Onderstaande vergelijkende tabel geeft voor de verschillende producten die op de markt beschikbaar zijn aan wat de milieubalans is, wat de voor- en nadelen zijn, wat de plaatsingstechniek is (samengevat), het scenario voor het einde van de levensduur, de volumieke massa en de theoretische levensduur.
Binnen een en hetzelfde gebouw kunnen uiteraard meerdere soorten te vermetsen of verlijmen structuurelementen worden gebruikt. Ze zijn bovendien te combineren met beton, staal of hout (zie de volgende maatregelen), aangezien hun toepassingsgebied beperkt is tot verticale constructie-elementen.
Ze zijn onder te verdelen in:
- Elementen op basis van klei
-
Andere elementen op minerale basis
- We wijzen erop dat er ook metselelementen bestaan met een geïntegreerde thermische isolatie (bijv. blokken geëxpandeerde klei waarvan de holten zijn opgevuld met piepschuim). Dit zijn composietmaterialen, hetgeen ze problematisch maakt met het oog op de afvalsortering. Ze vervullen zowel een structurele als een isolerende rol. Deze producten zijn niet opgenomen in deze dossier.
Elementen op basis van klei
| Keramische baksteen |
Baksteen van ongebakken (of samengeperste) aarde |
Blokken van geëxpandeerde klei | |
|---|---|---|---|
|
 |
 |
 |
|
| Beschrijving |
Keramische bakstenen worden vervaardigd van kleihoudend materiaal waaraan aggregatie- of verluchtigingsproducten en water worden toegevoegd. Ze kunnen massief zijn (vervaardigd in een fabriek of, in minder voorkomende gevallen, met de hand) of hol (waarbij de perforaties tot 50% van het volume kunnen uitmaken). |
Deze blokken worden vervaardigd van ongebakken aarde, gemengd met houtsnippers, hennep of kurk. |
Dit materiaal bestaat uit geëxpandeerde kleikorrels en/of geëxpandeerde glaskorrels die zijn gebakken, gekalibreerd en gemengd met cement. De blokken bevatten geen chemische toevoegingen. Bestaan als massieve of holle elementen. |
| Voordelen |
Eenvoudig te hanteren (vrij licht) Eenvoudige en alom bekende toepassingstechniek Goede akoestische prestaties Goede tot uitstekende warmte-isolatie (afhankelijk van het product) Zeer brandbestendig Er bestaan op de Belgische markt keramische bakstenen met een ecolabel Er bestaan op de Belgische markt fabrikanten van keramische bakstenen bij wie een EPD kan worden verkregen |
Ze zijn van minerale herkomst. Ze zijn zeer stevig en ongevoelig voor vocht, vorst en vuur, terwijl ze eenvoudig kunnen worden geplaatst en versneden. Zeer brandbestendig Fabricage door samenpersing van de grondstof: geen bakfase en dus minder energieverslindend dan keramische elementen. |
Licht Goede akoestische prestaties Goede tot zeer goede warmte-isolatie Zeer brandbestendig |
| Nadelen |
Mechanische schokbestendigheid (vooral voor geperforeerde stenen) De voornaamste milieu-impact van bakstenen hangt samen met het feit dat ze op hoge temperatuur worden gebakken. |
Zeer beperkte drukweerstand: toepassingsgebied in de structuur beperkt tot elementen die een beperkte last dragen. Minder goede thermische isolatie dan de andere metselelementen in deze maatregel |
Kostprijs van het product De productie van geëxpandeerde kleikorrels kost veel energie Holle blokken zijn meestal gevuld met beton om een betere structurele rol te kunnen spelen |
| Plaatsing | Mortel |
Klei-, kalk- of aardemortel De bakstenen moeten worden bevochtigd (kort ondergedompeld in water) voor gebruik |
Dunne laag specifieke mortel |
| Einde van de levensduur | Recyclage in de vorm van gruis | Composteerbaar | Recyclage in de vorm van gruis |
| Volumieke massa | 700 tot 2100 kg/m³ | 700 tot 1800 kg/m³ | 800 tot 1200 kg/m³ |
| Milieu-impact | Gebruik de tool TOTEM. | Gebruik de tool TOTEM. | Gebruik de tool TOTEM. |
Andere producten op minerale basis
| Cellenbetonblokken | Betonblokken | Kalkzandsteenelementen | |
|---|---|---|---|
|
 |
 |
 |
|
| Beschrijving |
Cellenbeton bestaat uit cement en fijnkorrelige materialen zoals kwartszand, vliegas en een bindmiddel. Het product wordt in de fabriek vervaardigd onder hoge stoomdruk en bij een temperatuur van ca. 200°C. Het bestaat voor zo'n 80% uit poriën. Bestaat ook in grote platen. |
In hun simpelste vorm bestaan deze blokken uit beton van cement, zand, grint en steenslag. Er bestaan zogenoemde lichte betonblokken die natuurlijke puimsteen of geëxpandeerde kleikorrels bevatten. |
Een mengsel van kalk en zand dat vaste vorm krijgt door het te blussen met water. Het kalkhydraat wordt verwarmd met stoom en reageert met de zandkorrels en vormt zo calciumsilicaathydraat. Beschikbaar in blokken en bakstenen, aangebracht met mortel of mortellijm |
| Voordelen |
Licht, eenvoudig te versnijden en ineensluitend te plaatsen Gemakkelijk toe te passen Goede drukweerstand Uitstekende warmte-isolatie Zeer brandbestendig Visueel aspect van de naakte muur (afgeschuinde blokken) Er bestaan op de Belgische markt fabrikanten van cellenbetonblokken bij wie een EPDkan worden verkregen |
Goede drukweerstand Goede thermische prestaties voor lichte betonblokken Zeer brandbestendig Alom bekende uitvoeringstechniek Er bestaan op de Belgische markt fabrikanten van betonblokken bij wie een EPD kan worden verkregen |
Uitstekende drukweerstand Zeer goede akoestische prestaties en zeer brandbestendig Goede warmte-isolatie Mits zorgvuldig geplaatst kunnen de blokken zichtbaar blijven (afgewerkt uiterlijk: propere, gladde muur, lichte kleur) Minder energieverslindend dan de andere gemetselde elementen, want niet gebakken maar gestoofd. Snelle realisatie voor elementen van groot formaat Er bestaan op de Belgische markt fabrikanten van kalkzandsteenblokken bij wie een EPD kan worden verkregen |
| Nadelen |
Visueel aspect van de naakte muur (niet-afgeschuinde blokken): binnenafwerklaag aanbevolen Energieverslindend fabricageproces |
Minder goede thermische isolatie voor zware betonblokken. Visueel aspect van de naakte muur (maar aanvaardbaar voor technische lokalen, opslagruimten enz.) |
Zwaar om te tillen Grote impact van het transport door het zware gewicht De grote elementen worden toegepast met behulp van specifieke gereedschappen (heffing en plaatsing) |
| Plaatsing | Ineensluitend en cementlijm | Mortel | Met behulp van mortel (eenvoudige, welbekende techniek) of mortellijm |
| Einde van de levensduur | Recycleerbaar door de fabrikant maar momenteel niet gerecycleerd op de bouwafvalmarkt. | Betongruis is recycleerbaar bij eventuele sloop. | Recyclage in de vorm van gruis |
| Volumieke massa | 350 tot 1000 kg/m³ | 500 tot 2400 kg/m³ | 600 tot 2200 kg/m³ |
| Milieu-impact | Gebruik de tool TOTEM. | Gebruik de tool TOTEM. | Gebruik de tool TOTEM. |
