Overzicht van de elementen voor een duurzame keuze
Onderstaande tabel biedt een overzicht van de diverse elementen voor een duurzame keuze met betrekking tot de voorzieningen. Voor elk ervan geeft een symbool aan in hoeverre de verschillende argumenten van toepassing zijn. De elementen voor een duurzame keuze beïnvloeden de reflectie over de duurzaamheid van het project. In dit verband is dit overzicht niet meer dan een indicatie, die in elke specifieke situatie anders moet worden geïnterpreteerd.
| Milieuaspecten | Economische aspecten | Socioculturele aspecten | |
|---|---|---|---|
| Milieucertificering van de ondernemingen | ✓ Bewijs van het duurzame beleid van de onderneming | ✗✗ Kosten van de certificering | ✓ Duurzaam een bedrijfscultuur installeren die is verbonden met het milieu |
| ✓ Onrechtstreekse financiële voordelen | |||
| Milieuhandvest | ✓✓ Inaanmerkingneming van de milieuaspecten | ✗ Beperkte kosten voor de opstelling | ✓ Sensibilisering van alle betrokkenen bij de werken |
| Milieueffectbeoordelingen van de werken | ✓✓ Kennis van en anticipatie op de risico's en voorafgaande aanpassing van het project | ✗ Kosten van de studie | ✓✓ Bescherming van de kwaliteit van het leefklimaat van de gebruikers, de buurtbewoners ... |
| ✓ Onrechtstreekse financiële voordelen | |||
| Milieucoördinator | ✓✓ Goed beheer van de milieuaspecten | ✗✗ Coördinatiekosten | ✓ Betere opneming door de betrokkenen van de werken en betere communicatie met de buurtbewoners |
| Communicatie over de werken | ✓ Betere uitvoering van de milieumaatregelen | ✗ Kosten van de communicatiedragers, opleidingen ... | ✓✓ Betere aanvaarding van de hinder |
| Plan voor het beheer van het werfafval | ✓✓ Conceptuele en organisatorische oplossingen om de afvalproductie te beperken | ✗ Studiekosten | ✓ Verandering van de mentaliteit ten aanzien van afval |
| ✓✓ Potentiële terugwinning van het afval op de werf en op het einde van de levensduur van het gebouw | |||
| Maatregelen om te besparen op energie en water | ✓✓ Besparing op de hulpbronnen | ✓✓ Vermindering van het verbruik | ✓✓ Verandering van het consumptiegedrag door de betrokkenen |
| ✗ Investering in zuinige uitrustingen (maar hergebruik op andere werven) | |||
| De geluidshinder van de werken beperken | ✓ Vermindering van de geluidsoverlast voor de omgeving | ✗ Kosten van de speciaal daartoe bestemde apparaten en voorzieningen | ✓✓ Inaanmerkingneming van het welzijn van de spelers op het terrein en de buren |
| De verontreiniging van de bodem, de ondergrond en het water beperken | ✓✓ Voorziening van beschermde zones of bodemsaneringszones | ✗ Kosten van de speciaal daartoe bestemde apparaten en voorzieningen | ✓✓ Beperking van de maatschappelijke kosten die worden veroorzaakt door verontreiniging |
| ✓✓ Bescherming van het milieu | ✓ Beperking van de bodemsaneringskosten bij een incident | ||
| De impact van de werken op de biodiversiteit beperken | ✗ Bescherming van de biodiversiteit (fauna en flora) | ✗ Kosten eventuele maatregelen | ✓ Bescherming van een leefklimaat van hoge kwaliteit |
| De luchtverontreiniging beperken | ✓ Voorziening van beschermde zones of bodemsaneringszones | ✗ Kosten van de speciaal daartoe bestemde apparaten en voorzieningen | ✓✓ Beperking van de hinder voor de buren |
| ✗ Verlaging van de kosten voor de volksgezondheid | |||
| De visuele hinder beperken | ✓ Beperking van de visuele vervuiling en de lichtvervuiling | ✓ Verlaging van het verlichtingsverbruik | ✓✓ Beperking van de hinder voor de buren en de fauna |
| De verkeershinder beperken | ✓ Bescherming van bepaalde zones van de werf | ✗ Kosten signalisatie, parkeerzones ... | ✓ Beperking van de risico's op ongevallen |
| ✓ Beperking van de ongemakken voor het omgevingsverkeer | ✓✓ Beperking van de hinder voor de buren | ||
| Coördinatie op het gebied van veiligheid-gezondheid | ✗✗ Kosten van de opvolging en de speciaal daartoe bestemde maatregelen | ✓✓ Beperking van de risico's van de werken voor de verschillende betrokkenen | |
| ✓✓ Verlaging van de kosten voor de volksgezondheid |
Milieuaspecten
De ecologische voetafdruk van de werken verkleinen is inherent aan de benadering rond duurzame werken.
Sommige organisatorische voorzieningen maken het mogelijk om de ecologische voetafdruk van de werken te verkleinen. Het gaat om: de milieucertificering van de ondernemingen, het milieuhandvest, de effectbeoordeling, de communicatie over de werken.
De andere voorzieningen reiken dan weer concrete antwoorden aan om de impact van de werken te verkleinen op thema's die er kenmerkend voor zijn: afval, energie en water, akoestiek, bodem, biodiversiteit, lucht, verkeer, netheid, veiligheid/gezondheid,
Economische aspecten
De eerste feedback gaat uit van uitvoeringskosten die goed zijn voor 1 tot 2% van de globale kosten van het project. Deze kosten moeten natuurlijk worden afgewogen tegen alle positieve gevolgen die duurzame werken met zich meebrengen (zie milieu- en socioculturele aspecten).
De economische troef van milieuvriendelijke werken is voornamelijk indirect: door te anticiperen op de problemen, kunnen toekomstige kosten (veiligheid, bodemverontreiniging, gezondheid van de arbeiders ...) worden vermeden. De onderneming leert bovendien om anders te werken, wat voor die laatste een troef kan worden ten aanzien van de concurrentie . Ten slotte maken bepaalde maatregelen het ook mogelijk om het energie- en waterverbruik op de werf te verlagen.
Socioculturele aspecten
Duurzame werken hebben de ambitie om het comfort van alle betrokkenen te verbeteren aan de hand van verschillende maatregelen, waardoor die laatsten de verschillende vormen van hinder die de werken veroorzaken, beter kunnen aanvaarden . Deze benadering draagt dus bij aan de verbetering van de relaties binnen de onderneming, en tussen de buurtbewoners en het project.
Werken of wonen in een gebouw waar het milieu een voorrangspositie had tijdens de werken, heeft bovendien een opwaarderend, bevredigend aspect , dat bijdraagt aan het comfort en het welzijn van de gebruikers.
De milieubenaderingen die worden toegepast tijdens de werken, kunnen ook worden gedeeld met een groter publiek, met name door informatieborden in de ingang van het gebouw te voorzien.
Beoordeling van de voorzieningen
Een milieucoördinator inschakelen is alleen noodzakelijk voor projecten van middelgrote en grote omvang (oppervlakte van meer dan 1000 m²). Voor kleine projecten kan deze rol worden vervuld door de opdrachtgever en/of diens architect.
De ins en outs van de benadering rond “duurzame werken” zullen altijd worden afgeleid uit een effectbeoordeling en worden opgenomen in een milieuhandvest waarvan de omvang zal afhangen van het belang van de werken. De technische aspecten van het duurzame werfbeheer zullen systematisch worden opgenomen in het werfinstallatieplan en in het afvalbeheerplan . Het zal voldoende zijn om de uitvoering ervan aan te passen aan de omvang van de werken.
In elk geval is de sensibilisering van de ondernemingen en de werknemers noodzakelijk voor de correcte uitvoering van duurzame werken. Door een beroep te doen op een onderneming die is gecertificeerd op het gebied van milieu, zal deze sensibilisering automatisch zijn bereikt. Hoe groter de omvang van de werken is, des te groter dreigt de impact op het milieu ervan te zijn. Er zullen specifieke maatregelen worden genomen om de verontreiniging van de lucht, het water en de bodem te beperken .
Welke omvang de werken ook hebben, het is altijd belangrijk om de buurtbewoners per brief op de hoogte te brengen van de aard en het verloop van de werken, voordat de werken starten. Voor werken van grote omvang is deze informatieve benadering diepgaander (informatiesessies, aanplakborden, systeem voor klachtenbeheer ...) en wordt deze toegepast tijdens de duur van de werken. Er zal een reflectie met betrekking tot het beheer van de directe omgeving van de werken worden gehouden voor elk type project, naargelang van de locatie ervan op het platteland, in de stad ...: maatregelen die de verkeershinder tot een minimum beperken , maatregelen die de netheid van de openbare weg en de directe omgeving garanderen, maatregelen die de bescherming van de fauna en flora garanderen .
Aangezien de geluidshinder en de visuele hinder net als de luchtverontreiniging afhangen van de omvang van de werken, zullen de maatregelen dienovereenkomstig worden genomen.
De voorzieningen voor de verlaging van het energieverbruik en de monitoring ervan zullen vooral een significante impact hebben op de werken van middelgrote en grote omvang.
