Beperking van de geluidshinder van de werken

Wat is de impact van geluidsoverlast van de bouwplaats?

Geluidsoverlast heeft een impact op de omgeving rondom de geluidsbron. Afhankelijk van zijn intensiteit kan lawaai, ongemak, een tijdelijke vermindering van de gehoorgevoeligheid of zelfs doofheid veroorzaken, zowel bij mensen als bij dieren. Onderstaande tabel toont het verband tussen de intensiteit van het geluid en zijn impact op de mens.

Hoe kan de geluidshinder van de bouwplaats worden geïdentificeerd?

Het geluidsniveau is niet het enige criterium voor hinder. Er moet ook rekening worden gehouden met de duur van de blootstelling, het blootgestelde publiek en hun gevoeligheden. Het opstellen van een cartografie maakt het mogelijk om deze verschillende elementen weer te geven.

De geluidsbronnen identificeren

De geluidsbronnen lokaliseren

Vervolgens wordt een locatieschema opgesteld waarin deze geluidsbronnen worden gepositioneerd, met vermelding van de geluidsvermogensniveaus tijdens de verschillende fasen van de werkzaamheden en de mogelijke maatregelen die moeten worden toegepast.

Op wie heeft de geluidshinder van de bouwplaats een impact?

De bouw is een luidruchtige sector. De arbeiders, de fauna en omwonenden ervaren deze overlast.

De milieueffectenstudie wijst uit of het lawaai van de bouwplaats een impact heeft op de fauna of de omwonenden.

• Het bouwplaatspersoneel

  Het personeel op de bouwplaats is het publiek dat het meest direct met geluidshinder te maken krijgt. De beoordeling van deze risico's en de maatregelen om ze aan te pakken is een essentieel onderdeel van de algemene veiligheidsverplichting van de aannemer ten opzichte van zijn werknemers.

De milieucoördinator zorgt ervoor dat de passende maatregelen worden genomen en toegepast op de bouwplaats.

© Leefmilieu brussel

Hoe kan de geluidshinder van de bouwplaats worden beperkt?

Zodra de overlast is vastgesteld (locatie van de bronnen, geluidsniveaus, getroffen publiek), moeten er maatregelen worden genomen om de overlast te beperken of ertegen te beschermen:

• Organisatie:

  • het groeperen van luidruchtigere werkzones om hun akoestische behandeling te vergemakkelijken;
  • planning van taken om hun impact op de buurt te minimaliseren: tijdstippen, duur, gelijktijdigheid ...;
  • de milieucoördinator controleert of de schema's worden gerespecteerd, of er persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt en of er geen muziek wordt gebruikt op de bouwplaats;
  • communicatie met de omwonenden en de werknemers.

• Ontwerp

  • ontwerpkeuzes / materialen waarvoor minder lawaaiige apparatuur nodig is (zelfverdichtend beton waarbij het gebruik van trillers wordt vermeden, funderingen met geboorde palen enz.);

• Technische voorzieningen:

  • keuze van de minst lawaaierige machines en uitrusting: elektrische in plaats van pneumatische uitrusting, geïntegreerde geluidsisolatie, rubberhamer, bladzaag, torenkraan enz.;
  • dragen van PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen): helm, oordopjes met koord, standaardoordopjes, individueel gegoten oordopjes;
  • toepassing van CBM (collectieve beschermingsmiddelen): akoestische schermen tussen de bron van het lawaai en de andere zones van de bouwplaats, omhulling, antitrillingszool, geluiddempend materiaal enz.;

Als deze maatregelen niet voldoende zijn, moeten er snel corrigerende maatregelen worden genomen door de werkzaamheden tijdelijk stop te zetten en in te grijpen bij de bron van het lawaai.

Aanvullende informatie is te vinden in de voorziening | Akoestiek van de technieken.

© Leefmilieu Brussel

© Leefmilieu Brussel

Hoe kan het geluidsniveau op de bouwplaats worden gemeten?

Om na te gaan of de reglementaire drempels worden gerespecteerd, worden de geluidsniveaus op het terrein gemeten: ofwel ter plaatse om de geluidsniveaus voor het personeel op de bouwplaats te controleren, ofwel in de omgeving van de bouwplaats om de geluidsniveaus voor de omwonenden te controleren.

De monitoring van de geluidsniveaus ter plaatse wordt uitgevoerd door middel van specifieke apparatuur, een monitoringprotocol en punctuele of continue metingen (indien het om een gevoelige wijk gaat). Zo kan met het volgende worden gewerkt:

• sensoren op geschikte locaties op en aan de rand van het perceel;
• permanente geluidsbewaking met onmiddellijke corrigerende maatregelen;
• een centrale acquisitie-eenheid voor alle gemeten fysieke gegevens (geluid, ontploffingen, trillingen, scheuren, druk, stof enz.), geëxporteerd en in real time op afstand toegankelijk.

Wat is de geldende regelgeving inzake geluidsoverlast op de bouwplaats?

De volgende vormen van geluidsoverlast zijn onderworpen aan regelgeving en controles:

• Hinder voor de omwonenden:

  • tijdvensters voor activiteiten op de bouwplaats;
  • normen die door de gemeente zijn vastgesteld voor bouwplaatsen waarvoor een milieuverklaring vereist is;
  • Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening

• Hinder voor het bouwplaatspersoneel:

  • geluidsniveaus op het werk: grenswaarden bij koninklijk besluit;
  • beheersing van het geluid dat door gereedschappen en machines wordt afgegeven: geluidsniveaus die door een CE-markering zijn gecertificeerd.

Bepaalde (gereguleerde) geluidsniveaus leiden tot maatregelen die in de volgende tabel worden opgesomd.

Links naar regelgevende teksten die op federaal niveau en op het niveau van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden toegepast

Meer weten

In de Gids

Voor meer informatie in verband met dit onderwerp:

• Dossier | Het akoestisch comfort verzekeren

  • Voorziening | Akoestiek van de technieken
• Dossier | De bijdrage van het gebouw aan de geluidshinder in de wijk beperken

• Dossier | De impact van de werken beperken

  • Voorziening | Milieuhandvest
  • Voorziening | Communicatie over de werken
  • Voorziening | Milieucoördinator
  • Voorziening | Beperking van de impact van de werken op de biodiversiteit

Andere publicaties van Leefmilieu Brussel

• Temmerman L. (2016), Duurzaam werfbeheer - Toegankelijkheid van de werf en de omgeving ervan en geluidshinder tijdens de werken:, Opleiding Duurzaam Bouwen, CERAA vzw

Websites

• INERIS: website voor risicobeheersing voor duurzame ontwikkeling (FR)

Bibliografie

• BRE, BREEAM International New Construction 2013 – Technical Manual – Issue Man 02 Responsible construction practices (checklist A1), Watford, Verenigd Koninkrijk
• CERTIVEA, Certification HQE, Guide pratique du référentiel pour la Qualité Environnementale des Bâtiments – Bâtiments tertiaires (Cible 3.2 Limitation des nuisances et des pollutions sur le chantier), Certivea, Parijs (FR)
• Conseil National du Bruit (2013), Les guides du CNB – Bruits de chantier – Missions incombant aux acteurs d'une opération de construction pour limiter les nuisances – n°4 (FR)
• INERIS, Guide bruit au format interactif (FR)
• Gwenolé Nexer (2011), Choisir un protecteur individuel contre le bruit, hearing protech (FR, EN, DE)
• ASCOMADE (2012), Les chantiers à faibles nuisances, les cahiers techniques du Pôle énergie Franche-Comté (FR)

Reglementeringen 

Op federaal niveau

De Belgische federale wetgeving inzake lawaai bestaat hoofdzakelijk uit een kaderwet, gedateerd 18 juli 1973, inzake de strijd tegen lawaai. Sindsdien zijn meerdere besluiten aangenomen, gewijzigd of ingetrokken op verschillende gebieden, zoals met name bouwmachines en -apparatuur:

• Koninklijk besluit van 1 juli 1986 betreffende gemeenschappelijke bepalingen voor bouwmaterieel en bouwmachines en de geluidsvermogensniveaus van diverse uitrustingen;
• Koninklijk Besluit van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen;
• Koninklijk Besluit van 6 maart 2002 betreffende het geluidsvermogen van materieel voor gebruik buitenshuis, met opname van de verplichting tot CE-markering, de aanduiding van het geluidsvermogensniveau en eventueel de limiet daarvan;
• Koninklijk besluit van 16 januari 2006 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico's van lawaai op het werk, waarin de blootstellingsgrenswaarden en de blootstellingswaarden die aanleiding geven tot actie ter vermindering van het lawaai worden vastgesteld;

Op het niveau van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

• Ordonnantie van 5 juni 1997 betreffende de milieuvergunningen;
• Ordonnantie van 17 juli 1997 betreffende de strijd tegen geluidshinder in een stedelijke omgeving;
• Besluit van 21 november 2002 betreffende de strijd tegen buurtlawaai;
• Ordonnantie van 3 mei 2018 betreffende de bouwplaatsen op de openbare weg;
• Besluit van de Regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 4 april 2019 tot uitvoering van de ordonnantie van 3 mei 2018 betreffende de bouwplaatsen op de openbare weg;
• Titel III "Bouwplaatsen" van de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV) met beperkingen op de werkuren van bouwplaatsen in verband met de geluidshinder;