De stadsomgeving
Voor wat de mogelijkheden tot sociale interactie betreft, is de locatie van het gebouw van fundamenteel belang. De relatie tussen het gebouw en zijn omgeving is essentieel. Het gebouw maakt gebruik van de mogelijkheden die de directe omgeving biedt.
De ontwerper moet rekening houden met de specifieke sociale situatie ter plaatsen en met de mogelijkheden voor uitwisseling die de wijk waarin het zich bevindt biedt:
Het gebouw
De omgeving heeft baat bij wat het gebouw te bieden heeft. Het programma moet gericht zijn op de omgeving; er moeten synergieën worden gecreëerd.
De ontwerper moet bekijken wat de relevantie van het gebouw binnen zijn context is:
- Hoe communiceert het gebouw met zijn omgeving?
- Hoe draagt het gebouw bij aan de vermindering van uitsluiting en isolement?
- Hoe kan met het raakvlak tussen de omgeving en het gebouw worden gewerkt?
- Hoe kan voor sociale controle worden gezorgd?
Binnen het gebouw
De inrichting van de ruimten binnen het gebouw en architecturale voorzieningen die de uitwisseling tussen personen bevorderen, kunnen in het voordeel werken van de gemeenschappelijke belangen van de gebruikers en die versterken. De toename van de solidariteit die daaruit resulteert, maakt de voordelen van nabijheid binnen de stad concreet.
In het domein van wonen is de aanwezigheid van ruimtes binnen en buiten de woning waar mensen elkaar kunnen ontmoeten sociaal productief, op voorwaarde dat de gemeenschappelijke ruimten of tussenzones die hiervoor zijn ontworpen deel uitmaken van de wooncultuur van de bewoners en anderzijds buitenshuis voldoende privéruimte bestaat om een goede overgang mogelijk te maken tussen deze collectieve momenten en individuele of gezinsmomenten.
Ook in het domein werk kunnen zulke gelegenheden voor uitwisseling buiten de specifiek voor productie bedoelde vertrekken een gezonde onderlinge relatie opleveren die zich onder meer naar productiviteitswinst kan vertalen. De ontwerper moet bekijken of het mogelijk is de sociale interactie binnen het gebouw te stimuleren:
- Hoe kunnen gemeenschappelijke vertrekken worden aangeboden die aan de behoeften van de gebruikers van het gebouw zijn aangepast?
- Hoe kunnen de gelegenheden voor uitwisseling binnen de doorgangsruimten in het gebouw worden geoptimaliseerd?
- Hoe kan binnen het gebouw voor een sociale mix worden gezorgd?
- Hoe maakt het gebouw een functionele mix mogelijk?
- Hoe kunnen de voorwaarden voor het gezamenlijk bestaan van de verschillende functies worden geoptimaliseerd?
De menselijke factor
De aanleidingen bevorderen biedt uiteraard geen enkele garantie dat deze uitwisselingen wel degelijk plaats zullen vinden. Maar ze zullen ongetwijfeld heel wat complexer zijn zonder die specifieke denkoefening. De goede afstemming van de architectuur op de culturele en sociale praktijken is in dat verband van fundamenteel belang.
