Producten met een label zijn gezonder of milieuvriendelijker, maar worden soms miskend. Hier zijn verschillende redenen voor:
- Onbekendheid van het label en onduidelijke etikettering : welke criteria worden aan de fabrikanten opgelegd? Welke controles vinden er plaats? Zie het dossier De levenscyclus van materialen : analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen wordt een eerste aanpak voorgesteld. U vindt ook bijkomende informatie op de websites van de verschillende labels.
- De prijs: bent u goed geïnformeerd? Producten met een label zijn niet altijd duurder dan standaardproducten! Overweeg om bij een openbare aanbesteding een variant te vragen.
- De beschikbaarheid van de producten: ze zijn misschien minder eenvoudig verkrijgbaar bij uw gebruikelijke leverancier.
- Gebrek aan variatie in vormgeving en kleur…
- Of gewoon een kwestie van gewoonten: afwijkende toepassing, vrees voor minder goede resultaten
Door deze obstakels te overwinnen, helpen we om deze producten een groter aandeel te geven op de markt. Geef de voorkeur aan materialen die goede resultaten opleveren en laat minder goede producten liggen. Zo worden eerstgenoemde vaker gebruikt en worden de fabrikanten gestimuleerd om meer variatie te bieden.
Milieulabels (milieuverklaringen van type I zoals gedefinieerd door de norm ISO 14024) zijn gebaseerd op criteria die door derden zijn opgesteld. Meestal zijn dit hiertoe erkende onderzoeksinstellingen. De criteria hebben betrekking op diverse aspecten en gevolgen voor het milieu. Ze houden rekening met de volledige levenscyclus van het product, van de winning van de grondstoffen tot en met het einde van de levenscyclus van het product. Ze geven zo een duidelijk, begrijpelijk beeld van de milieuprestaties van het product in vergelijking met de andere producten op de markt. Zo kan een product zich onderscheiden van de concurrentie.
Het voorschrijven en gebruiken van producten met een milieulabel is dus een teken dat bij een bouwproject wordt gestreefd naar een beperking van de impact van de gebruikte materialen.
Elk milieulabel wordt toegekend op basis van een algemeen lastenboek, waarbij voor elke productcategorie specifieke eisen gelden. Het eisenniveau verschilt per milieulabel. Een vergelijking tussen producten met verschillende milieulabels is dus af te raden.
Milieulabels maken niet per definitie gebruik van alle CEN-indicatoren en/of CEN+-indicatoren.
Onderstaande tabel vermeldt per productcategorie de voornaamste milieulabels die op de Belgische markt te vinden zijn.
| Muurverf | Vernis | Lijm | Platen op gipsbasis | Platen op houtbasis | Vloer-bekleding | Pleister | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Identificatie- en classificatielabel voor bevestigingsproducten voor vloerbekledingen met beperkte emissies. Emicode legt criteria op inzake de emissies van bevestigingsproducten en houdt rekening met de gezondheids- en milieuaspecten. Dit gaat verder dan de wettelijke vereisten | ✓ | ✓ | |||||
Overheidslabel, beheerd door het ‘Deutsches Institut für Gütesicherung und Kennzeichnung' (Duits instituut voor kwaliteitsborging en etikettering) | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |
Privélabel, beheerd door Natureplus e.V. (Internationaler Verein für zukunftsfähiges Bauen und Wohnen), in België vertegenwoordigd door VIBE vzw | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Overheidslabel, beheerd door AFNOR | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |||
Scandinavisch overheidslabel, gezamenlijk beheerd door Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken en IJsland (waarbij elk land een nationaal kantoor heeft waarbinnen de overheid wordt vertegenwoordigd). | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||
GUT-label (Vereniging voor ecologische tapijten) | ✓ | ||||||
Dit label is het resultaat van een Duits-Oostenrijkse samenwerking. Het garandeert de afwezigheid van giftige stoffen voor mens of milieu in het eindproduct. | ✓ | ||||||
Frans label "Emission" Het emissieniveau van het product voor verschillende stoffen (formaldehyde, xyleen, styreen…) wordt aangegeven door een klasse die gaat van A+ (zeer lage emissie) tot C (hoge emissie), volgens het principe dat reeds wordt toegepast voor huishoudtoestellen en auto's. | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | |
Het officiële label van de Europese Unie | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ |
Er is een gegevensbank inzake labels gecreëerd op initiatief van het Netwerk Bewust Verbruiken vzw in samenwerking met het OIVO en Ecoconso en met steun van de cel sociale economie, de POD DO, de FOD Leefmilieu en Leefmilieu Brussel.
De gegevensbank toont per productcategorie (bv. bouwproducten / textiel / onderhoudsproducten enz.) de verschillende bestaande labels en biedt informatie over de garanties die door die labels worden geboden (bijv. sociale / milieu- / gezondheidscriteria). Zo kan de gebruiker zoeken naar specifieke producteigenschappen (bv. materialen zonder VOS / niet chemisch behandelde producten / niet-allergene producten…).
> dossier De levenscyclus van materialen : analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen
