Uitdagingen
Gezien de functie van de thermische isolatiematerialen – het transmissieverliezen beperken en het thermisch comfort verzekeren, vergelijken de professionals van de bouwsector en de bouwheren deze materialen gewoonlijk alleen op basis van hun isolatievermogen. In het kader van de reglementering betreffende de energieprestatie van de gebouwen, is het gebruik van producten van deze categorie onvermijdelijk. Maar net als alle materialen, gebruikt bij de bouw of de renovatie van gebouwen, hebben ook thermische isolatiematerialen een impact op het milieu en de gezondheid waarmee we rekening moeten houden. Merk ook op dat heel wat thermische isolatiematerialen, in het bijzonder wol, bovendien ook een goede akoestische bescherming bieden.
Aanpak
Thermische isolatiematerialen zijn vaak vereist om een sterke energieprestatie voor een gebouw te bekomen en worden daarom vaak uitsluitend gekozen op basis van hun warmtegeleidingscoëfficiënt λ (i.e. de lambdawaarde, uitgedrukt in W/m.K).
Een materiaal wordt als isolerend beschouwd wanneer zijn λ-waarde lager is dan 0,065 W/m.K.
Bij de keuze van een thermisch isolatiemateriaal is het in het kader van duurzame bouw of renovatie echter belangrijk de keuzecriteria niet te beperken tot de thermische prestaties van het materiaal.
Om een oordeelkundige keuze te maken inzake thermische isolatiematerialen, is het aangewezen om, behalve de zuiver thermische prestatie van het product, ook rekening te houden met de volgende elementen:
Hanteer een benadering per bouwelement
De thermische isolatiematerialen worden gecombineerd met andere producten binnen eenzelfde geheel (bv. een muur, een dak, een vloerplaat). De thermische isolatiematerialen zullen een bepalende rol spelen op het gebied van de thermische weerstand van het betreffende bouwelement in zijn geheel, maar hun technische kenmerken mogen niet losstaand van die van de andere componenten van het geheel worden beschouwd. Zo heeft de waterdampdoorlaatbaarheid betrekking op het bouwelement in zijn geheel en moet er in die zin coherentie zijn doorheen de verschillende lagen van het geheel, of het nu om bestaande of om nieuwe lagen gaat. Indien er vooraf al bepaalde materialen aanwezig zijn (bv. isolatie van een dak bij renovatie), moet ook met de kenmerken van die materialen rekening worden gehouden.
Kies een product dat aangepast is aan het gebruik dat eraan zal worden gegeven
Er bestaat een ruime keuze aan thermische isolatiematerialen, maar niet alle materialen van deze categorie zijn vanuit technisch oogpunt voor elk type toepassing geschikt. Het is aangewezen te bepalen welke opties in aanmerking komen in functie van het precieze gebruik van het product en de technische vereisten waaraan het moet beantwoorden. Het kan bijvoorbeeld dat het isolatiemateriaal bestand moet zijn tegen compressie of tegen water of een hoge brandbestendigheid moet hebben, afhankelijk van de plaats waar het wordt geïnstalleerd.
Kies materialen met een lage milieu-impact
Eens de technische en de prestatievereisten bepaald zijn, worden de verschillende thermische isolatiematerialen die nog in aanmerking komen, vergeleken op basis van hun milieu-impact. Deze kan worden afgeleid uit een milieubalans, een milieuclassificatie of een evaluatietool, idealiter op basis van een volledige levenscyclusanalyse. Deze leveren de resultaten van de analyse van verschillende vormen van impact op het milieu, veroorzaakt door de bouwproducten. De analyse van deze impact is transversaal, in de zin dat ze de volledige levenscyclus van de producten in acht neemt. Onder de geanalyseerde criteria vinden we onder andere de uitstoot van broeikasgassen, de productie van zuurvormende gassen, de herkomst van de middelen (hernieuwbaar, niet hernieuwbaar), de besparing van de middelen, de afvalproductie, de giftigheid voor het water en de mensen (zoals met betrekking tot de vervaardiging, de toepassing en/of het einde van de levenscyclus).
Zie dossier – De levenscyclus van materialen: analyse, informatiebronnen en keuzehulpmiddelen
Beperk de impact op de gezondheid
De isolatiematerialen kunnen bepaalde risico's vertonen in de productiefase (risico voor de gezondheid van de werknemers die bij de productie betrokken zijn), tijdens de toepassing (risico voor de gezondheid van de bouwvakkers), tijdens hun gebruik wegens hun samenstelling als afgewerkt product (emissie van schadelijke stoffen) of bij hun verwerking op het einde van hun leven. Het is aangewezen deze impact zoveel mogelijk te beperken – en dit in elke fase van de levenscyclus van het product.
Zie ontwerp stappen
