Voorbeelden van waterbesparende maatregelen
Voor de woningen
De onderstaande tabellen geven de besparing van drinkwater en de verwachte potentiële waterbesparing per post (percentage van de besparing tegenover het basisverbruik), voor een verbruiksscenario dat het Belgische gemiddelde benadert.
Post | Basis scenario | Verbeterde scenario | Optimum scenario |
|---|---|---|---|
Ontwerp van de netten | eenvoud, centralisatie, keuze van aangepaste materialen, thermische isolatie van de leidingen, regelmatige follow-up van het waterverbruik enz. | ||
gecentraliseerde drukbegrenzing | gedecentraliseerde drukbegrenzers, positie van de sanitair warmwaterbereiders tegenover de aftappunten, enz. | ||
Spoeling van de toiletten | Basisuitrusting: weinig efficiënt | waterzuinige spoeling (bijvoorbeeld 3-6 liter) -50% | Gebruik van alternatief water mogelijk -90 tot 100% |
Lichaamshygiëne (douches) | zuinige douchekop en kranen -59% | Zelfde als scenario Sanitaire vereisten: geen gebruik van alternatief water | |
Was | efficiënte wasmachine -33% | Gebruik van alternatief water mogelijk -90 tot 100% | |
Afwas | efficiënte afwasmachine -44% | Zelfde als scenario Sanitaire vereisten: geen gebruik van alternatief water | |
Onderhoud (omgeving en binnen) | - | - | Gebruik van alternatief water mogelijk -90 tot 100% |
Lekken | Aanwezig: geen detectie, geen follow-up van het verbruik | detectie en follow-up van lekken -100% | |
Totaal | BASIS | -46% | -70 tot 80% |
Detail
Basis scenario (1) | Verbeterde scenario (2) | Optimum scenario (3) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
% | [liter/dag/persoon] | vermindering | l/p/d | vermindering | l/p/d | |
Spoeling toiletten | 33,5% | 36 | -50% | 18 | -100% | 0 |
Wassen | 10,5% | 11 | -33% | 7,5 | -33% | 7,5 |
Drank en voeding | 4,5% | 5 | 0% | 5 | 0% | 5 |
Afwas | 6,5% | 7 | -44% | 4 | -44% | 4 |
Lichaamshygiëne (douches) | 36% | 39 | -59% | 16 | -59% | 16 |
Onderhoud (omgeving en binnen) | 7,5% | 8 | 0% | 8 | -100% | 0 |
Lekken | 1,5% | 1,5 | -100% | 0 | -100% | 0 |
Totaal | 100% | 108 l/p/d | -46% | 59 l/p/d | -70% | 32,5 l/p/d |
(1) Het basis scenariogaat uit van :
- Spoeling van de toiletten met spoelbak van 9 liter, 4x/dag ;
- Weinig efficiënte wasmachine: 60 liter per cyclus ;
- Weinig efficiënte afwasmachine: 18 liter per cyclus ;
- Douchekop zonder debietregeling: 10 l/minuut bij een druk van 1 bar, tot 17 l/minuut bij een druk van 3 bar.
(2) Het verbeterde scenariogaat uit van :
- Spoeling van de toiletten met spoelbak van 3-6 liter, 2x/dag 3 liter en 2x/dag 6 liter ;
- Efficiënte wasmachine: 40 liter per cyclus ;
- Efficiënte afwasmachine 10 liter per cyclus ;
- Douchekop met dynamische debietregeling: 4 l/minuut bij een druk van 1 bar, tot 6-8 l/minuut bij een druk van 3 bar.
(3) Het optimum scenariogaat ervan uit dat de behoeften voor de toiletspoeling volledig door hemelwater worden gedekt en dat voor het onderhoud van het gebouw en de omgeving alternatief water in plaats van drinkwater wordt gebruikt; de beschikbare dakoppervlakte per bewoner volstaat immers zelden om ook deze behoeften met hemelwater te dekken (zie dossier Hergebruik van hemelwater).
Voor de kantoren
De onderstaande tabellen geven de besparing van drinkwater en de verwachte potentiële waterbesparing per post (percentage van de besparing tegenover het basisverbruik). In de voorgestelde hypothese dekt het alternatieve water voor drinkwater alleen het onderhoud, de spoeling van de toiletten en de urinoirs.
Post | Basis scenario | Verbeterde scenario | Optimum scenario |
|---|---|---|---|
Ontwerp van de netten | eenvoud, centralisatie, keuze van aangepaste materialen, thermische isolatie van de leidingen, regelmatige follow-up van het waterverbruik enz. | ||
gecentraliseerde drukbegrenzing | gedecentraliseerde drukbegrenzers, positie van de sanitair warmwaterbereiders tegenover de aftappunten, enz. | ||
Spoeling toiletten | Basisuitrusting: weinig efficiënt | Waterzuinige toiletten (bijvoorbeeld 3-6 liter) Waterzuinige urinoirs (1-3 liter per spoelbeurt) -32% | Gebruik van alternatief water mogelijk -90 tot 100% |
Urinoirs | |||
Wastafels | spaarkranen -50% | Zelfde als scenario Sanitaire vereisten: geen gebruik van alternatief water | |
Afwas | efficiënte afwasmachine -44% | ||
Lichaamshygiëne (douches) | zuinige douchekop en kranen -50% | ||
Onderhoud (omgeving en binnen) | - | - | Gebruik van alternatief water mogelijk -90 tot 100% |
Lekken | Aanwezig: geen detectie, geen follow-up van het verbruik | lekdetector met automatische afsluiting buiten de gebruiksperioden (bijvoorbeeld voor sanitaire blokken) -100% | |
Totaal | BASIS | -33% | -60 tot 80% |
Detail
Basis scenario (1) | Verbeterde scenario (2) | Optimum scenario (3) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
% | l/p/d | vermindering | l/p/d | vermindering | l/p/d | |
Spoeling van de toiletten (WC) | 34% | 12 | -32% | 8 | -100% | 0 |
Urinoirs | 12% | 8 | -75% | 2 | -100% | 0 |
Wastafels | 17,5% | 6 | -50% | 3 | -50% | 3 |
Afwas | 16% | 5 | -44% | 3 | -44% | 3 |
Douches | 4,5% | 1-2 | -50% | 0,75 | -50% | 0,75 |
Onderhoud (omgeving en binnen) | 15,5% | 5 | 0% | 5 | -100% | 0 |
Lekken | 0,5% | 0,5-1 | -100% | 0 | -100% | 0 |
Totaal | 100% | 38 l/p/d | -42% | 22 l/p/d | -60 tot 80% | 7 l/p/d |
(1) Het basis scenariogaat uit van :
- spoeling van de toiletten met spoelbakken van 9 liter, 1,3x/dag (gemiddeld gebruik van de spoeling volgens de BREEAM-referentiegids) ;
- spoeling van de urinoirs met spoelbakken zonder regeling, 4 liter per spoelbeurt, 2x/dag ;
- wastafels met kranen zonder debietregeling: 12 liter per minuut, 2,5Xdag ;
- weinig efficiënte afwasmachine: 18 liter per cyclus ;
- douches: men gaat ervan uit dat de kantoren +/-4 tot 6% fietsers/joggers tellen. Slechts 1/3 van deze personen zou op kantoor een douche nemen. Dit komt dus overeen met +/-2% van de werknemers.
(2) Het verbeterde scenariogaat uit van :
- spoeling van de toiletten met spoelbak van 3-6 liter, 1,3x/dag (gemiddeld gebruik van de spoeling volgens de BREEAM-referentiegids) ;
- spoeling van de urinoirs met spoelbak met beperking van 1 liter per spoelbeurt, 2x/dag ;
- efficiënte afwasmachine 10 liter per cyclus ;
- wastafels met kranen met debietregeling: 6 liter per minuut, 2,5Xdag ;
- douchekop met dynamische debietbegrenzer: hypothese van hetzelfde gebruik als in het vorige scenario.
(3) Het optimum scenario gaat ervan uit dat de behoeften voor de toiletspoeling volledig door hemelwater worden gedekt en dat voor het onderhoud van het gebouw en de omgeving alternatief water in plaats van drinkwater wordt gebruikt. Let op: deze hypothese is zelden realistisch voor tertiaire gebouwen, die grote waterbehoeften hebben in verhouding met de beschikbare opvangoppervlakte (zie dossier Hergebruik van hemelwater).
Men kan dezelfde oefening maken voor industriegebouwen . In magazijnen zullen de resultaten sterk in de buurt komen van de in de tertiaire sector verwachte waterbesparing, afgezien van de post van de douches. Gebouwen met fabricageprocessen die water vereisen, hebben een specifiek behoefteprofiel dat sterk afhangt van het type van de processen.
De mogelijkheden voor een alternatieve bevoorrading evalueren
Dit zijn de potentieel valoriseerbare stromen die men in een gebouw in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan aantreffen:
Hemelwater kan, na filtering:
- worden hergebruikt in de verbruikscyclus van de gebouwen, voor toepassingen die tot het drinkbaar maken kunnen gaan (hoewel men op de sanitaire kwaliteit moet letten, die tijdens de opslag moeilijk in stand te houden is: Zie dossier Hergebruik van hemelwater). Merk op dat het drinkbaar maken geen prioriteit is in termen van de efficiëntie en de milieubalans van het op deze wijze hergebruikte water.
- infiltreren, om de grondwaterlagen aan te vullen.
- Grijs water (waswater: wastafels, douches, wasmachines, water van lichte fabricageprocessen, waswater van voertuigen...) kan net als hemelwater worden gerecycleerd en vereist een min of meer ingrijpende behandeling.
- Urine kan bij de bron worden afgescheiden, behandeld (hygiënisch gemaakt) en gerevaloriseerd als meststof (bevat belangrijke mineralen) voor de tuinbouw, de landbouw, de aquacultuur, of als grondverbeteringsmiddel voor de omgeving (na behandeling).
Fecaliën kunnen worden gecomposteerd:
- dit maakt de recuperatie mogelijk van biogas dat kan worden gevaloriseerd.
- na anaerobe vertering en compostering kunnen ze als meststof dienen voor beplantingen of in de landbouw (goede verhouding stikstof/koolstof). Dit sluit de kringloop van de voedingsstoffen. Men moet dit type van valorisatie echter controleren, want deze stoffen bevatten met name zware metalen, ziektekiemen en organische of anorganische microscopische verontreinigende stoffen. Bij een gebrek aan reglementaire bepalingen en controle, kunnen ze een gevaar vormen voor het milieu en voor de mens, indien ze worden overgedragen naar de voedselketen.
- Gemengd zwart water (fecaliën: toilet en urinoirs) kan met een gepaste behandeling worden gerecycleerd. De follow-up van het behoud van de kwaliteit zal min of meer belangrijk zijn, afhankelijk van het gebruik (zie dossier Het afvalwaterbeheer op het perceel verbeteren).
