TOTEM is een openbare, transparante en eenvoudig te gebruiken interface, in de eerste plaats bedoeld voor een publiek van ontwerpers (architecten en studiebureaus).
Modellering
De TOTEM-tool biedt:
- Een bibliotheek met ongeveer 1.000 componenten
- een modellering op schaal van het bouwelement (muur, dak, vloer, kolom, ...) of van het gebouw
- een gegevensimport uit een bestand in IFC-formaat (geëxtraheerd uit een BIM-3D-ontwerptool) of in XLS-formaat (een bestandssjabloon kan worden gedownload op de website van TOTEM).
- ± 500 vooraf ingevoerde elementen; de gebruiker kan ook zijn eigen elementen creëren;
- een vereenvoudigde modellering van renovatieprojecten : de toekenning van de status 'bestaand' aan een materiaal dat in het project behouden blijft, zal de milieu-impact ervan verkleinen;
- een vereenvoudigde modellering voor het hergebruik van componenten.
Voorbeeld van de modellering van nieuwe, bestaande of hergebruikte componenten.
Evalueren
De resultaten met betrekking tot de milieueffecten van een element of een gebouw worden voorgesteld door middel van:
-
een geaggregeerde score, uitgedrukt in mPt per functionele eenheid (bv. X mPt/m² muur of X mPt/m² bruto vloeroppervlakte van een gebouw)
FE staat voor een functionele eenheid , de meeteenheid voor de hoeveelheid van de componenten. Dit maakt het mogelijk de milieu-impact te vergelijken op eenzelfde basis, de functionele eenheid . Voorbeeld:
-
- gebouwde m² voor een gebouw (bruto oppervlakte)
- m² voor de wanden (vlakke elementen),
- strekkende meter voor lineaire elementen ...
- stuk voor ramen, traptrede
-
gedetailleerde gedeeltelijke scores:
- In % verdeeld per elementcategorie (score op gebouwniveau)
- In % verdeeld per component (score op elementniveau)
- Met de details voor de delen component en energie'
- Met de details per milieueffectindicator
- Met de details per levenscyclusfase
- Met de details per status
Component impact
Impact per levenscyclusfase
Impact per indicator
Optimaliseren
Het optimaliseren van een project met behulp van TOTEM betekent zoveel mogelijk beperken van de milieuimpact met inachtneming van de verschillende eisen van het project (programma, budget, akoestiek, stabiliteit, ...). Een vermindering van de milieuscore met ten minste 20% kan als een aanzienlijke verbetering van een project worden beschouwd.
Door verschillende elementen of gebouwen te vergelijken, kan de gebruiker zijn architecturale keuzes optimaliseren met het oog op een minimale impact op het milieu.
TOTEM kan worden gebruikt om een project in verschillende stadia te optimaliseren:
- in het stadium van het voorontwerp
- om te beoordelen of slopen en heropbouwen beter is dan renoveren;
- om het type bouwsysteem te vergelijken;
- om de energieprestaties te vergelijken.
- om de architecturale keuzes in het uitvoeringsdossier te verfijnen:
- welke componenten moet men kiezen?
- welke dikte van het isolatiemateriaal is nodig?
-
...
Voorbeeld van de invoer voor een eengezinswoning
Dit voorbeeld is illustratief en mag niet worden veralgemeend, het is slechts bedoeld om de werking van TOTEM te verklaren.
Vergelijking van drie scenario's in TOTEM:
Deze vergelijking moet worden gemaakt voor alle elementen van het gebouw.
Resultaten op het niveau van het gebouw
We stellen vast dat:
- de ‘energie-impact' afneemt wanneer we isolatie toevoegen;
- de ‘materiaalimpact' toeneemt wanneer we nieuwe componenten toevoegen;
- de totale impact ondanks de toevoeging van componenten afneemt.
- Zware renovaties geven de interessantste totaalscore: goede energieprestaties, behoud van de dragende structuur van de muur, zodat alle milieu-impacten die verband houden met de productie van de behouden componenten worden vermeden (ze zijn al in een eerdere levenscyclus in aanmerking genomen).
Een totale impactreductie van ± 60% is haalbaar en verdere impactreducties zijn mogelijk door de keuze van de componenten.
TOTEM in de praktijk
-
TOTEM wordt voornamelijk op vrijwillige basis gebruikt (geen regelgeving). Voor sommige impactbeoordelingen of openbare aanbestedingsprocedures is een modellering in de TOTEM-tool vereist.
-
TOTEM wordt gebruikt in het kader van GRO , het door het Vlaamse Gewest ontwikkelde handboek voor de realisatie van een hoog ambitieniveau op het gebied van duurzaamheid in bouwprojecten. Voor alle projecten met het Vlaamse Gewest als aanbestedende overheid wordt het ontwerpteam gevraagd de duurzaamheid van de projecten te beoordelen en te verbeteren, onder meer door het volledige project in TOTEM te modelleren. Op basis van deze eerste modellering wordt gevraagd om de 4 elementen met de grootste impact op het milieu te identificeren en vervolgens te optimaliseren, door ze te vergelijken met varianten (verschillende componentkeuzes). Op basis van deze analyse zal de ontwerper zijn eerste project aanpassen.
-
TOTEM kan worden gebruikt voor de BREEAM-certificering . Dit betreft de normen ‘BREEAM International New Construction 2013 and 2016' en ‘BREEAM International Refurbishment and Fit Out 2015 calculators', in de materialenrubriek ‘MAT 01'. Met TOTEM kunt u de maximale score verkrijgen, dat wil zeggen ‘5+ EXEMPLARY'.
De tool en de evaluatiemethode van TOTEM worden regelmatig bijgewerkt. De verschillende evoluties en updates worden gedocumenteerd op de website Totem.
