Inhoudstafel
Uitdagingen
Een Brussels gezin besteedt meer dan 85% van zijn energiebudget aan verwarming en sanitair warm water. Dit is dus een aanzienlijke kostenpost. Bovendien gaat er een aanzienlijke CO2-uitstoot mee gepaard (bron: Energiebalans van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2009).
Wat de tertiaire sector betreft is 40% van de verbruikte energie afkomstig van brandstof. Deze wordt vrijwel uitsluitend voor verwarming gebruikt. De resterende 60% bestaat voornamelijk uit elektriciteit voor de airconditioning en de verlichting.
Efficiënt ontworpen verwarmings- en koelsystemen kunnen dit verbruik en deze kosten beperken, terwijl het vereiste thermische comfort verzekerd blijft.
Om dit te bereiken, moet een efficiënt verwarmings- of koelsysteem worden ontworpen. Dat betekent meer dan alleen een verwarmingsketel of airconditioningsysteem van de nieuwste generatie. De warmte of koeling moeten ook optimaal worden gedistribueerd, de verwarmingslichamen en koelafgifte-elementen moeten goed zijn aangepast aan het gebouwtype en ze moeten het juiste formaat hebben. Tot slot is een performant en gebruiksvriendelijk regelsysteem essentieel om de warmte- of koudeproductie zo goed mogelijk aan de reële behoeften aan te passen.
De warmte- en koudeproductie zijn onderwerp van aanbevelingen in andere dossiers :De optimale productie- en opslagwijze voor verwarming en sanitair warm water kiezen en De beste productiewijzen voor hernieuwbare koeling kiezen.
De andere thema's worden in dit dossier uitgewerkt:
- Distributie
- Afgifte
- Regeling
Wanneer met deze parameters rekening wordt gehouden, kan het warmte- of koudeproductiesysteem optimaal werken en wordt het comfort van de gebruikers verzekerd terwijl het energieverbruik beperkt blijft. Deze aanbeveling behandelt de energieaspecten. Zie voor meer informatie over het thermisch comfort het dossier – Het thermisch comfort verzekeren.
Aanpak
Het ontwerp van een performant verwarmings-, koel- en warmwatersysteem verloopt via de volgende stappen:
-
Definitie van de behoeften en de variatie daarvan in de tijd waaraan het systeem moet kunnen beantwoorden:
- A. Behoeften op het vlak van comfort: behoefte aan warmte, koeling en sanitair warm water. Deze behoeften worden tot de basis beperkt door toepassing van zogenoemde "passieve" maatregelen. Zie in dit verband dossier Optimaal gebruik van kunstmatige verlichting, Een energie-efficiënt ventilatiesysteem ontwerpen, Transmissieverliezen beperken, Luchtdichtheid verbeteren, Warmtelasten beperken en Een passieve koelstrategie toepassen.
- B. Behoeften in termen van het gebruik van het gebouw (functie, flexibiliteit)
- Op basis van het gebruik van het gebouw wordt ervoor gezorgd dat de vertrekken met vergelijkbare behoeften zich in dezelfde comfortzone bevinden. Zo worden zones met homogene behoeften gecreëerd (ligging, gebruik) die onafhankelijk van elkaar kunnen functioneren.
-
Op basis van de twee voorgaande stappen wordt op gecoördineerde wijze het volgende gekozen:
- A. De eindunits, rekening houdend met het type gebouw, de behoeften (warmte, koeling, comfort), de gekozen warmtetransporterende vloeistof en de temperatuur van die vloeistof.
- B. Het productiesysteem, waarbij twee beschikbare energiebronnen worden overwogen: allereerst hernieuwbare energiebronnen en vervolgens "klassieke" brandstoffen
- Definitie van het distributienetwerk : optimalisatie daarvan, beperking van het warmteverlies en beperking van het energieverbruik voor de verplaatsing van de warmte- of koudetransporterende vloeistof (het ladingsverlies zo veel mogelijk beperken).
- Definitie van de eindunits om per vertrek aan de behoeften inzake comfort te beantwoorden
- Dimensionering van het productiesysteem : optimalisatie van de technische installatie in termen van vermogen, aantal systemen enz., rekening houdend met het distributie-/afgiftenetwerk.
- Definitie van een efficiënte regeling van de installatie om het comfort van de gebruikers te garanderen en het energieverbruik laag te houden.
De dossiers De optimale productie- en opslagwijze voor verwarming en sanitair warm water kiezen en De beste productiewijzen voor hernieuwbare koeling kiezen behandelen de stappen in verband met de keuze voor productiesystemen voor warmte/koeling/sanitair warm water. Het voorliggende dossier beschrijft de andere stappen in de globale benadering van het systeemontwerp.
Let op: de inhoud van deze dossier beoogt geen volledigheid. Ze is bedoeld om kernideeën te bieden voor het ontwerp en de ontwikkeling van efficiënte systemen; de gedetailleerde uitwerking van die systemen blijft een taak voor de architect (bij kleine projecten) of het speciaal technisch onderzoeksbureau (voor grotere projecten).
