Terug naar

Verlaagd plafond en akoestiek

Het verlaagd plafond kan, naast zijn esthetische en technische functie, een akoestische rol spelen door het luchtgeluid tussen 2 door een vloer gescheiden ruimtes te isoleren (isolerend plafond) of door de ruimtelijke akoestiek van de ruimte te verbeteren en de nagalmtijd te verkorten (absorberend plafond). Deze voorziening belicht vooral verlaagde isolatieplafonds op basis van het massa-veer-massaprincipe. De luchtlaag of het absorberende materiaal in de holte werkt als een veer en neemt een deel van de geluidsenergie weg.

Wat is het verschil tussen absorberende en isolerende verlaagde plafonds?

  • Absorberend verlaagd plafond:

    • hoofddoel: de ruimtelijke akoestiek van de ruimte verbeteren;
    • gebruik van poreuze of geperforeerde materialen (beperkte geluidsisolatie);
    • door specifieke folies aan te brengen op de achterzijde van de poreuze of geperforeerde materialen of een soepele materiaal met een hogere dichtheid kan de geluidsisolatie echter enigszins worden verbeterd.

    Zie ook de Voorziening| Voorzieningen voor geluidsabsorptie

  • Isolerend verlaagd plafond:

    • hoofddoel: het verbeteren van de luchtgeluidsisolatie van de dragende vloer of het dak waaronder het is geïnstalleerd;
    • gesloten verlaagd plafond met zeer beperkte absorptie bij lage frequenties, afhankelijk van de hoogte van het plenum.

Opgemerkt moet worden dat in bepaalde specifieke gevallen de twee functies (geluidsisolatie en geluidsabsorptie) kunnen worden gecombineerd. Een van deze twee functies heeft echter over het algemeen de voorkeur.

In welke gevallen moet een isolerend verlaagd plafond worden gecreëerd?

Isolerende verlaagde plafonds kunnen worden beschouwd als lichte constructies die geen extra belasting vormen en daarom geschikt zijn voor zowel renovatie als nieuwbouw.

Een isolerend verlaagd plafond verbetert alleen de geluidsisolatie van de plaat waaronder het plafond wordt geplaatst. Als andere kanalen (gevels e.d.) bepalend zijn voor de totale geluidsisolatie, heeft een verlaagd plafond een nauwelijks waarneembaar effect.

Wat zijn de rollen van de verschillende componenten en functies van een isolerend verlaagd plafond?

Structuur en bevestiging

Verlaagde plafonds kunnen worden geclassificeerd op basis van het type bevestiging: trillingdempend zwevend of zelfdragend. Hoe minder stijf en hoe minder talrijk de contacten tussen het verlaagde plafond en de bovenliggende vloer, hoe groter de verbetering van de geluidsisolatie van het plafond. Zelfdragende verlaagde plafonds zorgen dus voor een betere geluidsisolatie.

  • Trillingdempend zwevend

     

    zwevend verlaagd plafond: met antitrillingsblokjes© Leefmilieu Brussel

    Opgehangen aan de regels met antitrillingsblokjes

    Opgehangen aan de regels met antitrillingsblokjes© Homegrade
    Opgehangen aan de regels met antitrillingsblokjes© Homegrade
    Opgehangen aan de regels met antitrillingsblokjes© Homegrade
    Opgehangen aan de regels met antitrillingsblokjes© Homegrade

    Bij een zwevend plafond creëren de ophangpunten stijve puntcontacten of lijncontacten die de trillingen kunnen doorgeven aan de bovenliggende vloer. Om dit aspect te verminderen, kan men rekening houden met de volgende aandachtspunten:

    • een houten frame en latwerk zijn vaak stijver dan een ophanging aan metalen plafondprofielen;
    • enkel latwerk heeft meer contactoppervlak (lineair) dan latten en tegenlatten (puntcontact);
    • de ophangprofielen met antitrillingsblokjes zorgen ervoor dat de contactstijfheid wordt verminderd, wat tot een beter resultaat leidt.

     

    zwevend verlaagd plafond: met ophangings kabels© Leefmilieu Brussel
  • Zelfdrager

    Het type draagconstructie heeft zeer weinig invloed, maar het is belangrijk om het contact tussen deze constructie en de aangrenzende constructies zoveel mogelijk te beperken:

    • flexibele stroken rondom de dragende constructie;
    • flexibele kit tussen de bekleding en de aangrenzende constructie.

    Bij hogere overspanning kan het soms nodig zijn om het verlaagde plafond extra te bevestigen aan de bovenliggende plaat. In dit geval worden specifieke akoestische bevestigingsprofielen met een antitrillingsvoorziening gebruikt (zie vorig gedeelte).

     

    zwevend verlaagd plafond: ontkoppelen© Leefmilieu Brussel

Beplating

  • Hoe zwaarder het verlaagde plafond, hoe beter de luchtgeluidsisolatie:

    • de toevoeging van massa bestaat uit het voorzien van meerdere platen of zwaardere platen;
    • een plaat kan ook worden verzwaard door het toevoegen van een stalen of loden plaat.
  • Hoe flexibeler het materiaal, hoe beter de luchtgeluidsisolatie:

    • gipsplaten hebben de eigenschap zeer flexibel te zijn, waardoor ze een kritische frequentie hebben die buiten het frequentiebereik valt dat belangrijk is voor de bouwakoestiek;
    • hout (OSB, Multiplex enz.), dat stugger is, heeft een kritische frequentie in de frequenties die van belang zijn voor gebouwen en verzwakt daardoor de totale geluidsisolatie.

Spouwvulling

Het vullen van de holle ruimtes tussen het plafond en het valse plafond met absorberend materiaal (minerale wol enz.) zorgt voor extra geluidsisolatie:

  • absorptie van resonanties uit de holtes bij hogere frequenties, waardoor het verlies aan geluidsisolatie bij deze frequenties wordt beperkt;
  • vermindering van het effect van mogelijke geluidslekken van inbouwspots, bevestigingsnagels enz.

Het type absorberend middel speelt slechts een ondergeschikte rol, evenals het al dan niet volledig vullen van de holte.

Zie ook de Voorziening | Voorzieningen voor geluidsabsorptie

Luchtdichtheid

De luchtdichtheid heeft een grote impact op de akoestiek. Spleten, verbindingen en boorgaten in het verlaagde plafond moeten zorgvuldig en luchtdicht (maar flexibel) worden dichtgekit.

Meer informatie in het Dossier| Luchtdichtheid verbeteren

Plenumhoogte

Hoe hoger het plenum ten opzichte van het verlaagde plafond, hoe lager de kritische frequentie van het massa-veer-massasysteem is, wat de geluidsisolatie ten goede komt. Wanneer het doel de absorptie van lage frequenties is, bijvoorbeeld in een ruimte waar computerservers draaien, maar die een goede akoestiek moet hebben omdat ze bezet wordt door werknemers, heeft een hoog plenum om die reden de voorkeur.

Wat is de akoestische streefwaarde voor een verlaagd plafond?

De verbetering van de luchtgeluidsisolatie van een verlaagd plafond kan worden aangegeven met ΔRw. Toch moet deze waarde om de volgende redenen met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd:

  • de verbetering is altijd gerelateerd aan een bovenliggend vloerontwerp. Hetzelfde verlaagde plafond biedt niet noodzakelijkerwijs dezelfde verbetering van de geluidsisolatie op basis van een zwaarder of lichter vloerontwerp;
  • deze waarden vloeien voort uit laboratoriumtests. Een verlaagd plafond dat ter plaatse wordt aangebracht, heeft altijd een lagere prestatie door minder zorgvuldige verbindingen en details, de aanwezigheid van inbouwspots, buizen, verstevigingen, verschillende afmetingen enz.;
  • bovendien is de geluidsisolatie van een verlaagd plafond afhankelijk van vele parameters:

    • bevestigingsmethode;
    • ophangingsstructuur;
    • bekleding;
    • spouwvulling;
    • luchtdichtheid;
    • plenumhoogte;
    • enz.

Welke aandachtspunten bij de installatie van een isolerend verlaagd plafond?

De algehele geluidskwaliteit is afhankelijk van de zwakste elementen; daarom moeten alle verzwakkende elementen in de muur worden vermeden.

Met andere woorden:

  • De bovenliggende vloer- of dakconstructie mag geen verzwakkende elementen bevatten (lekken, openingen, bepleistering van poreuze oppervlakken enz.);
  • inbouwspots in isolerend verlaagde plafonds zijn soms toegestaan, maar het aantal moet worden beperkt. In gevallen waar een versterkte geluidsisolatie nodig is, kan het nuttig zijn om akoestische behuizingen te voorzien;
  • als de holle ruimtes niet worden gevuld, verminderen openingen (inbouwspots, ophangnagels enz.) het geluid in grotere mate dan in het tegenovergestelde geval. Het is daarom beter om te kiezen voor een ontwerp met holtevulling;
  • bij enkele soorten bekleding bestaat het risico dat de verbindingen slechts oppervlakkig worden gedicht, waardoor er kleine geluidslekken kunnen ontstaan. Dubbel overlappende bekledingen zorgen altijd voor een betere afdichting van de voegen; 
  • er wordt vermeden te boren (buizen, bouwelementen enz.) in het verlaagde plafond. Indien het toch noodzakelijk is, wordt een luchtdichte afwerking voorzien;
  • zorg er altijd voor dat het gekozen ontwerp wordt uitgebreid ter hoogte van de verbindingen en zorg voor een flexibele afdichting om de overdracht van trillingen te voorkomen.

Voor meer informatie

In de Gids

Andere documenten / websites / enz.

Laatste herziening op 07/09/2020