Inhoudstafel
- Welke invloed oefenen voorzetwanden uit op de akoestiek?
- In welke gevallen opteert men voor voorzetwanden?
- Welke soorten lichte wanden/voorzetwanden bestaan er?
- Wat is de impact van secundaire transmissiewegen op de prestaties van een voorzetwand?
- Welke akoestische isolatie dient men te voorzien in combinatie met een lichte wand/voorzetwand?
- Wat zijn de toepassingen van voorzetwanden voor lage frequenties?
- Waarop moet worden gelet bij de uitvoering van voorzetwanden?
- Meer weten
Om de geluidisolatie van een massieve wand te verbeteren kan een voorzetwand toegevoegd worden. Dit kan een massieve voorzetwand zijn (vb. gipsblokken) of een lichte constructie (vb. voorzetwand in gipskarton). Massieve voorzetwanden worden besproken in de voorziening | Akoestiek van een massieve dubbelde muur.
Lichte voorzetwanden worden aangewend om de luchtgeluidsisolatie tussen verschillende ruimten te verbeteren :
- door het aanbrengen van een voorzetwand voor de scheidingswand tussen twee ruimten, kan de directe geluidisolatie tussen de twee ruimten verbeterd;
- door het aanbrengen van een voorzetwand/voorzetwanden tegen de flankerende wanden, kan de flankerende geluidisolatie tussen de twee ruimten verbeterd worden.
De lichte voorzetwanden in deze voorziening zijn lichte wanden opgebouwd uit een beplating (vb. gipskarton, multiplex) die hetzij op een draagstructuur (metalen structuur of houten stijl en regelwerk), hetzij rechtstreeks tegen de wand worden aangebracht.
Welke invloed oefenen voorzetwanden uit op de akoestiek?
Lichte voorzetwanden werken volgens het principe van massa-veer-massa. De luchtlaag of het soepel materiaal in de spouw werkt als een veer die een deel van de geluidenergie dissipeert.
In welke gevallen opteert men voor voorzetwanden?
- Lichte constructies brengen weinig extra belasting met zich mee, wat zich tot alle situaties leent (zowel verbouwing/renovatie als nieuwbouw).
- Gipskartonwanden zijn minder solide dan bijvoorbeeld massieve wanden, waardoor ze minder geschikt zijn voor industriële toepassingen , of andere toepassingen waar een zekere impactbestendigheid gewenst is.
Welke soorten lichte wanden/voorzetwanden bestaan er?
Lichte voorzetwanden kan men indelen volgens :
- de bevestigingswijze (verkleefd – mechanisch bevestigd of vrijstaand);
- de draagstructuur;
- de beplating : aantal en type;
- de spouwvulling.
Bevestigingswijze
De voornaamste opbouwen worden hieronder gegeven:
Verkleefd
Verkleefd met gips
Mechanisch bevestigd
Houten stijl en regelwerk
Metalen draagstructuur
Vrijstaand
Metalen draagstructuur
Hoe minder starre contacten tussen voorzetwand en achterliggende massieve wand, hoe groter de geluidisolatieverbetering van de wand. Met vrijstaande voorzetwanden kan aldus de meeste geluidisolatieverbetering gerealiseerd worden, maar ook met een voorzetwand verkleefd met soepele materiaal. De soepele isolatie wordt immers niet als star contact beschouwd dankzij de soepele eigenschappen van de isolatie.
Bij een mechanische bevestiging zorgen de bevestigingen voor starre puntcontacten of lijncontacten waarlangs de trillingen aan de achterliggende wand kunnen overgebracht worden. Bijgevolg wordt hiermee de geluidisolatie in mindere mate verbeterd dan bij een vrijstaande wand.
Bij een verkleving van de voorzetwand met gips of met hard materiaal worden de trillingen via een groot oppervlak overgebracht aan de achterliggende wand. De verbetering van geluidisolatie met deze voorzetwanden is slechts beperkt.
Draagstructuur
Types
De te realiseren geluidisolatie is sterk afhankelijk van het aantal en type contacten.
Wanneer de draagstructuur aan de achterliggende wand wordt bevestigd, is de te realiseren geluidisolatie sterk afhankelijk van het type draagstructuur. Net zoals bij de gewone gipskartonwanden, presteren specifiek vormgegeven profielen beter dan de gangbare metalen profielen, die op hun beurt beter presteren dan een houten stijl en regelwerk.
Houten en metalen draagstructuur
Sommige fabrikanten hebben stalen profielen ontwikkeld voor een betere geluidsdemping.
Wanneer de voorzetwand losstaat van de achterliggende wand, maakt het type draagstructuur geen verschil.
Ontkoppeling van de draagstructuur
Bij vrijstaande wanden is het wel van belang dat de draagstructuur zo weinig mogelijk contact maakt met de aanliggende constructies. Hiertoe kan de draagstructuur voorzien worden van soepele stroken volledig rondom. Deze soepele stroken zijn even breed als de totale breedte van de voorzetwand (draagstructuur + beplating), zodat noch de structuur, noch de beplating contact maakt met de aanliggende constructies. Tussen beplating en aanliggende constructie wordt een soepele kitvoeg aangebracht.
Soepele stroken + kitvoeg rondom de wand
Zelfs bij vrijstaande wanden kan het soms toch nodig zijn om de voorzetwand aan de achterliggende wand te bevestigen (vb. bij hogere voorzetwanden). In dat geval en bij hoge performantie eisen kan gebruik gemaakt worden van specifiek akoestische bevestigingsprofielen.
Gangbare bevestigingsmethode
Gangbare bevestigingsmethode
Akoestische bevestigingsprofielen
Beplating
De geluidisolatie voor eenzelfde opbouw kan verbeterd worden door meer massa toe te voegen, d.w.z. door meerdere of zwaardere platen te voorzien.
Elke fabrikant heeft verschillende beplatingen in zijn gamma: gewone, zwaardere, brandwerende, inbraakwerende, vochtbestendige,... Qua geluid speelt vooral de massa van deze platen een rol. Hoe zwaarder, hoe beter.
Daarnaast kan een plaat ook verzwaard worden door er een staalplaat of loodslab op aan te brengen.
Wanneer gipskartonplaten vervangen worden door houten platen (vb. multiplex, OSB, enz.) verzwakt de geluidisolatie in beperkte mate. Gipskarton heeft de eigenschap erg buigslap te zijn. Hierdoor heeft gipskarton een erg hoge kritieke frequentie die buiten het bouwakoestische gebied valt. Hout is minder buigslap en heeft aldus een lagere kritieke frequentie die de geluidisolatie verzwakt.
Spouwvulling
Wanneer de spouw gevuld wordt met soepele absorberend (rotswol of minerale wol), kan een hogere geluidisolatie gerealiseerd worden. Deze rotswol heeft voornamelijk als effect dat de spouwresonanties bij de hogere frequenties geabsorbeerd worden, waardoor de geluidisolatie bij deze frequenties minder sterk terugvallen. Bijkomend zorgt de isolatie ervoor dat het effect van eventuele geluidlekken door stopcontacten, lichtschakelaars, nagels om iets te bevestigen, ... gereduceerd wordt.
Het type soepele absorberend speelt slechts een beperkte rol, alsook de volledige of gedeeltelijke vulling van de spouw.
Wat is de impact van secundaire transmissiewegen op de prestaties van een voorzetwand?
Een voorzetwand verbetert enkel de geluidsisolatie via de wand waarvoor de voorzetwand wordt voorzien. Indien andere (flankerende) wegen bepalend zijn in de globale geluidsisolatie tussen twee ruimten, heeft een voorzetwand nauwelijks effect. In dit geval is het noodzakelijk om alle secundaire wegen te verbeteren.
Voordat we een voorzetwand plaatsen, kijken we eerst welke trajecten bepalend zijn voor de algehele geluidsisolatie tussen meerdere ruimtes.
Welke akoestische isolatie dient men te voorzien in combinatie met een lichte wand/voorzetwand?
De geluidisolatieverbetering van lichte voorzetwanden wordt in de productinformatie aangegeven met ΔRw.
Wees voorzichtig bij het interpreteren van productinformatie.
Belangrijk is dat dit steeds een bepaalde geluidisolatieverbetering is t.o.v. een bepaalde achterliggende wand. Dezelfde voorzetwand geeft niet noodzakelijk eenzelfde geluidisolatieverbetering t.o.v. een zwaardere of lichtere voorzetwand. Deze aanduiding dient dus met voorzichtigheid geïnterpreteerd te worden.
Men dient er rekening mee te houden dat een voorzetwand in situ geplaatst steeds minder presteert dan in laboratorium door minder verzorgde aansluitingen, aansluitingsdetails, aanwezigheid van schakelaars en stopcontacten, leidingen, wandverstevigingen, andere afmetingen,...
Wat zijn de toepassingen van voorzetwanden voor lage frequenties?
Bij de combinatie van een zware massieve basiswand en een lichte voorzetwand is het erg belangrijk om de massa-veer-massa frequentie te bekijken want bij deze resonantiefrequentie neemt de geluidsisolatie immers sterk af, waardoor de voorzetwand bij deze frequenties voor een vermindering van geluidsisolatie zorgt in plaats van voor een verbetering. In dat geval dient hetzij de spouw verbreed te worden, hetzij bijkomende massa aangebracht te worden totdat een voldoende lage resonantiefrequentie wordt verkregen om voldoende geluidisolatieverbetering te realiseren.
Voorbeeld : Een gangbare voorzetwand met een enkele beplating in gipskarton op een luchtspouw van 20 mm en een profieldikte van 50 mm gevuld met 40 mm rotswol voor een wand in 150 mm snelbouw geeft een resonantiefrequentie van ca. 80 Hz. Dit is voldoende voor gangbare toepassingen zoals woningbouw, kantoren,... maar niet voor laagfrequente toepassingen. Door de spouw te verbreden tot 200 mm (zijnde vb. 150 mm luchtspouw + profieldikte 50 mm gevuld met 40 mm rotswol) en een extra beplating aan te brengen kan de resonantiefrequentie gereduceerd worden tot ca. 35 Hz.
Waarop moet worden gelet bij de uitvoering van voorzetwanden?
Om optimaal te profiteren van het effect van de lichtgewicht voorzetwand, wordt bijzondere aandacht besteed aan de volgende implementatie-elementen:
- De achterliggende wand mag geen verzwakkende elementen bevatten (o.a. stopcontacten, lekken, onvolledig gevulde voegen bij zichtmetselwerk, bepleistering bij poreuze oppervlakten, ... ) (zie voorziening | Aakoestiek van een massieve enkele wand).
- Stopcontacten en lichtschakelaars in de lichte voorzetwand zijn toegelaten, maar in situaties waar verhoogde geluidsisolatie gewenst is, kunnen mogelijks akoestische stopcontacten voorzien worden.
- Indien geen spouwvulling werd voorzien, zullen openingen (vb. stopcontacten, lichtschakelaars, nagels om iets op te hangen, enz.) een grotere geluidverzwakking veroorzaken dan wanneer een spouwvulling werd voorzien. Het is daarom aan te raden eerder voor een wandopbouw met soepele spouwvulling te kiezen dan voor een wandopbouw zonder.
- Bij een enkele beplating bestaat de kans dat de voegen slechts oppervlakkig worden afgedicht, waardoor ter plaatse van de voegen kleine geluidlekjes ontstaan. Bij een dubbele beplating die overlappend wordt aangebracht wordt steeds een goede voegdichting verzekerd. Het is daarom aan te raden eerder voor een dubbele beplating te kiezen dan voor een enkele.
- Wanneer de wand verstevigd wordt met bv een OSB-plaat om voorwerpen op te bevestigen, dan kan één van de gipskartonplaten van 12.5 mm vervangen worden door een OSB-plaat van 18 mm en een massa van min. 700 kg/m². Wanneer er slechts één plaat vervangen wordt is er een te verwaarlozen akoestisch kwaliteitsverlies indien deze platen zorgvuldig aan elkaar en de omgevende structuren aansluiten
- Indien er een zwevende dekvloer (zie voorzieningen Akoestiek van een zwevende dekvloer en Akoestiek van een lichte en droge zwevende dekvloer) aanwezig is, wordt de voorzetwand bij voorkeru op deze zwevende dekvloer geplaatst. Zo wordt zo weinig mogelijk contact gemaakt met de achterliggende basiswand.
-
Altijd een wand met een betere geluidsisolatie kiezen dan men theoretisch nodig heeft om het gewenste akoestische comfort in situ te realiseren.
