Absorptievoorzieningen dragen bij aan de ruimtelijke akoestiek van een ruimte door de nagalmtijd te verkorten (akoestische correctie).
De absorptievoorziening moet worden geselecteerd op basis van het geluid dat het moet absorberen (lage, middelhoge of hoge frequenties), wat betekent dat ook moet worden gekeken naar de soorten activiteiten die in de te behandelen ruimte plaatsvinden.
Bijvoorbeeld:
- in een vergaderzaal met veel computers kan omgevingsgeluid, dat voornamelijk bestaat uit lage frequenties, hinderlijk zijn voor de goede verstaanbaarheid tussen mensen die er met elkaar praten;
- in een werkplaats kan de aanwezigheid van slijpschijven een sterke toename van geluid van hoge frequentie veroorzaken. Deze geluiden zijn bijzonder hinderlijk en een goede algemene absorptie van de ruimte bij deze frequenties maakt het omgevingsgeluid aanvaardbaarder;
- een conferentiezaal heeft de bijzondere eigenschap dat ze moet worden ontworpen om de stem van de spreker te helpen verspreiden en tegelijkertijd de verspreiding van de stemmen van de luisteraars moet beperken. Afhankelijk van de vorm van de zaal moeten in dit geval sommige muren bijzonder absorberend zijn, terwijl mogelijk reflectoren op plafondniveau moeten worden geplaatst om de stem van de spreker tot achteraan de ruimte te brengen.
Wat is het principe van absorptievoorzieningen?
Absorptiecoëfficiënt
Elk materiaal wordt gekenmerkt door zijn absorptiecoëfficiënt α, die de verhouding weergeeft tussen de niet-gereflecteerde akoestische energie (geabsorbeerd en overgebracht naar de andere kant van het materiaal) en de invallende energie.
De waarde van deze coëfficiënt ligt tussen 0 (niet-absorberend materiaal) en 1 (absorberend materiaal) en verandert afhankelijk van de frequentie van de geluiden. De waarden, bepaald door laboratoriummetingen, worden gegeven in octaafbanden van 125 Hz tot 4 kHz.
Het absorptiecoëfficiënt hangt af van:
- het type materiaal;
- de plaatsing van het materiaal;
- het type voorzieningen en de gebruikskenmerken (afmetingen, massa van de elementen, geperforeerd of niet, extra absorptiemiddelen);
- de uitvoering;
- enz.
Opmerking: de absorptiecoëfficiënt van Sabine αS , die vaak in productcatalogi wordt vermeld, kan de waarde 1 overschrijden omdat deze anders is gedefinieerd (theoretische vereenvoudigingen). Op basis van deze coëfficiënten in derde-octaafbanden definieert de ISO 11654-norm één enkele indicator, de gewogen geluidsabsorptie-index αw, die ook op grote schaal wordt gebruikt in de technische fiches van absorberende materialen en voorzieningen.
Absorptie per frequentie
Afhankelijk van de samenstelling kunnen materialen verschillende vermogens hebben om geluiden te absorberen. Daarom wordt niet noodzakelijkerwijs hetzelfde type materiaal gebruikt, afhankelijk van de geluiden die moeten worden geabsorbeerd:
- Hoge frequenties van 1 tot 8 kHz: Bij hoge tonen wordt de akoestische energie geabsorbeerd door wrijving van de poreuze structuur. Mechanische energie wordt omgezet in thermische energie; daarom worden onbedekte poreuze materialen gebruikt om het te absorberen;
- Middelhoge frequenties van 0,5 tot 1kHz: Voor geluiden van middelhoge frequentie wordt de absorptie over het algemeen bereikt door resonantie van de lucht in een holte (Helmholtz-resonator). Er worden geperforeerde materialen gebruikt die afzonderlijke luchtvolumes afsluiten en elk van deze volumes, in verbinding met de buitenlucht via een opening in een klein kanaal (de hals), fungeert als een massa-veersysteem;
- Lage frequenties van 125 tot 500 Hz: Bij lage geluiden wordt de absorptie vaak verkregen door resonantie van panelen die op een bepaalde afstand van het plafond of de wand zijn geplaatst. Akoestische energie laat het paneel resoneren (vibreren) en absorbeert dus energie.
Waar moeten de absorptievoorzieningen worden geplaatst?
De absorptievoorzieningen kunnen op verschillende manieren worden geïnstalleerd:
-
aan het plafond:
- als een absorberend vals plafond ;
- als plafondeilanden;
- opgehangen in de ruimte: absorberende modules opgehangen aan het plafond;
- aan de muren: wandbekleding, gordijnen enz.;
- op de vloer: tapijten enz.;
- meubilair: scheidingswanden, stoelen, fauteuils, gordijnen enz.
Wat zijn de verschillende absorberende materialen (poreuze materialen) waaruit de absorptievoorzieningen bestaan?
Poreuze materialen hebben een open-cellige poreuze structuur. Ze kunnen uit verschillende bronnen ontstaan (mineraal, plantaardig, dierlijk, synthetisch) en verschillende vormen aannemen (soepel, halfhard enz.). De verschillende materialen die hieronder worden voorgesteld vormen, geheel of gedeeltelijk, de absorptievoorzieningen (absorptiepanelen, Helmholtz-resonator enz.) en werken dus, afhankelijk van het gekozen apparaat, op verschillende frequentiebereiken.
-
Steenwol
- Rotswol
- Glaswol
-
Natuurlijke wol van plantaardige of dierlijke oorsprong
- Houtwol
- Hennep
- Cellulose
- Gerecycleerd katoen
-
Synthetisch schuim en wol
- Polyurethaanschuim
- Gerecycleerd polyurethaan
- Melamine
- Gerecycleerde PET-kunststofwol
-
Poreuze materialen in verschillende vormen
- Soepele materialen
- Halfharde materialen
TROUVER DES IMAGES
Meer informatie over deze materiaaltypes en hun milieu-impact in het dossier | Duurzame keuze van thermische isolatiematerialen
Welke soorten absorptievoorzieningen bestaan er?
Absorberende panelen
De kenmerken van absorberende panelen zijn:
- beperkte dikte om trillingen / resonantie toe te laten;
- gebruikt in plafonds, plenums of wanden;
- uitgevoerd in verschillende materialen: hout, gips, metaal, gecomprimeerde minerale wol enz. en met of zonder toplaag;
- wel of niet geperforeerd;
- geplaatst over het gehele oppervlak, of gegroepeerd in eilanden of opgehangen in de ruimte;
Voor meer informatie over het maken van een verlaagd plafond, zie Voorziening | Verlaagd plafond en akoestiek > Ophangstructuur
Absorberende panelen over het hele oppervlak
Individuele absorberende panelen
Individuele absorberende panelen
Individuele absorberende panelen
Absorberende panelen aan de muur
Absorberende panelen aan de muur
Helmholtz-resonator
Verschillende materialen kunnen worden gebruikt om een Helmholtz-resonator te creëren (gecreëerde holtes of intrinsiek aan het materiaal). De absorptiewaarden worden telkens bepaald door de kenmerken van de verschillende oplossingen, de aanwezigheid van een extra absorptiemiddel enz.:
Betonblokken / geperforeerde bakstenen
- hier wordt onderscheid gemaakt tussen specifieke betonblokken met inkepingen en traditionele metselwerkblokken die op hun kant worden gelegd. Ze laten beiden een volume aan lucht vrij achter de blokperforatie;
- een absorberend middel kan in of achter de blokken worden geplaatst (minerale wol enz.);
Geperforeerde gipsplaten
- geperforeerde gipsplaten kunnen op een plenum worden geplaatst;
- het plenum kan al dan niet voorzien worden van absorptie (minerale wol enz.);
- een akoestisch membraan dat op de platen aan de binnenzijde van de ruimte wordt geplaatst, kan worden toegevoegd om de absorptie te verbeteren;
Panelen van geperforeerd hout
- geperforeerde houten panelen kunnen op een plenum worden geplaatst. Het plenum is bij voorkeur voorzien van een absorberend middel (minerale wol enz.);
- een akoestisch membraan dat op de platen aan de binnenzijde van de ruimte wordt geplaatst, kan worden toegevoegd om de absorptie te verbeteren;
- er zijn ook houten panelen op de markt met perforaties en holtes in het paneel zelf;
Geperforeerde houten panelen voor muren
Andere elementen
Spuitpleister op minerale wol
- Op de mineraalwolplaten die tegen de tegel worden gelijmd, wordt een dunne laag poreus pleisterwerk aangebracht. Op deze manier wordt een naadloos systeem bereikt. Dankzij de mogelijkheid om een dikke laag minerale wol te leggen, is het ook mogelijk om bij lage frequenties een bepaalde mate van geluidsabsorptie te bereiken.
Melamineschuim
- open celmateriaal;
- voor gebruik in panelen die rechtstreeks aan het plafond of de wand worden gelijmd of in andere verschillende vormen (afzonderlijke elementen die in de ruimte worden opgehangen of vastgezet);
- de absorptie is afhankelijk van de afmetingen van het element, de bekleding enz.
Elementen in melamineschuim
[IMG]
[IMG]
[IMG]
(bronnen: Dockx acoustics (links en midden) en Merford)
[IMG]
[IMG]
© Leefmilieu Brussel
Tapijten
- een tapijt absorbeert ook geluid in het hoge frequentiebereik. Van standaard fijn tapijt (laag absorptievermogen) tot hoogpolig tapijt of speciaal tapijt met ondervloer (hoog absorptievermogen).
Meubilair
- meubilair kan ook bijdragen aan de geluidsabsorptie in een ruimte (scheidingswanden, stoelen, decoratieve elementen enz.);
- deze kunnen worden gemaakt van verschillende materialen en zijn meestal bedekt met een stof of vilt;
- de absorptie is altijd relatief beperkt. Deze elementen kunnen plaatselijk een meerwaarde bieden in de ruimte, maar zijn zelden voldoende om de totale ruimtelijke akoestiek te bepalen.
Voor meer informatie
In de Gids
- Voorziening| Verlaagd plafond en akoestiek
- Dossier | Duurzame keuze van thermische isolatiematerialen
- Akoestische video's
