Reglementaire basis en goede praktijk ★
Reglementaire basis
- EPB-reglementering: zie Indicatoren
Het Algemeen Reglement voor Arbeidsbescherming (ARAB) richt zich op de gezondheid en veiligheid van de werknemers en op de gezondheid van het werk en de werkplaatsen. Het geldt dus niet voor de werkgevers en de werknemers bij de uitvoering van hun werk.
Het ARAB bepaalt bijvoorbeeld:
- een minimale omgevingstemperatuur van 20°C en een maximale temperatuur van 30°C voor zeer licht werk (kantoorwerk) (zie Voorschriften voor andere soorten werk)
- een snelheid van luchtcirculatie die begrensd moet worden tot maximaal 0,5 m/s voor zover deze limiet niet strijdig is met de installatie van systemen die specifiek bepaalde hinder op het werk bestrijden.
Norm EN 15251 - Binnenmilieugerelateerde inputparameters voor ontwerp en beoordeling van energieprestaties van gebouwen voor de kwaliteit van binnenlucht, thermisch comfort, verlichting en akoestiek
De norm geldt voor de gebouwen waar de criteria voor binnenmilieu worden bepaald door menselijke bewoning (woning, appartement, kantoor, onderwijs, ziekenhuizen, dienstengebouwen,...) en geldt niet voor lokalen waarin een specifiek industrieel proces is ondergebracht.
De norm bepaalt 4 comfortcategorieën waarbij de PMV (predicted mean vote) varieert binnen een gedefinieerd interval. Bijvoorbeeld: voor een verwacht normaal niveau in nieuwe gebouwen (II) zal de PMV tussen -0,5 en +0,5 liggen (zie Normen ) De keuze van de categorie is eigen aan het gebouw en hangt ook af van het type bewoning. De norm raadt, afhankelijk van de gekozen comfortcategorie, waarden aan voor volgende indicatoren:
- Interval van omgevingstemperatuur;
- Kwaliteit van de binnenlucht en ventilatiedebieten;
- Vochtigheid
Goede praktijk
Woningen
De plek op doordachte wijze ontwerpen (oriëntatie, isolatie, inertie, zonnebescherming, vensters die opengaan, enz.) om geen actieve koeling nodig te hebben.
- Doeltreffende zonnewering aanbrengen (g<0.5) om de dakvensters en alle glaspartijen > 4 m² die vol in de zon liggen, te kunnen afschermen.
- De elementen aanbrengen die het mogelijk maken een intensieve natuurlijke ventilatie uit te voeren.
Tertiaire sector
- De verlichting ontwerpen volgens ‘ Minimum conseillé ' beschreven in dossier Optimaal gebruik van kunstmatige verlichting .
- Betreffende elektrische toestellen, ‘ Minimum conseillé ' toepassen zoals beschreven in dossier Warmtelasten beperken.
- Doeltreffende zonnewering aanbrengen (g<0.5) om de dakvensters en alle glaspartijen > 1,5 m² die vol in de zon liggen, te kunnen afschermen.
- Daarnaast, dienen eventuele koelsystemen ontworpen en beheerd te worden overeenkomstig de principes van rationeel energieverbruik.
- Beperken van temperatuurschokken (bruuske temperatuurwijzigingen) die men vooral aantreft in geklimatiseerde lokalen. In zomerse omstandigheden wordt aangeraden een temperatuurverschil van maximaal 5°C à 7°C tussen binnen en buiten te handhaven.
Een vorm van free-cooling voorzien om het comfort te verbeteren en/of het energieverbruik t.g.v. airconditioning te verminderen : Ervoor zorgen dat de vensters bij matige koellast (b.v. tussenseizoen) in alle lokalen kunnen worden geopend. Zodoende kan de periode dat er geen actieve koeling nodig is verlengd worden (Openen van ramen enkel als koeling gebruiken in periodes dat er geen actieve koeling geleerd wordt.). Aansluitend eventueel een vorm van nachtkoeling voorzien, rekening houdende met het risico op inbraak.
- Indien free-cooling en/of nachtventilatie niet mogelijk is of enkel op een manier dat het veel energie verbruikt, een andere vorm van passieve koeling voorzien of hernieuwbare actieve koeling (i.f.v. de kosten-baten).
- Monitoring en bijsturing van het systeem de eerste 2 jaren na oplevering (en bij voorkeur langer).
Aanbevolen minimum ★★
Zomercomfort
Woningen
Woningen ontwerpen die geen actieve klimatisering nodig hebben door de geïmplementeerde passiefmaatregelen te evalueren (doeltreffende zonweringen, bypass van de ventilatie met dubbele stroom, nachtventilatie, ...) (zie Reglementaire basis en goede praktijken ) aan de hand van een dynamische thermische simulatie.
Tertiaire sector
- De luchtsnelheid beperken tot 0,19 m/s.
- De interne warmtelasten beperken door het voorzien van een doeltreffende verlichting, een afwezigheidsdetectie en/of een daglichtsturing van de verlichting, erg energiezuinige apparaten en de desactivatie van alle toestellen 's nachts.
Niet-geklimatiseerde kantoren:
- Het comfort binnen de door norm NBN EN 15251 bij categorie II vastgelegde limieten handhaven door de implementatie van een intensieve natuurlijke ventilatie.
Geklimatiseerde kantoren:
- Een comfort van categorie B garanderen volgens de norm ISO 7730 : 23°C ≤ Operatieve temperatuur ≤ 26°C.
- Een temperatuurregelingssysteem installeren voor 4 mensen.
Optimaal ★★★
Zomercomfort
Tertiaire sector
Actieve koeling vermijden door een concept van passieve koeling uit te werken:
- Dit houdt doorgaans het laten uitvoeren van een uitgebreide passieve koelstudie door een gespecialiseerd studiebureau in.
- Een goed uitgewerkt en geoptimaliseerd systeem van free-cooling overdag en/of nachtventilatie (sturing, beperking van het energieverbruik door een lagedruktraject, optimalisering van de ventilatoren, enkel mechanische ondersteuning wanneer dat echt nodig is).
- Dit systeem wordt zeker in de beginjaren gemonitord en jaarlijks geoptimaliseerd.
- Indien nodig om de koellasten nog verder te beperken, andere technieken van passieve of hernieuwbare koeling installeren, beslist op basis van een kosten-batenanalyse . Hierbij wordt een eenvoudige maar doordachte regeling ontworpen om op het juiste moment de juiste techniek te laten werken.
Voor meer informatie over hernieuwbare koeling, zie dossier De beste productiewijzen voor hernieuwbare koeling kiezen
- De luchtsnelheid beperken tot 0,12 m/s.
Niet-geklimatiseerde kantoren:
- Het comfort binnen de door norm NBN EN 15251 bij categorie I vastgelegde limieten handhaven door de implementatie van een intensieve natuurlijke ventilatie.
Geklimatiseerde kantoren:
- Een comfort van categorie B garanderen volgens de norm ISO 7730 : 23,5°C ≤ Operatieve temperatuur ≤ 25,5°C.
