaliteit behouden;
  • als een kunststof tank wegens de omstandigheden praktischer blijkt te zijn, moet deze ondoorzichtig zijn en gemaakt zijn van gerecycleerd of recycleerbaar materiaal;
  • metaal moet vermeden worden , omdat dit in contact met het regenwater onderhevig is aan corrosie;
  • in het geval van een gemengde tank of de koppeling van een stormbekken en een recuperatietank wordt verwezen naar de voorziening | Recuperatietank

Welke voorzieningen treffen voor het onderhoud van de stormtank?

De goede werking van de eventuele mechanische en elektrotechnische componenten moet worden gecontroleerd, evenals het onderhoud en de schoonmaak van de eventuele pomp, de dichtheid van de aansluitingen en de aanwezigheid van slib en de hoogte ervan.  

De aanbevelingen voor het volledige onderhoud van de tanks, beschreven in de voorziening | Recuperatietank, gelden ook voor stormtanks. Naast deze aanbevelingen worden de volgende elementen toegevoegd:

  • de toevoer- en afvoeropeningen met gereguleerd debiet en de noodoverlopen regelmatig schoonmaken;
  • de elementen vóór de tank (filters, dak, en.) regelmatig schoonmaken om de schoonmaakfrequentie van de stormtank te beperken.

Hoe onaangename geuren vermijden bij stormtanks?

Zie de paragraaf over dit onderwerp in de voorziening | Recuperatietank, die ook geldt voor stormtanks.

Hoe kunnen stormtanks in serie met elkaar worden verbonden?

Zie de paragraaf over dit onderwerp in de voorziening | Recuperatietank, die ook geldt voor stormtanks.

Wat zijn de aandachtspunten voor geprefabriceerde tanks?

Geprefabriceerde tanks zijn doorgaans cilindervormig of ovaal en zijn erg gebruiksvriendelijk. Soms vergen ze wel enkele aanpassingen:

  • wegwerken van ruw oppervlak aan de binnenkant met mortel;
  • inrichting van een laag punt of een afvoerput;
  • vergroten van de toegangsopening;
  • vervanging van het betonnen deksel door een exemplaar in gewapend aluminium of versterkte staalplaat, om het onderhoud te vergemakkelijken;

Meestal hebben deze tanks ook geen bezinkingsgedeelte . Dat kan worden opgelost door een onafhankelijke tank toe te voegen. Ingegraven stormtanks ten slotte moeten ook bepaalde in de reglementering vermelde punten naleven.

Hoe een stormbekken dimensioneren?

  • Reglementair: Voor projecten die onderworpen zijn aan een Milieuvergunning zie de calculator op de site van Leefmilieu Brussel. Daarnaast leggen sommige gemeenten in hun gemeentelijk stedenbouwkundig reglement een volume op voor stormbekkens.
  • Vrijwillig: Sommige hulpmiddelen maken het ook mogelijk om de grootte te bepalen aan de hand van een vrijwillige keuze met milieudoelstellingen.

Is een stormtank onderworpen aan controles?

Afhankelijk van zijn volume kan een stormtank onder de reglementering vallen die van toepassing is op stormbekkens, wat de volgende controles betreft : 

  • Voorafgaand aan de exploitatie : de exploitant moet het stormbekken onderwerpen aan een controle door de wateroperator die verantwoordelijk is voor het rioleringsnet of door de beheerder van het hydrografische net, afhankelijk van het afvoerpunt van het stormbekken. Deze ziet erop toe dat het bouwwerk voldoet aan de in de reglementering voorziene exploitatie-eisen/-voorwaarden en stuurt een verslag van de controle naar de bevoegde autoriteit (die de verklaring ontvangen heeft).
  • Tijdens de exploitatie:  het stormbekken wordt periodiek (om de 5 jaar) geïnspecteerd door de wateroperator die verantwoordelijk is voor het rioleringsnet of door de beheerder van het hydrografische net om de goede werking van het stormbekken en zijn uitrusting (debietregelaar, waarschuwingssysteem, pomp, ...) te controleren.

Meer informatie over de controles van de stormbekkens is te vinden op Leefmilieu Brussel.

Verder

In de Gids

De voorzieningen die kunnen worden gebruikt als stormbekken:

Voorziening | Droge bekkens of waterbekkens

Voorziening | Regenbomen

De voorzieningen in verband met de stormbekkens / stormtanks :

Regenwater premies

Andere publicaties van Leefmilieu Brussel

Reglementering

  • Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijke Regering van 23 mei 2019 tot regeling van het inplanten, de exploitatie en de controle van stormbekkens.
  • Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordering (Titel I)
  • De gemeentelijke stedenbouwkundige reglementen van bepaalde Brusselse gemeenten, die bepaalde verplichtingen inzake stormbekkens (specifiek voor elke Brusselse gemeente) kunnen opleggen.

Bibliografie

Hulpmiddelen

Laatste herziening op 16/10/2019

Gerelateerde inhoud