Duurzaam beheer van het ontwerp, de bouw en de exploitatie van een gebouw.
Doorgaans worden het beheer van het project enerzijds en het beheer van het gebouwde en in gebruik genomen gebouw anderzijds beschouwd als afzonderlijke thema's, zonder duidelijk verband en met toepassing van andere bepalingen. Volgens deze gangbare benadering krijgt het beheer van het project organisatorische maatregelen toegewezen en gelden voor het beheer van het gebouw technische maatregelen.
Nochtans is techniek alleen niet voldoende om op termijn de kwaliteit en het onderhoud van de milieuprestaties van een gebouw te verzekeren. Bovendien kan het beheer van een project niet “duurzaam” gebeuren zonder dat wordt geanticipeerd op de exploitatie en de levensduur van het gebouw.
Aantal gebouwde en gerenoveerde gebouwen per km² in elk gewest van 2001 tot en met 2011
| Oppervlakte (km²) | Nieuwbouw | Renovatie | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Aantal gebouwen | aantal/km² | Aantal gebouwen | aantal/km² | ||
| Residentiëel | |||||
| Vlaams gewest | 13.522 | 199.984 | 14,79 | 178.195 | 13,18 |
| Waals gewest | 16.844 | 91.495 | 5,41 | 94.796 | 5,63 |
| Brussels hoofdstedelijk gewest | 161 | 3.257 | 20,23 | 13.503 | 83,87 |
| Niet-residentiëel | |||||
| Vlaams gewest | 13.522 | 34.506 | 2,55 | 41.365 | 3,06 |
| Waals gewest | 16.844 | 11.456 | 0,68 | 16.877 | 1,47 |
| Brussels hoofdstedelijk gewest | 161 | 458 | 2,84 | 1.716 | 10,66 |
Bron: Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie (ADSEI)
De werf is de sleutelfase tussen het ontwerp en de effectieve ingebruikneming van een gebouw. Deze fase vormt een kritiek punt met bijzondere uitdagingen op het vlak van duurzaamheid: bij de organisatie ervan, door de overlast die een werf veroorzaakt en als overgangsmoment tussen de ontwerpers en gebruikers van het gebouw.
Een werf wordt vaak enkel bekeken als de materiële realisatie van een project. Daarom wordt op voorhand gewoonlijk niet grondig nagedacht over de verschillende gevolgen van de uitvoering van de werken. Nochtans ondervinden mensen die in de buurt van een werf wonen hinder van geluid, trillingen, stof en werfverkeer. Die overlast kan soms lange tijd aanhouden en naargelang de aard van de werken kunnen mensen binnen een vrij grote straal rond de werf worden getroffen.
In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Duurzame bouw en renovatie worden sterk aangemoedigd in het Brusselse gewest. Toch worden onderwerpen als het beheer van het project, de werf en het gebouw minder vaak aangesneden dan andere duurzaamheidsaspecten. Het duurzame beheer is echter een enorme uitdaging.
- Om een ontwerp te maken, wordt gewoonlijk een lineaire methodologie gevolgd. Binnen een dergelijke methodologie zijn de mogelijkheden beperkt om respectieve bevoegdheden te integreren ten gunste van de kwaliteit van het project en de verhoogde duurzame prestaties tijdens de hele levensduur van het gebouw.
- In een stedelijk gebied worden bouw- en renovatiewerken uitgevoerd in een dichtbebouwde context en veroorzaken ze overlast en negatieve gevolgen voor het welzijn van heel wat buurtbewoners en het milieu.
- Meer dan een derde van de totale hoeveelheid afval in het Brusselse gewest is bouw- en afbraakafval. Dat is ongeveer 650.000 ton per jaar.
- Materiaal wordt zo goed als nooit gerecupereerd of hergebruikt, een aspect dat overigens zelden wordt opgenomen in een ontwerp dat beginselen als demontage, desassemblage en deconstructie omvat.
- Bij de uitwerking van het project wordt meestal niet gedacht aan het gepaste beheer en vlotte onderhoud van het gebouw en zijn uitrusting.
- De sortering van zowel huishoudelijk als niet-huishoudelijk afval is verplicht. Toch wordt bij het ontwerp van projecten bijna nooit nagedacht over hoe die sortering kan worden vergemakklijkt.
