Het principe van de tweepolige onderbreking om de elektromagnetische verontreiniging te beperken, wordt toegepast wanneer het niet mogelijk is om een afstandsstrategie of afschermingsstrategie toe te passen. Het wordt ook ten zeerste aanbevolen wanneer bestaande kringen moeten worden overgenomen, zonder dat het mogelijk is de locatie of de afscherming ervan aan te passen.
Elke voorziening heeft zijn voor- en nadelen. Het gebruik hangt af van het niveau van interventie in de installatie (vervanging of niet). Tweepolige schakelaars zijn steeds aanbevolen (afstandsschakelaars indien er meer dan twee bedieningspunten zijn). Netvrijschakelaars zijn aanbevolen als remediërend middel voor bestaande kringen. Domotica moeten in een eerder stadium worden opgezet en zijn alleen van toepassing op een volledig nieuwe kring. Beide oplossingen kunnen worden overwogen indien het noodzakelijk is door gevoelige zones te gaan of wanneer sprake is van constructies met een houten geraamte of lichte tussenwanden zonder mogelijkheid tot afscherming. Ze kunnen ook worden gebruikt in het geval dat de bewoners of gebruikers (over)gevoelig zijn.
De voorzieningen zijn polyvalent. Het is echter nutteloos een compleet professioneel gebouw uit te rusten met netvrijschakelaars, want die werken alleen wanneer de kringen volledig inactief zijn, dat wil zeggen wanneer geen enkele ontvanger is ingeschakeld. Tweepolige schakelaars / afstandsschakelaars daarentegen blijven relevant om de blootstelling bij afwezigheid van kunstmatige verlichting te beperken, ongeacht het type gebouw.
Allereerst moeten de bepalingen van het algemeen reglement voor electrische installaties AREI inzake de bescherming tegen overspanningen worden opgevolgd.
Tweepolige schakelaar
Dit is een schakelaar (meestal aan de wand) die ofwel een enkele ontvanger (lichtpunt of stopcontact) ofwel een reeks ontvangers bedient (voorbeeld: een enkele schakelaar bedient de stopcontacten en verlichtingstoestellen in een badkamer).
Anders dan bij een eenpolige enkele schakelaar worden beide draden tegelijk afgesloten (de voedingsdraad en de nuldraad). Het elektrisch veld wordt met deze schakelaar volledig stopgezet.
Enkele schakelaar: de kring blijft een bron van een elektrisch veld
Tweepolige schakelaar: de kring wordt volledig afgesloten van het netwerk en creëert geen elektrisch veld meer
Voor- en nadelen van tweepolige schakelaars
Voordelen | Nadelen |
|---|---|
|
|
De aandachtspunten zijn als volgt: tweepolige schakelaars
moeten ook met een nuldraad worden toegepast, want er is geen enkele garantie dat die de ladingen afdoende naar de aarde afvoert ;
zijn aanbevolen voor nachtlampen, staande lampen enz.
De kosten van een tweepolige schakelaar bedragen tussen de 10 en 15 euro.
Tweepolige stopcontacten, snoeren en stekkerdozen
Tweepolig stopcontact
Deze voorzieningen zijn gebaseerd op hetzelfde principe als tweepolige schakelaars, maar in dit geval zijn ze verwijderbaar. Het gaat om een tweepolige onderbrekingsoplossing voor wanneer niet met de wandschakelaar kan worden gewerkt. Ze worden aangebracht aan een bestaand stopcontact, stroomopwaarts van de ontvanger (huishoudtoestel, telefoon, verlichtingstoestel etc.). Het is belangrijk om het tweepolige karakter van deze elementen goed na te gaan: dit zijn weinig voorkomende, specifieke producten.
De meeste stekkerdozen op de markt zijn voorzien van tweepolige schakelaars.
Tweepolige stekkerdoos
Tweepolige afstandsschakelaar
Een afstandsschakelaar is een voorziening die op het elektrisch schakelbord moet worden aangebracht. Er kunnen een of meerdere ontvangers mee worden bediend vanaf meerdere verschillende bedieningspunten. Deze voorziening is vooral aanbevolen indien er meer dan twee van zijn (voorbeeld: verlichting van een trap of hal). Door een lichtpunt uit te schakelen, activeren we tegelijk de tweepolige onderbreking. De afstandsschakelaar werkt dus als schakelaar: hij wordt geactiveerd door een "bedieningskring" die een reeks drukknoppen verbindt en activeert een "vermogenskring" die de te bedienen lading(en) verbindt (meestal verlichting, maar soms ook stopcontacten).
De tweepolige afstandsschakelaar onderbreekt beide fasen van de vermogenskring, waardoor deze dezelfde rol kan spelen als een tweepolige schakelaar, maar in een complexere configuratie.
Voor- en nadelen van tweepolige afstandsschakelaars
Voordelen | Nadelen |
|---|---|
|
|
Let op bij het gebruik van transformatoren, die magnetische velden genereren: afstand tot het schakelbord bewaren ;
De bedieningskring kan met 230 V of met ZLS worden gevoed (klassiek 12 of 24 V). Indien voor bediening met 230 V wordt gekozen, werkt de bescherming alleen voor de vermogenskring wanneer die via de tweepolige afstandsschakelaar buiten spanning is gezet ;
Het is aanbevolen een draaddoorsnee voor de bedieningskring te kiezen die volstaat voor een eventuele latere omzetting naar 230 V. In het geval dat een bus wordt gebruikt, is dit uiteraard niet langer mogelijk.
De kosten van een afstandsschakelaar bedragen tussen de 25 en 40 euro.
Netvrijschakelaar
Deze voorziening detecteert de afwezigheid van stroomverbruik in een kring en schakelt die kring dan automatisch uit.
Ze wordt op het elektrisch schakelbord geïnstalleerd, bij het beginpunt van de kring. In de praktijk wordt een veel lagere, continue waakspanning op de kring behouden.
Er moet een netvrijschakelaar met tweepolige onderbreking worden gekozen.
Voor- en nadelen van netvrijschakelaars
Voordelen | Nadelen |
|---|---|
|
|
Netvrijschakelaars werken niet als er een actieve lading overblijft: let op toestellen in stand-by en op bepaalde spaarlampen waarvan de ballast de werking van deze voorziening verstoort (er wordt een kleine lading behouden onder zwakke waakspanning).
Er moet voldoende ruimte worden voorzien in de koffer (2 extra DIN-plaatsen per kring). Er moet een netvrijschakelaar per te beschermen kring worden voorzien, tussen de vermogensschakelaar en de lading in.
Bekabelingsschema van een netvrijschakelaar
Voorbeelden van technische fiches over netvrijschakelaars kunnen worden geraadpleegd op de volgende fabrikantensites:
De kosten van een netvrijschakelaar bedragen tussen de 120 en 200 euro per stuk.
Domoticamodule
Voorziening met meerdere bedieningsrelais die meerdere vermogenskringen besturen. Werkt als evenveel afstandsschakelaars als geactiveerde kringen.
De bedieningskring kan bij ZLS werken (zeer lage spanning ) (12 of 24 V, gelijkstroom), hetgeen de elektrische velden in de woning beperkt.
Meestal in het vermogensbord geplaatst. Het is aanbevolen een module met tweepolige onderbreking te kiezen voor de vermogenskringen.
Voor- en nadelen van de domoticamodule
Voordelen | Nadelen |
|---|---|
|
|
De aandachtspunten zijn als volgt:
Let op bij het gebruik van transformatoren, die magnetische velden genereren: afstand tot het schakelbord bewaren ;
De bedieningskring kan met 230 V of met ZLS worden gevoed (klassiek 12 of 24 V). Indien voor bediening met 230 V wordt gekozen, werkt de bescherming alleen voor de vermogenskring wanneer die via de tweepolige afstandsschakelaar buiten spanning is gezet ;
Het is aanbevolen een draaddoorsnee voor de bedieningskring te kiezen die volstaat voor een eventuele latere omzetting naar 230 V. In het geval dat een bus wordt gebruikt, is dit uiteraard niet langer mogelijk.
