Akoestiek van een gegoten zwevende dekvloer

Onder de massieve opbouw verstaat men een traditionele chape, al dan niet zwevend opgelegd of de gegoten zwevende chape. Onder de lichte opbouw valt een lichte of drogezwevende ondervloer en een verhoogde vloer.

Voorliggende voorziening behandelt de gegoten zwevende chapes en de zwaardere betonnen dekvloeren. Tot dit laatste type van zwevende dekvloeren behoren de zwevende dekvloeren uitgevoerd hetzij met veerkrachtig materiaal, hetzij met behulp van een trillingisolerend systeem.

Gegoten zwevende chape – Akoestische bevestigingsprofielen

(Bron : Leefmilieu Brussel)

Een zwevende dekvloer wordt aangewend om de contactgeluidisolatie van een draagvloer te verbeteren. Vaak resulteert dit ook in een verbetering van de luchtgeluidisolatie. Naast een zwevende dekvloer kan de contactgeluidisolatie van een vloer ook verbeterd worden met een ander type zwevende vloer (zware betonvloer of lichte/droge vloer), met een verhoogde vloer of met de keuze van de vloerafwerking.

Zwevende betonvloer

(Bron: CDM)

Een zwevende betonnen dekvloer is een specifiek type van zwevende dekvloeren, waarbij de dekvloer veel zwaarder (in beton) wordt uitgevoerd in combinatie met een erg performant trillingsdempend materiaal. Een zwevende betonnen dekvloer wordt aangewend om de contactgeluidisolatie of luchtgeluidisolatie van een draagvloer te verbeteren in situaties waar hoge performantie gevraagd wordt.

In welke gevallen opteert men voor een gegoten zwevende dekvloer of een zware zwevende dekvloer?

De gegoten zwevende dekvloeren zijn geschikt voor alle gebouwentypes. Men moet evenwel rekening houden met de volgende beperkingen:

• Door de massa van de dekvloer (min. 75 kg/m²) brengt deze vloeropbouw een extra belasting op de structuur met zich mee, wat bij verbouwingen/renovatie niet steeds mogelijk is. In nieuwbouw daarentegen is dit een zeer courant systeem.
• Omdat de zwevende dekvloeren per ruimte moeten aangebracht worden, zijn ze minder handig in gebouwen waar een grote flexibiliteit vereist is.
• Gezien de grote massa, wordt een betonnen dekvloer meestal slechts plaatselijk uitgevoerd, vb. onder technische installaties, boven of onder gevoelige ruimten zoals auditoria, concertzalen,...

Dankzij de combinatie van een zware massa en een performant trillingsdempend materiaal, kan een grote verbetering gerealiseerd worden wat zich leent tot situaties waar hoge performantie vereist is of tot laagfrequente toepassingen.

Binnen welke bouwsystemen kan men gebruikmaken van gegoten zwevende dekvloeren?

Een zwevende dekvloer kan zowel op een lichte als op een massieve draagvloer aangebracht worden. Bij de lichte draagvloer is een onderliggende waterdichting (vb. beplating of geprofileerde staalplaten (vb. zwaluwstaart)) nodig om de chape te kunnen aanbrengen.

Welke invloed oefent een gegoten zwevende dekvloer uit op de akoestiek?

Een gegoten zwevende dekvloer werkt volgens het massa-veer-massa principe. Tussen de dragende structuur en de deklaag wordt een soepele tussenlaag aangebracht. Deze soepele laag voorkomt de overbrenging van trillingen van de deklaag met zijn afwerking naar de dragende structuur en van externe trillingen op de structuur naar de deklaag.

Bij een betonnen zwevende dekvloer of betonnen sokkel wordt een grotere verbetering gerealiseerd enerzijds dankzij de grotere massa van de betonnen dekvloer (ca. courant ca. 8 à 10 cm beton) en anderzijds dankzij de keuze voor een performant trillingsdempend materiaal.

Een zeer soepele veer en een grote massa resulteert immers in een lage resonantiefrequentie van het massa-veer-massa systeem principe. Hoe lager deze resonantiefrequentie, hoe groter de verbetering van geluidisolatie.

Op welke ondergronden kan men een zwevende dekvloer gieten?

Op een soepel membraan

Gegoten zwevende dekvloer op een soepel membraan

(Bron : Leefmilieu Brussel)

1. Plint aan de muur vast en los van de vloer
2. Soepele scheidingsstrook
3. Tochtstrip met siliconestopverf
4. Vloerbekleding (hier op slijtlaag gekleefde houten vloer)
5. Gegoten zwevende stijtlaag
6. Onderliggende scheidingslaag
7. Egalisatielaag
8. Bestaande vloersteen
9. Minstens 10 cm bedekking tussen twee banen + bedekking met kleefband aan het voegsel

Op een absorberend materiaal met hoge dichtheid

Gangbaar wordt een zwevende betonnen dekvloer (ca. 8 à 10 cm beton) gecombineerd met

• Een dikke laag rotswol (min. ca. 40 mm)

Zwevende betonvloer op rotswol

(Bron: Rockwool)

(Bron: Rockwool)

Samenstelling van een zwevende dekvloer

WTCB, WTCB-Contact 2010/02 (nr. 26))

1. Trillingsdempende voeg tussen plint en vloerafwerking
2. Zwevende vloer
3. Randstrook
4. Elastische strook
5. Draagvloer
6. Uitvullaag
7. Elastische tussenlaag

Op een zwaluwstaartprofiel

Het zwaluwstaartprofiel wordt op de ontkoppelingsstroken geplaatst (zie afbeeldingen hieronder).

Gegoten zwevende chape op lichte houten vloer mbv zwaluwstaartprofielplaten

(Bron: Lewis)

(Bron: Lewis)

(Bron : Gedimat)

Op platen gedragen door trillingdempende steunen

Gangbaar wordt een zwevende betonnen dekvloer (ca. 8 à 10 cm beton) gecombineerd met

• Een puntelastisch systeem met elastomeerpads . De vide tussen de pads wordt opgevuld met rotswol.

Zwevende betonvloer op elastomeerpads

(Bron: CDM)

• Een puntelastisch systeem met veren . De vide tussen de veertjes wordt opgevuld met rotswol.

Zwevende betonvloer op veren

(Bron: CDM)

Het trillingsdempend materiaal (elastomeerpads of veren) dient specifiek gedimensioneerd te worden afhankelijk van de bovenliggende belasting en de gewenste afveerfrequentie.

Welke isolatie dient men te voorzien voor een gegoten zwevende dekvloer?

De verbetering in contactgeluidisolatie die een soepele tussenlaag in combinatie met een bepaalde deklaag t.o.v. de basisvloer teweegbrengt, wordt uitgedrukt in een gewogen contactgeluidisolatieverbetering ΔL_w (cf. NBN EN ISO 140-8) principe.

De geluidreductie die deze contactgeluidisolatieverbetering geeft in situ is afhankelijk :

• van de aard van de contactgeluiden (veel laagfrequente, midden- of hoogfrequente geluiden),
• de eisen en de bouwkundige situatie (basisvloer, nevenwegen, ligging t.o.v. gevoelige lokalen,...).

Hieronder een overzicht van de te verwachten prestaties van enkele contactgeluidreducerende materialen in combinatie met verschillende vloeropbouwen. Dit overzicht geldt louter ter indicatie van de grootteorde. Productinformatie levert een correcte waarde per type materiaal.

Een gewone thermische isolatie type PUR is onvoldoende elastisch om een wezenlijke contactgeluidisolatieverbetering te realiseren.

Zwevende dekvloer gegoten op een soepel membraan- massieve vloeren

Opmerking: aandacht bij de interpretatie van productinformatie.

De gewogen contactgeluidisolatieverbetering (ΔL_w ) wordt in de productinformatie steeds gegeven onder een bepaalde belasting van de chape (gangbaar ca. 75 kg/m²) en op een bepaalde draagvloer (gangbaar ca. 15 cm beton).

Indien een zwaardere dekvloer wordt voorzien is het resultaat doorgaans iets beter. Indien een lichtere dekvloer wordt voorzien, is het resultaat doorgaans iets slechter.

Een zwaardere belasting op eenzelfde soepel materiaal, resulteert immers in een lagere resonantiefrequentie en dus een grotere verbetering van geluidisolatie.

Indien een zwaardere draagvloer aanwezig is, is de verbetering doorgaans kleiner. Indien een lichtere draagvloer aanwezig is, is de verbetering doorgaans groter. Immers, hoe beter de basisgeluidisolatie, hoe kleiner de verbetering.

Indicatieve waarden contactgeluidisolatieverbetering

(Bron: WTCB)

Zwevende dekvloer gegoten op een absorberend materiaal met hoge dichtheid - massieve vloeren

Volgende waarden gelden voor een gegoten zwevende dekvloer van 75 kg/m² en een draagvloer in 15 cm beton.

Indicatieve waarden contactgeluidisolatieverbetering

(Bron: WTCB)

Zwevende dekvloer gegoten op een zwaluwstaartprofiel- lichte vloeren

De volgende tabel geeft de orde van grootte weer van de behaalde prestaties door het gieten van een zwevende dekvloer op een basisvloer. De prestaties worden opgegeven

• voor de luchtgeluidswaarden, door de gewogen geluidsverzwakkingsindex R_w (C; C_tr ): hoe hoger deze waarde, hoe performanter de vloer;
• voor de contactgeluiden, door het gewogen drukniveau van het genormaliseerde contactgeluid L_n,w (C_l): hoe lager deze waarde, hoe performanter de vloer.

De twee beoordeelde basissituaties zijn:

• Vloeropbouw (met onderbeplating);
• Vloeropbouw (zonder onderbeplating).

Het verloop tussen de aangebrachte verbeteringen en de basissituaties staat tussen haakjes.

Indicatie lucht- en contactgeluidisolatie lichte vloeropbouwen (Gegoten zwevende dekvloer)

Opbouw		Luchtgeluidisolatie (Rw (C; Ctr )) [dB]	Contactgeluidisolatie (Ln,w (Cl )) [dB]
Vloeropbouw (met onderbeplating)
Basis	Balkenlaag OSB platen 18 mm rechtstreeks bevestigd plafond in gipskarton	39 (-2;-6)	81 (-1)
Verbetering	Balkenlaag OSB platen 18 mm gipskartonplaat bovenop zwevende dekvloer 4 à 6 cm beton op zwaluwstaartprofiel, steunend op balken met rotswol tussenbeide rechtstreeks bevestigd plafond in gipskarton	≈ 55 (-2;-7) (≈ Rw basis + 16)	61 (3) (= Ln,w basis – 20)
Verbetering	Balkenlaag zwevende dekvloer 4 à 6 cm beton op zwaluwstaartprofiel, steunend op balken met rotswol tussenbeide rechtstreeks bevestigd plafond in gipskarton	54 (-2;-8) (= Rw basis + 15)	66 (-5) (= Ln,w basis – 15)
Vloeropbouw (zonder onderbeplating)
Basis	Balkenlaag OSB platen 18 mm	25 (0;-1)	92 (-3)
Verbetering	Balkenlaag OSB platen 18 mm gipskartonplaat bovenop zwevende dekvloer 4 à 6 cm beton op zwaluwstaartprofiel, steunend op balken met rotswol tussenbeide	48 (-1;-5) (= Rw basis + 23)	66 (-1) (= Ln,w basis – 26)
Verbetering	Balkenlaag zwevende dekvloer 4 à 6 cm beton op zwaluwstaartprofiel, steunend op balken met rotswol tussenbeide	37 (-1;-3) (= Rw basis + 12)	92 (-11) (= Ln,w basis)

(Bron: WTCB, Tijdschrift Lente 2001)

Zwevende dekvloer gegoten op trillingdempende steunen - massieve vloeren

De twee onderstaande tabellen hebben betrekking op zware zwevende dekvloeren in beton.

Indicatieve waarden verbetering lucht- en contactgeluidisolatie

Waarop moet worden gelet bij het ontwerp van een gegoten zwevende dekvloer?

Volgende aspecten dienen in acht genomen te worden:

Qua uitvoering

• De zwevende dekvloer dient meestal aangebracht te worden per ruimte, om zo ook in de horizontale richting een bepaalde contactgeluidisolatie te garanderen. D.w.z. dat zwevende dekvloeren nooit doorlopen van de ene ruimte naar de andere ruimte, maar onderbroken worden door de wanden of door soepele stroken in de vloer (ter hoogte van deuren,...). Doorlopende zwevende dekvloeren onder (meestal lichte) wanden beperken immers de geluidreductie tussen de lokalen door een belangrijke akoestische nevenweg via deze doorlopende dekvloer.

Qua keuze contactgeluidisolatie

• Afhankelijk van het type contactgeluiden, de eisen en de bouwkundige situatie dient een type contactgeluidisolatie gekozen te worden (zie voorziening Contactgeluidisolerende maatregelen en systemen).

  • Voor loopgeluiden zijn gangbare dunnere materialen mogelijk (vb. soepele folies, akoestisch polyetherschuimen, granulaten,...).
  • Voor situaties waarbij ook laagfrequentere contactgeluiden optreden (installaties, sportzalen,...), dienen dikkere diktes en specifiekere oplossingen toegepast te worden (vb. dikke rotswolmatten, elastomeerpads, veren,... ).
• Vaak dient hier de dekvloer ook zwaarder uitgevoerd te worden, waardoor men eerder bij zwevende betonvloeren of zwevende sokkels terecht komt.
• Opdat de soepele tussenlaag voldoende als veer kan werken, dient de deklaag over een voldoende minimale massa te beschikken. Richtwaarde is 75 kg/m² of meer, d.w.z. ca. 5 à 6 cm dekvloer (à 1500 kg/m³). De dekvloer maakt nergens contact met de omliggende structuur .

Bestek

In het bestek dienen volgende zaken opgelegd te worden naar de aannemer toe (afhankelijk van type bestek):

Daarnaast loont het de moeite in het lastenboek ook te wijzen op de aandachtspunten naar uitvoering toe.

Hoe gaat men tewerk bij het gieten van een zwevende dekvloer?

Globaal genomen en ongeacht de ondergrond van de gegoten zwevende dekvloer,de uitvoering van een zwevende chape vereist volgende aspecten:

• 1. Een egalisatielaag aanbrengen
• 2. Soepele verticale randstroken voor een afgescheiden opstelling plaatsen
• 3. De scheidingslaag plaatsen
• 4. Het afdichtingsmembraan plaatsen
• 5. De dekvloer gieten
• 6. Vloerbekleding aanbrengen

De uitwerking hieronder staat voor de uitvoering van een gegoten zwevende dekvloer in het geval van een hard veerkrachtig materiaal (eveneens van toepassing op trillingdempende steunen). Bij gebruik van een soepel membraan moet een opstaande rand bestaande uit dit membraan worden voorzien.

Detail van zwevende chape: betegeling en vloerbekleding

(Bron: Réussir l'acoustique d'un bâtiment, Loïc Hamayon)

1. Plint
2. Soepele voeg
3. De opstaande polyethyleenfolie moet worden bijgesneden na de betegeling
4. Betegeling
5. Dekvloer of zwevende vloerplaat
6. Polyethyleenfolie, onderlaagbescherming (≥ 200 µm)
7. Veerkrachtige onderlaag
8. Veerkrachtige opstaande rand
9. Ondervloer
10. Vloerbekleding
11. Relevé du film de polyéthylène à recouper après la pose de la plinthe
12. Houten plint die in de regel niet mag rusten op de vloerbekleding

Waarop moet worden gelet bij de uitvoering van een zwevende vloer?

Een nauwgezette en correcte uitvoering is erg belangrijk bij het realiseren van contactgeluidisolatie met een zwevende dekvloer.

De uitvoering en afwerking in situ is van groot belang. De minste constructiefout, die een contact veroorzaakt tussen de dragende vloer en de volledige vloer boven de soepele laag, zal de contactgeluidisolatie verzwakken (doorvoeren leidingen, aansluitingen aan kolommen, muren,...).

Voorbereiding van de ondergrond van de scheidingslaag
Breng indien nodig een egalisatielaag aan, op het niveau van de op de vloerplaat geïnstalleerde leidingen. Onder het verend materiaal komen geen oneffenheden voor groter dan 5 mm. De ondervloer moet zorgvuldig worden schoongemaakt.	De leidingen met de grootste zorg aanbrengen (Bron: bruit.fr)
Scheidingslaag
Materiaal rondom te plaatsen langs de muren (let op voor uitstekende hoeken!) en rond eventuele leidingen. Zie voorziening Contactgeluidisolerende materialen	(Bron: Réussir l'acoustique d'un bâtiment)
De laag kan bestaan uit verticale opstanden van de perifere scheidingslaag die horizontaal werd geplaatst. Een goede afwerking aan de hoeken is belangrijk en daarom moeten de oppervlakken zowel horizontaal als verticaal nauwgezet worden gevolgd.	(Bron: Réussir l'acoustique d'un bâtiment)
Ze moeten voldoende dik zijn om indrukking te voorkomen: minimum 5 mm Dikte in functie van het gebruikte materiaal (minimale dikte 5 mm) en de eis.
Zij sluiten goed aan aan elkaar om elke contactbrug of het indringen van cementmelk te vermijden (overlapping).
Zij steken minstens 30 mm uit boven het niveau van het afgewerkte vloerpeil en worden pas afgesneden wanneer de vloeren gevoegd zijn om te vermijden dat voegmortel contact maakt met de wanden of kolommen.
Ter hoogte van de deuren wordt de dekvloer onderbroken met dezelfde randstroken.	Deurdoorgang (Bron: Siplast)
Vermijd onderbrekingen in de isolatie vanwege de doorgang van leidingen	Vermijd onderbrekingen in de isolatie vanwege de doorgang van leidingen (Bron: Siplast)
Vermijd onbuigzame verbindingen tussen de vloerbekleding en de plinten (meerdere oplossingen mogelijk: dankzij de opstand van het membraan of een soepele voeg)	Vermijd onbuigzame verbindingen met de plinten (Bron: Siplast)
Soepele tussenlaag wordt continu aangebracht In het geval van een folie wordt de folie min 10 cm overlappend aangebracht.	Onderbreek de scheidingslaag niet en voorzie bekledingen ter hoogte van het afdichtingsmembraan (Bron: bruit.fr)
Dekvloer
Houd bij de uitvoering rekening met de nodige voorzorgen om perforatie van de scheidingslaag te voorkomen. Omwikkel onder meer de poten van toestellen die op deze laag komen te staan.
Zwevende dekvloer wordt onderbroken per ruimte	(Bron: Réussir l'acoustique d'un bâtiment)
Vloerbekleding
De vloerbekleding moet afgescheiden zijn van de muren en de leidingen. Verlijmd, zwevend, genageld of geschroefd (vermijd echter het contact tussen de schroef en de structuur) Eventuele plinten moeten afgescheiden zijn van de bekleding De afwerkingsvoegen aan de randen worden uitgevoerd met siliconenkit	(Bron: Réussir l'acoustique d'un bâtiment)
Andere
Eveneens dient zoveel mogelijk vermeden te worden dat vast meubilair of vaste installaties (baignoires, douches, radiateurs,...) contact maken tussen beiden.	(Bron: Réussir l'acoustique d'un bâtiment)

Waarop moet worden gelet tijdens de latere werken?

Wanneer men geen veranderingen aanbrengt aan de vloer of plinten, zal de prestatie van de zwevende dekvloer nauwelijks wijzigen. Bij veranderingen (vb. nieuwe vloerbekleding, doorboringen van de dekvloer om extra leidingen en kanalen te voorzien,...) dienen dezelfde punten in acht genomen te worden als hieronder aangegeven.

Meer weten

In de Gids

Voor meer informatie met betrekking tot het onderwerp:

• Dossier | Het akoestisch comfort verzekeren
• Voorziening | Lichte/droge zwevende dekvloer
• Voorziening | Verhoogde vloer
• Voorziening | Contactgeluidisolerende materialen en systemen
• Voorziening | Vloerafwerking

Andere publicaties van Leefmilieu Brussel

• Code van goede praktijk, Technisch referentiekader inzake geluidsisolatie voor de premie voor de renovatie van het woonmilieu, Leefmilieu Brussel (2015)

Websites

• WTCB

  • Bouwmethoden ter verbetering van de geluidsisolatie tussen appartementen (2)
  • Webinars voor bouwbedrijven

Bibliografie

• CSTB France (2015), Guide de suivi de la mise en œuvre en acoustique dans le logement collectif neuf, Frankrijk (in het Frans)

• Blasco, M. (2012), Bouwakoestiek: Een handleiding voor de architect, NAV vzw, Brussel

• Fasold, Sonntag (1978), Bauphysikalische Entwurfslehre Band 4 : Bauakustik, Verlag für Bauwesen, Berlijn (in het Duits)

• Hamayon, L. (2013), Réussir l'acoustique d'un bâtiment, Le Moniteur, Antony (in het Frans)

• Rossing, T.D. (2007), Springer handbook of Acoustics, Springer, New York (in het Engels)

• Vermeir, G. (2009), Lawaaibeheersing: cursustekst, Faculteit Toegepaste Wetenschappen KULeuven, Acoo, Leuven

• Fiche ‘chapistes' – Les sols flottants – maçon, carreleur, parqueteur, disponible sur le site www.bruit.fr (in het Frans)

Normen

• Norm NBN EN ISO 140-8 – Geluidleer - Meting van geluidwering in gebouwen en bouwdelen - Deel 8: Laboratoriummetingen van de verzwakking van het overgedragen kloplawaai door vloerbekledingen op een zware standaardvloer