Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wil met de volgende aanpak een oplossing bieden voor de uitdagingen die betrekking hebben op het beheer van het project, het gebouw en de werf:
De deelname van alle professionele en niet-professionele actoren organiseren
- Bij een aanpak van duurzame bouw omvatten projecten heel wat specifieke maatregelen en oplossingen. Die moeten op het juiste moment worden uitgevoerd. Bijgevolg moet vanaf het begin een bekwaam en multidisciplinair team worden samengesteld. Dat team moet goed georganiseerd zijn en volgens een geïntegreerde methode werken.
- Het kwalitatieve beheer van een project is niet alleen een vereiste om een hoog niveau van kwaliteit en duurzaamheid met het oog op milieu en economie te bereiken. Het is ook een volwaardig element bij de uitvoering van het democratische aspect, de sociale sokkel en de daadwerkelijke deelname van de verschillende actoren. Zo stelt een duurzaam project een voorbeeld wanneer het verplicht een duurzaam beheer en duurzame opvolging inhoudt, een aangepaste methode volgt om de betrekkingen en het overleg met en de deelname van de betrokken actoren werkelijk uit te voeren, een geïntegreerd, open en duidelijk omschreven beslissingsproces heeft, over kwaliteit waakt en ervoor zorgt dat duurzaamheid van het project wordt verzekerd.
De toekomstige gebruikers van Mundo-B verzamelden zich in een participerend platform nadat ze de plaats en het gebouw hadden gekozen. Samen hebben ze de behoeften en milieu-, sociale en economische doelstellingen van het project bepaald en die gedurende de hele uitwerking van het project verdedigd.
Vandaag blijven de verschillende actoren van het project sterk betrokken bij het beheer en de exploitatie van het gebouw. We merken op dat de installatie van meters een goede evaluatie en controle van de evolutie van elk verbruik toelaat. Dat verbruik wordt weergegeven in de inkomhal. Zo worden de bewoners gesensibiliseerd, maar tegelijk vormt die informatie een didactisch middel voor de bezoekers.
Een verantwoorde werf opzetten
De aanpak voor een duurzame werf heeft als doel een verantwoordelijk beheer van de werf, beheersing van de inherente risico's en beperking van de milieu- en sociale gevolgen en van overlast te verzekeren. Die aanpak laat toe de overlast (geluidsoverlast, visuele overlast, verkeershinder, lucht-, bodem-, ondergrond- en waterverontreiniging, impact op de biodiversiteit en het milieu…) voor de buurtbewoners van de werf, de gezondheidsrisico's voor de werfarbeiders, de verontreiniging, het verbruik van energie- en andere hulpbronnen en de hoeveelheid gestort werfafval te beperken.
Werfafval duurzaam beheren en vermijden
Om bouw- en afbraakafval te vermijden, moet enerzijds grondig worden nagedacht over de bouwtechnieken en de keuze van (gerecycleerde, recycleerbare, hergebruikte, herbruikbare) materialen en anderzijds over de specificatie van gepaste criteria in het lastenboek. Het uiteindelijk geproduceerde afval wordt optimaal beheerd door een grondige sortering. Die sortering is aangepast aan de bijzondere kenmerken van de werf, wordt opgevolgd en de hoeveelheid afval wordt nauwkeurig bijgehouden. Ook wordt een actieve aanpak ontwikkeld waarbij een optimaal nuttig gebruik van het afval de voorkeur krijgt. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan het juiste beheer van gevaarlijk afval dat op de werf ontstaat.
De afbouw van het gebouw organiseren
Al tijdens de ontwerpfase van het project moet een grondige analyse worden uitgevoerd van de keuze van materialen en elementen voor het gebouw en hun uitvoeringstechniek. Dit moet ervoor zorgen dat later hun deconstructie, demontage en/of desassemblage mogelijk is. Met de juiste keuzes kunnen elementen gemakkelijker worden gerecupereerd, hergebruikt en gescheiden in duidelijke fracties.
Een kwaliteitsprocedure van ontwerp tot onderhoud opstellen
De aanbesteding is een kwaliteitsprocedure in de ruime zin van het woord en een communicatiemiddel tussen de actoren van ontwerp, uitvoering en gebruik. De vorm ervan zal anders zijn naargelang de specifieke kenmerken van het project, het soort uitgevoerde werken en de aard van de uitrusting en installaties.
Het beheer van gebruiksafval optimaliseren
- Om te zorgen dat gemakkelijk en effectief kan worden gesorteerd, moeten de volgende elementen bij het ontwerp van het project worden bepaald en opgenomen: sorteerlokalen, hun uitrusting en passende omvang, instructies, plaats in het gebouw enz.
- Door zowel binnen als buiten het gebouw te composteren, kan de inhoud van de witte restafvalzakken nog meer worden beperkt. Door de voorzieningen op dit gebied te integreren in het project, wordt deze praktijk aangemoedigd.
Voorbeeld Gebouw [025] Cameleon, 1200 Sint-Lambrechts-Woluwe
![?Figure 6 : Batex [025] Caméléon, 1200 Woluwe-Saint-Lambert.?](/sites/default/files/styles/wide/public/images/2013-07/6957-image6.jpeg?itok=E0YXd4UN)
Dit bouwproject betreft een handelsruimte van meer dan 13 000 m². Het gebouw omvat kantoorruimtes, een kinderdagverblijf en een cafetaria. Het publiek kan er elke werkdag terecht. Voorzieningen voor afvalsortering staan in de inkomhal, bij de openbare toiletten en in de werkzones van het personeel. Het organisch afval van de keuken naast de cafetaria wordt ter plaatse gecomposteerd.
In het schema hieronder staan de praktische oplossingen die deze handleiding voorstelt om een optimaal en duurzaam beheer van het project, de werf en het gebouw te vergemakkelijken.
Door weer te geven wanneer ze worden toegepast in de verschillende projectfasen, is het mogelijk de kernmomenten in elke fase vast te stellen: van anticipatie (voorbereidingsfase) tot controle en opvolging. Uit de voorstelling blijkt ook duidelijk welke oplossingen speciale aandacht nodig hebben bij het ontwerp en/of de opstelling van het lastenboek en welke oplossingen een voornamelijk praktische of organisatorische aard hebben.
Als aanvulling op dit schema geeft de tabel in het deel “Acties om een duurzaam gebouw optimaal te ontwerpen, bouwen, renoveren en gebruiken” de lezer duidelijk inzicht in de verschillende fiches van de handleiding. Daarin komen praktische voorzieningen aan bod die betrekking hebben op de hierboven opgesomde oplossingen.
Weergave van praktische oplossingen in termen van duurzaam beheer tijdens de verschillende fasen van een ontwerp-, bouw- en exploitatieproject voor een duurzaam gebouw
